Amazon ve Blue Origin’in kurucusu Jeff Bezos, yapay zeka ve bulut teknolojilerinin enerji ve soğutma taleplerini karşılamak üzere, 10 ila 20 yıl içinde Dünya yörüngesinde devasa ölçekli, “gigawatt’lık” veri merkezlerinin kurulacağını tahmin ediyor. Bu merkezlerin, benzersiz verimlilik ve maliyet avantajları sayesinde Dünya’daki tesisleri geride bırakabileceği belirtiliyor. Günümüzde, küresel çapta yükselen yapay zeka (AI) ve bulut bilişim, mevcut bilgi işlem altyapısının güç kaynağı ve soğutma sınırlarını zorluyor. Şirketler, bu devasa enerji tüketen veri merkezlerini yerleştirmek için gemilerden Arktik bölgelerine ve hatta okyanus derinliklerine kadar yeni çözümler ararken, Jeff Bezos, sorunun kökten çözümü olarak uzayı işaret ediyor.
Jeff Besoz’a göre uzayın iki kritik avantajı
İtalya’da düzenlenen İtalyan Teknoloji Haftası’nda konuşan Bezos, uzaydaki bir veri merkezinin Dünya’da mümkün olmayan iki temel avantaj sunduğunu vurguladı:
7/24 Kesintisiz Güneş Enerjisi: Uzayda bulut, yağmur veya gece döngüleri olmadığından, enerji toplama işlemi atmosferik koşullardan etkilenmez. Güneş enerjisi, sürekli bir enerji kaynağı haline gelerek, yapay zeka model eğitimi gibi büyük ve sürekli güç girişi gerektiren yoğun hesaplama görevleri için ideal bir çözüm sunar.
Ultra Verimli Soğutma: Doğrudan güneş ışığında bile soğutma için kolaylık sağlayan uzay sıcaklıkları (-120°C’den gölgede -270°C’ye kadar), veri merkezlerinin en büyük zorluklarından biri olan ısı yönetimi sorununu büyük ölçüde hafifletecektir. Gelen gücün neredeyse tamamının ısıya dönüştüğü düşünüldüğünde, bu kritik bir avantajdır.
Bezos’un vizyonu teknolojik olarak büyüleyici olsa da, uzmanlar bu hedefin gerçekleşmesi için ticari olarak mümkün olmayan bir dizi büyük atılımın gerektiğini belirtiyor. Yörüngede 1 GW sürekli elektrik enerjisi üretme hedefi, muazzam bir ölçek anlamına geliyor ve devasa maliyetler ortaya çıkarıyor:
Devasa Güneş Paneli İhtiyacı: 1 GW’lık net çıktı için, yaklaşık 2,4 ila 3,3 milyon metrekarelik (yaklaşık 1,56 ila 1,82 km kenar uzunluğuna sahip bir kare) yüksek verimli güneş paneli alanı gerekiyor.
Ağırlık ve Fırlatma Maliyeti: Yalnızca bu panellerin ağırlığı, yapısal destekler hariç, tahmini 9.000 ila 11.250 metrik ton olacaktır. Günümüzün en iyi fırlatma araçlarıyla (SpaceX Falcon Heavy gibi) bu panelleri LEO’ya taşımak, iyimser tahminlerle 13,7 ila 17,1 milyar dolar arasında, daha muhafazakar tahminlerle ise 25 milyar doların üzerinde bir maliyete yol açacaktır. Bu, sadece paneller için 150’den fazla fırlatma gerektirebilir.
Soğutma ve Sunucu Ekipmanı: Isıyı uzaya yaymak için gereken milyonlarca metrekarelik radyatörler ve asıl yapay zeka sunucu ekipmanlarının ağırlığı ve maliyeti de onlarca milyar dolarlık ek yükler getirecektir. Radyatörlerin, güneş panellerinden bile daha ağır olması bekleniyor.
https://www.techinside.com/spotify-kurucusu-daniel-ek-teknoloji-girisimlerine-yoneliyor/
Bezos, bu zorluklara rağmen uzay çağının bir sonraki adımının bu “dev gigawatt’lık veri merkezleri” olacağına inanıyor. Ancak bu vizyonun gerçekleşmesi için, fırlatma maliyetlerinde ve uzayda inşa teknolojilerinde çığır açan ilerlemeler şart görünüyor.