SWOT analizi nedir? Bu analizin kazançları neler? Öne geçiren strateji!

“SWOT analizi nedir?” ve “SWOT analizi örnekleri ne işe yarar?” gibi soruların cevaplanması iş dünyasında pek tecrübeli olmayan kurumlar ve kişiler için çok önemlidir. SWOT analizi bir öz eleştiri ve inceleme tekniğidir. Kurumların ve kişilerin güçlü ve zayıf yönlerini analiz eder.

Buna ek olarak dış faktörler olarak adlandırılan fırsatlar ile tehditler de gelecek için çeşitli planların hazırlanmasını sağlar. SWOT analizi örnekleri ise bu analizin nasıl uygulandığını gösterir ve sizi öne geçirir.

Strengths, Weaknesses, Opportunities ve Threats kelimelerinden oluşan bu kavram; Güçlü yanlar, Zayıf yanlar, Fırsatlar ve Tehditler şeklinde dilimize çevrilmiştir. Bazı Türkçe kaynaklarda SWOT analizi yerine GZFT analizi kalıbı kullanılıyor.

İç faktörler olarak adlandırılan güçlü ve zayıf yönler, kişilerin ve kurumların kontrolü altında olan faktörlerdir. Dış faktörler ise şartlara bağlıdır ve genelde kişilerin kontrolü altında değildir. İçsel ve dışsal şartların incelenmesinde kullanılan bu analizden nasıl yararlanılır? SWOT analizi örnekleri bu soruyu cevaplayacak.

SWOT analizi nedir?

Sorunların tanımlanmasında, sorunlar için çeşitli çözümler üretilmesinde ve geleceğe hazırlıklı olmak adına çeşitli stratejilerin hazırlanmasında kişilere ve kurumlara son derece yardımcı olan bir tekniktir. Bir organizasyon, kendisinin sahip olduğu güç (finansal, hukuksal ve benzeri) kadar rakipleri ile rekabet edebilir.

Zayıflıklarının farkında olan bir şirket, bunların kendisine daha fazla zarar vermesini önlemek adına çalışmalara başlayabilir. Unutmayın ki güçlü yönler nasıl fırsatlar ile bir araya gelince mükemmel bir sinerji yaratıyorsa zayıf yönler ile tehditler de ölümcül bir birlikteliğe imza atıyor.

Bir kişinin veya bir kurumun bu analiz tekniğini karar aşamasında kullanması, büyük bir başarısızlığın önüne geçebilir veya muhteşem bir fırsatın kaçmamasını sağlayabilir. Ayrıca bu teknik rakipler üzerinde de uygulanabiliyor. Böylece kendinizi rakiplerinizin yerine koyarak onların neden başarılı veya başarısız olduğunu anlayabilirsiniz.

SWOT analizi örnekleri ne işe yarar?

SWOT analizi örnekleri bu analizi kendinizin ve şirketinizin üzerinde nasıl uygulayacağınızı gösterir. Yukarıdaki görsel bir SWOT analizi örneğidir. İlk sütunda bir şirketin güçlü taraflarını görüyoruz.

Bu sütun bize bu şirketin 200’den fazla sürücüye sahip olduğunu ve şehirlerde yüksek kaliteli gıdalar için sevkiyatlar yapabildiğini anlatıyor. Bu şirket başka diğer avantajlara da sahip ancak konumuz bu analizin nasıl yapıldığı ile ilgili olduğu için sözü fazla uzatmadan zayıf yönlere geçelim.

Zayıf yönlere baktığımızda bu şirketin arama motoru optimizasyonu konusunda yetersiz olduğunu ve sevkiyat işlemleri yüzünden çok para kaybettiğini görüyoruz. Buna ek olarak para kaybını engellemek için bir abonelik sisteminin kurulamayacağı da belirtilmiş. İç faktörlerden sonra sıra dış faktörleri incelemeye geldi.

Fırsatlar kısmına bir göz attığımızda bu projeye büyük bir müşteri kitlesinin ilgi duyduğunu, bu şirketin akıllı telefonlara uygun olan bir tema ve güçlü arama motoru optimizasyonu stratejileri sayesinde bir marka hâline getirilebileceğini anlıyoruz.

Tehditler kısmı ise bu projenin yine de maliyetli olacağını ve hukuksal sorunlara yol açabileceğini söylüyor. İşte bu noktada böyle bir oluşumun sahibi olsaydınız nasıl bir karar verirdiniz? Buradan hareketle SWOT analizinin hayati bir kararın verilmesinde çok önemli bir yere sahip olduğunu söyleyebiliriz.

