Trump, geçtiğimiz günlerde yaptığı bir sosyal medya paylaşımında, ABD’de satılacak iPhone’lerin ABD’de üretilmesi gerektiğini vurgulayarak aksi durumda Apple ürünlerine yüzde 25 oranında gümrük vergisi uygulanabileceğini duyurdu. Bu açıklama, Trump’un doğrudan Apple’ye yönelik en ekonomik tehditlerinden biri olarak yorumlandı.
Apple ise son dönemlerde Çin yerine Hindistan’ı üretim üssü olarak ön plana çıkarıyor. CEO Tim Cook, bu planı geçtiğimiz haftalarda finansal sonuçlar toplantısında doğrulamış ve ABD pazarına yönelik iPhone’lerin büyük bölümünün Hindistan’da üretileceğini açıklamıştı.
Trump’un bu çıkışı kamuoyunda ve sektör analizlerinde geniş yankı buldu. Teknoloji devinin tedarik zinciri konusunda uzman isimlerinden Ming-Chi Kuo, üretim hatlarının ABD’ye taşınmasının Apple için kârlılığı ciddi şekilde azaltacağını belirtiyor. Ona göre, Apple için en mantıklı seçenek, ithalata uygulanacak vergiyi göze alıp üretimi Hindistan’da sürdürmek. UBS analisti David Vogt ise söz konusu gümrük vergisinin Apple’nin hisse başına yıllık kârını yalnızca 51 sent düşüreceğini, bunun da ölçülü bir etki yaratacağını ifade ediyor.
Uygulamada, ABD’de iPhone üretmek sadece ekonomik değil, aynı zamanda lojistik anlamda da son derece zorlu. Üretim bantlarının kurulması, makinelerin yerleştirilmesi, eğitimli iş gücünün bulunması ve tüm tedarik zincirinin yeniden inşa edilmesi yıllar sürebilir. Ayrıca, teknoloji devinin üretim için ABD’ye ithal edeceği parçaların da ek gümrük vergilerine tabi tutulma riski bulunuyor. Bu da nihai maliyeti daha da artırabilir.
Apple Hindistan’da büyümeye devam ediyor
Apple, Hindistan’da üretim kapasitesini hızla artırıyor. Şirketin ana üretim ortağı Foxconn, Hindistan’da 1,5 milyar dolarlık yeni bir fabrika inşa ediyor. Bu tesisin de iPhone üretiminde kullanılacağı düşünülüyor. Trump’un tehdidinin Hindistan üretimini doğrudan nasıl etkileyeceği ise belirsizliğini koruyor. Uzmanlar, Trump yönetiminin Hindistan kaynaklı telefonlara özel bir gümrük vergisi uygulamaya yönelmesi halinde teknoloji devinin hukuki yollarla karşılık verebileceğine işaret ediyor.
Şu an için Apple, Trump döneminde Çin kaynaklı telefonlar için alınan gümrük muafiyetinden yararlanıyor. Ancak bu muafiyetin haziran sonrasında devam edip etmeyeceği belirsiz. Apple ise Trump’un açıklamalarıyla ilgili herhangi bir yorum yapmaktan kaçındı.
Trump’un tehdidi manşetlerde dikkat çekici olsa da, Apple gibi küresel üretim devleri açısından ABD’de üretime dönüş kısa vadede gerçekçi görünmüyor. Gelişmeler, ABD dış politikasının teknoloji üretiminde ne kadar belirleyici olabileceğini bir kez daha gözler önüne seriyor.
