Parçacık hızlandırıcılarını soğutmaktan uzay araçlarına güç sağlamaya kadar, helyum modern bilim için olmazsa olmaz konumunda. Doğal gaz sahalarından helyum elde etmek, bu elementin önemini daha da artırıyor. Ancak onu ultra saf seviyelerde üretmek uzun zamandır bir mühendislik engeliydi. Şimdi ise Çinli bir ekip, şifreyi çözdüğünü söylüyor.
Doğal gaz sahalarından helyum kazanımı
Çin’in ilk kriyojenik ve vakum teknolojileri şirketlerinden biri olan Yan’an merkezli Vacree Technologies, düşük miktardaki doğal gaz kaynaklarından yüzde 99,99997 saflıkta helyum üretebilen bir cihazı tanıttı. Doğal gaz sahalarından helyum üretimine bu yaklaşım, saflık ve verimlilik açısından büyük bir adımdır.
Sistemin 6N9 sınıfı olarak bilinen saflık seviyesi, her bir milyon helyum molekülünde yalnızca tek bir safsızlık molekülünün bulunduğu anlamına gelir. Bu ölçüt, dünya çapında nadiren elde edilmiştir ve bu da, geleneksel yöntemlerin sınırlamalarını aşmak için kombine ekstraksiyon sürecine öncülük eden atılımı vurgulamaktadır.
Science and Technology Daily’ye göre, Çin’de sürekli çalışabilen ilk sistem olan bu sistem, yılda 400 bin metreküpe kadar ultra saf helyum üretebiliyor. Kimyasal eylemsizliğe ve çok düşük kaynama noktasına sahip bir soy gaz olan Helyum, doğal gaz sahalarından elde edilmesiyle diğer elementlerden farklıdır ve aksi takdirde imkansız olacak teknolojilerin geliştirilmesine olanak tanır.
Bu element, parçacık hızlandırıcılarında ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) makinelerinde süperiletken mıknatısları kriyojenik sıcaklıklarda tutar. Yarı iletken üretiminde, uzay uçuşlarında basınçlandırma sistemlerinde ve nükleer uygulamalarda kullanılır.
Bu yenilik, bilim insanı Rong Chengxu liderliğindeki altı yıllık bir araştırmanın sonucudur. Süreç birkaç adımı birleştirir: katalitik dehidrojenasyon hidrojen safsızlıklarını giderir; membran ayırma ve basınç salınımlı adsorpsiyon azot ve metan gibi gazları filtreler; ve ultra düşük sıcaklıkta rafinasyon neonu ortadan kaldırır. Bu çok katmanlı yaklaşımın, üçüncü taraf değerlendirmeleriyle dünya standartlarında olduğu doğrulanmıştır.
Vacree Technologies’in baş mühendisi Zhang Xuehua: “Bu teknoloji, Çin’in yüksek saflıkta helyumun mühendislik uygulamalarında önemli bir adım teşkil ediyor ve ülkenin stratejik kaynak güvenliğini güçlendiriyor” dedi. Doğal gaz sahalarından helyum çıkarmak, ülke ekonomisine de büyük katkı sağlayabilir.