Bu analizi yaparken duygusal bir düşünce yapısına sahip olmamalısınız. Objektif bir değerlendirme sayesinde hayal kırıklığına uğrama şansınız son derece düşük (neredeye imkânsız) olur. Her bölümü kendi içerisinde değerlendirmelisiniz: Tehditler kısmında sadece tehditler olmalı, fırsatlar kısmında sadece fırsatlar olmalı.

Rakip şirketlerin SWOT analizlerini inceleyebilirsiniz. Yukarıda Starbucks için hazırlanmış olan bir analiz bulunuyor. Analizlerin şablonları pek de önemli değil ancak anlaşılması en kolay olan şablonları kullanmanız size vakit ve enerji tasarrufu sağlar.

Artı yönlerin eksi yönler ile “sevgili” olduğu bu teknikte ciddi araştırmaların önemi çok büyüktür. Zira bir akıllı telefon şirketinin diğer akıllı telefon şirketlerinin hamlelerine cevap verebilmesi için önceden hazırlıklı olması şarttır. Bu teknik satranç oynamak gibidir: Piyon olmak da var, vezir olmak da… 64 karenin dışına çıkmak da…

Güçlü yönler (Strengths)

Bu stratejik yöntemin bütün bölümlerini tek tek ele almak bu meselenin anlaşılmasını kolaylaştırıyor. Güçlü yönler, sizi rakiplerinizden “iyi” anlamda ayıran özelliklerdir. Üretim hızının yüksek olması, üretim maliyetinin düşük olması, başkalarında olmayan ama sizde olan kaynaklar ve benzeri özellikler güçlü yönlerdir.

Bunu dijital ortamda da uygulayabilirsiniz. İnternet sitenizin diğerlerinden farkı ne? Sektördeki diğer sitelerden ne farkınız var? İnsanlar neden sizin sitenizi ziyaret etsin? Bunlara verdiğiniz olumlu cevaplar sizin güçlü yönlerinizdir.

Unutmayın ki güçlü bir yön sizin benzersizliğinizi öne çıkarmalı. Eğer bir sektörde herkes yüksek kaliteli bir ürün üretiyorsa ve siz de yüksek kaliteli bir ürün üretiyorsanız bu artık bir avantaj değildir, mecburiyettir ve mecburiyetler güçlü yönler değildir.

Güçlü yönlerinizi analiz ederken kullanabileceğiniz bazı sorular:

1. Sadece sizde var olan ve başka kimsede olmayan özellikleriniz (başarı, beceri, yetenek, iletişim ağı ve benzeri) neler?
2. Maliyeti düşük ama getirisi büyük olan hangi projelere / ürünlere / fikirlere sahipsiniz?
3. Çalışanlarınızın bilgi ve beceri seviyesi nasıl?
4. Sektördeki gelişmeleri takip ederken diğerlerinden farklı düşünebiliyor musunuz? Açıkları iyi bir şekilde yakalayabiliyor musunuz?
5. Siz kendinize rakip olsaydınız hangi yönlerinize imrenirdiniz?

Bu sorular çoğaltılabilir. Dilerseniz “SWOT analizi nedir?” sorusuna zayıflıkları inceleyerek cevap vermeye devam edelim.

Zayıf yönler (Weaknesses)

Zayıf yönler sizin neden başarısız olduğunuzu veya hangi fırsatları neden kaçırdığınızı anlatır. Kuruluşunuzda yer alan zayıf halkalardan kurtulmak için gerçeklerle yüzleşmek zorundasınız. Şirketinizin başarılı olmasını engelleyen hatalar, tecrübesizlikler, aksaklıklar ve şirketin potansiyeline ket vuran talihsizlikler tespit edilmelidir.

Zayıf yönlerinizi analiz ederken kullanabileceğiniz bazı sorular:

1. Çevrenizdeki kişiler sizin hangi zayıflıklarınızdan yararlanabilir?
2. Şirketinizin veya kendinizin hangi işlerden çekindiğini düşünüyorsunuz?
3. İşe geç kalıyor musunuz? Çalışırken dağınık bir şekilde mi çalışıyorsunuz?
4. Çalışanlarınızın birbirleri ile olan iletişimi zayıf mı?
5. İşletmenizin kuruluş değerleri ile mevcut durumu birbiri ile örtüşüyor mu?
6. Liyakat ilkesine göre bir kadro oluşturdunuz mu?
7. Hangi faktörler işinizi ve üretkenliğinizi engelliyor?

