ABD Başkanı Donald Trump’ın, inovasyonu yavaşlattığını söylediği yapay zekaya ilişkin eyalet yasalarını yasaklamayı amaçlayan başkanlık kararnamesi, hızla büyüyen teknolojiyi düzenleme haklarını korumak isteyen eyaletlerden siyasi ve hukuki muhalefetle karşılaşacak.
Yönetimin sorunlu bulduğu yapay zeka yasalarına sahip eyaletlere dava açma ve fonları kesme talimatı veren kararname, ABD’nin yapay zekâ alanında Çin ile rekabetini engelleyen eyalet yasalarının bir karışımı olduğunu savunan teknoloji şirketleri için bir zafer niteliğinde. Ancak uzmanlar, Trump yönetiminin bunu uygulamada yasal engellerle ve Cumhuriyetçi eyaletlerden potansiyel muhalefetle karşılaşacağını söyledi.
Trump yapay zeka yasaları için ortak hareket edilmesini istiyor
Dijital İlerleme Enstitüsü Başkanı Joel Thayer: “Yönetimin kararnamenin önemli bir bölümünü uygulamak için güvenebileceği çok fazla yasal yetki yok” dedi. Kararnamenin başlıca uygulama mekanizmalarından biri, Ticaret Bakanlığı’nı, ağır yapay zeka düzenlemelerine sahip eyaletlerin 42 milyar dolarlık Geniş Bant Eşitliği, Erişim ve Dağıtım programından (BEAD) yararlanmasını engellemeye yönlendiriyor.
Kararname, başkanın en sadık kırsal kesim destekçilerinden bazıları tarafından karşı çıkılabilir. BEAD fonlaması, Trump için önemli bir seçmen grubu olan kırsal kesimlerde internet erişimini artırmak için hayati önem taşıyor. 2024’te kırsal kesimde yaşayan seçmenlerin oylarını %40 farkla (yüzde 69-yüzde 29) kazanmıştı. Bu, 2020 veya 2016’daki oy oranlarından daha yüksekti.
Yaz aylarında yönetimin yayınladığı Yapay Zeka Eylem Planı’na katkıda bulunan eski Beyaz Saray yetkilisi Dean Ball, fonlamayı yapay zeka yasalarına bağlama girişiminin belirsizlikle karşı karşıya olduğunu söyledi.
Mahkemeler, yapay zeka yasalarının geniş bant yasasının amacına ne kadar bağlı olduğunu ve birçok eyaletin önceden onaylanmış fonlamayı zaten almış olmasını dikkate alacaktır. Ball, Kongre’nin geniş bant fonlamasını onaylarken yönetime eyalet yapay zeka düzenlemeleri üzerinde yetki vermeyi amaçlayıp amaçlamadığının da önemli bir hukuki soru olacağını söyledi. Ball: “Bence yönetimin bunu yasal olarak başarma şansı yüzde 30 ila 35 arasında” dedi.
Arkansas Valisi Sarah Huckabee Sanders da dahil olmak üzere bazı Cumhuriyetçi valiler, daha önce federal hükümetin eyaletlerinin yasalarını engellemesine karşı çıkmışlardı. Florida Valisi Ron DeSantis, Cumhuriyetçi bir siyasetçi olarak, geçen ay Kongre’nin eyaletlerin yapay zekayı düzenlemesini engelleme girişimini “Büyük Teknoloji şirketlerine verilen bir sübvansiyon” olarak nitelendirmişti. DeSantis, veri gizliliği, ebeveyn kontrolleri ve tüketici korumalarını içeren bir yapay zeka haklar yasası önerdi.
