Çin, Tayland’da ilk denizaşırı yeni nesil radyo teleskopunu inşa etti, deprem tahminlerini artırdı. Tayland’daki Çin yapımı yeni radyo teleskopu, tektonik hareketleri ve uzay sinyallerini izlemeye ve GPS doğruluğunu artırmaya yardımcı olacak. Çin, Kuzey Tayland’da ilk denizaşırı yeni nesil radyo teleskopunu resmen tamamladı. Chiang Mai’de inşa edilen 43 fitlik (13 metrelik) radyo anteni, Şanghay Astronomi Gözlemevi (SAO) ve Tayland Ulusal Astronomi Araştırma Enstitüsü (NARIT) tarafından ortaklaşa geliştirildi.
Çin denizaşırı radyo teleskop ile deprem tahminleri yapacak
Güney Tayland’daki Songkhla’da da bir başka teleskop üzerinde çalışılıyor. Bu kurulumlar birlikte, Çok Uzun Baz Çizgisi İnterferometrisi (VLBI) sistemi adı verilen bir şey için küresel bir ağın parçası olacak. Bu teknik, çok büyük mesafelerde birden fazla radyo teleskopunu senkronize ederek tek bir devasa, Dünya büyüklüğünde gözlemevi işlevi görmesini sağlar. Raporlara göre, bu yüksek hassasiyetli altyapı hem uzay biliminde hem de Dünya gözleminde önemli bir rol oynayacaktır.
Teleskoplar, GPS doğruluğunu artırma, iklim modellemesi ve deprem tahmini gibi işlevler sağlamak için kullanılacak. Derin uzaydan gelen sinyalleri yakalayarak ve farklı konumlardaki varış sürelerini analiz ederek, VLBI araştırmacıların Dünya’nın tektonik levha hareketlerini ve dönüş varyasyonlarını milimetre düzeyinde hassasiyetle ölçmesini sağlar.
Chiang Mai teleskobunun, hızlı yeniden konumlandırma için hızlı dönen anten, atmosferik girişimi en aza indiren çift frekanslı alıcılar ve büyük miktarda gerçek zamanlı bilgiyi işleyebilen yüksek hızlı veri toplama sistemleri gibi son teknoloji özelliklerle donatıldığı bildirildi.
Şanghay gözlemevine göre teleskop ilk sinyalini Ağustos 2024’te başarıyla yakaladı ve Nisan 2025’e kadar tam 24 saatlik bir gözlem döngüsünü tamamlayarak tüm hassas ölçütleri karşıladı. Bu, 2019 COVID-19 salgını gibi kesintilerden kaynaklanan yıllarca süren gecikmelerin ardından gerçekleşti.
Proje, bilimin ötesinde, Çin ve Tayland arasındaki bağların güçlenmesinin bir işareti olarak da görülüyor. Çin Bilimler Akademisi Başkan Yardımcısı Ding Chibiao, gözlemevini bilimsel iş birliğinin bir “rol modeli” olarak nitelendirdi. Zamanlama da ilginç. Çünkü 2025, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin 50. yıl dönümünü işaret ediyor. Taylandlı yetkililer, teleskobun açılış töreninde bu duyguyu dile getirerek, teleskobun küresel araştırma çabalarına ve Tayland’ın bilimsel gelişimine sağlayacağı faydaları vurguladılar.