Fırsatlar (Opportunities)

Fırsatlar, güçlü yönlerin en büyük dostudur. Güçlü yönler ile fırsatlar birleştirildiğinde zayıflıklara ve tehditlere karşı bir “aşı” üretilebilir. Bu aşının üretilebilmesi için olumlu yönlerin olumsuz yönlerden daha etkili olması gerekir.

Zayıf yönlerinizi analiz ettiğinizde fırsatların bu zayıflıkların üstesinden gelip gelemeyeceğini görebilirsiniz. Bir artı bir eksi şeklinde yapılan SWOT analizi, bu aşamada geleceğe odaklanır çünkü mevcut durumu zaten güçlü yönler ve zayıf yönler aracılığı ile incelediniz.

Gelecekte neler olabileceğini analiz eden bu bölüm, sektörünüze yarar sağlayan her gelişmeye açıktır. Teknolojik gelişmeler, maliyetlerin düşmesi, kitlelerin ihtiyaç duyduğu ancak piyasada bulunmayan ürünler, jenerasyon değişiklikleri, ülke yönetiminde bazı kuralların değişmesi (vergiler gibi) ve benzeri gelişmeler fırsatlar bölümünde değerlendirilebilecek olaylardır.

Fırsatları analiz ederken kullanabileceğiniz bazı sorular:

1. Sektörümde bana maliyet tasarrufu sağlayacak ve üretim hızımı artıracak teknolojik gelişmeler var mı?
2. İşlerimi kolaylaştıracak çevreye sahip miyim? Sahipsem bana kimler yardımcı olabilir?
3. Yeni bir projeye imza atmadan önce bu projeye daha önce imza atmış olan şirketler var mı? Sonuçlar nasıl?
4. Rakiplerim hangi konularda başarısız?
5. Sektördeki açıklar neler? Kitleler neyin açlığını çekiyor?
6. Ticari anlaşmalar için hazırlanan kurallar değişti mi? Vergi indirimleri var mı? Devlet politikaları ne durumda?
7. İnsanların ilgisi nereye doğru kayıyor?
8. Ülkelerin mevcut ekonomik durumları nasıl? Bir ülkenin pazarı yeni bir projeyi kaldırabilir mi?

Tehditler (Threats)

Fırsatlar ile birlikte dış faktörlerin en önemli temsilcilerinden biri olan tehditler, özellikle mevcut rakiplerin varlığı ve onların neler yaptığı ile ilgilidir. Ekonomik dezavantajlar, kural değişiklikleri, teknolojik gelişmeler, insanların ilgi göstermeye başlamaması gibi olaylar tehdit yaratır.

İşletmenizi olumsuz bir şekilde etkileyebileceğini düşündüğünüz her olay tehdittir ve bunlar genellikle sizin elinizde değildir. Tehditler, erken teşhis edilen hastalıklar gibidir. Bu hastalıklar büyümeden önce teşhis edilirse ölümcül bir hastalığa dönüşmeden ortadan kaldırılabilir.

Tehditleri tespit ederken şu atasözünü asla unutmamalısınız: Yılanın başı küçükken ezilir. Oldukça açıklayıcı bir söz öyle değil mi? Ürününüzü pazarlamak veya satış yapmak için yola çıktığınızda sizi hangi faktörler tehdit edebilir? Başınıza neler gelebilir? Bunlara karşı hazırlıklı mısınız?

Tehditleri analiz ederken kullanabileceğiniz bazı sorular:

1. Sektördeki değişiklikler şirketimin popülerliğini azaltır mı?
2. Şirketimin prestijini yerle bir edebilecek gelişmeler var mı?
3. Teknolojik değişiklikler şirketimin piyasadan silinmesine neden olur mu –> Örnek: Daktiloların yerini yazıcıların alması.
4. Sektörünüz eknomik krizden etkilenirse işsiz kalır mısınız?
5. Rakiplerinizin hamleleri sizi piyasanın dışına iter mi?

Bu yazıda “SWOT analizi nedir?” ve “SWOT analizi örnekleri ne işe yarar?” gibi cevaplanması çok önemli olan soruları cevapladık. “Girişimcilerin mutlaka bilmesi gereken terimler!“ isimli video içeriğimize de bir göz atmayı unutmayın. Bir başka yazıda görüşmek üzere. Yorumlarınızı bekliyoruz.