Tesla teknisyenlerinin grevi olarak başlayan şey, İsveç sendikalarının Elon Musk’ın otomobil üreticisi ile ülkenin işgücü piyasasını adil ve verimli kıldığını söyledikleri sözleşmeler arasındaki varoluşsal bir savaş olarak tanımladığı bir şekilde yayılıyor.
İsveç’teki çıkmaz, şirketin dünyanın herhangi bir yerinde karşı karşıya kaldığı en büyük sendika eylemi. İsveç’te asgari ücret gibi çalışma koşullarını belirleyen yasalar bulunmuyor. Bunun yerine bu kurallar, ücretler ve çalışma saatleri gibi çalışanların hak sahibi olduğu hakları tanımlayan bir tür sözleşme olan toplu sözleşmelerle belirleniyor.
Tesla mekaniğini temsil eden sanayi işçileri sendikası IF Metall, beş yıldır şirketi toplu sözleşme imzalamaya ikna etmeye çalışıyor. Tesla bunu reddedince tamirciler Ekim ayının sonunda grev yapmaya karar verdiler. Daha sonra İsveçli sendikalardan kendilerine katılmalarını istediler.
Yarın ablukaya katılmayı planlayan elektrikçiler sendikasının müzakere başkanı Mikael Pettersson, “Toplu sözleşmeler İsveç işgücü piyasası modelinin omurgasını oluşturuyor.” diyor. “İsveç modeli için mücadele etmek, Tesla gibi büyük bir şirket söz konusu olduğunda daha da önemli hale geliyor.” Müzakereler şu anda durma noktasında.
Ablukaya katılan bazı sendikalar daha etkili olabilmek adına eylemlerini genişletiyor. 7 Kasım’dan bu yana dört İsveç limanında çalışan sendika üyeleri Tesla kargosunu boşaltmayı reddediyor. Yarın abluka İsveç’teki tüm limanları kapsayacak şekilde genişletilecek. İsveç taşımacılık sendikasının liman işçileri şubesinin başkanı olan ve Gävle limanında çalışan Jimmy Åsberg, “Hiçbir Tesla arabasını boşaltmak istemiyoruz.” diyor. “Diğer tüm arabaların yanaşmasına izin vereceğiz, ancak Tesla arabaları gemide kalacak.“
Tesla’nın bu konunun ülkedeki işçiler için ne kadar önemli olduğunu anlayacağını umuyor. “Sadece liman işçileri için değil, İsveç’teki tüm işçiler için.”
Ombudsman Torbjörn Jonsson, İsveç Bina Bakım İşçileri Sendikası’nın da Cuma günü yerel saatle 12:00’de ablukaya katılacağını söylüyor ve “[IF] Metal İşçileri Sendikası bizden bunu istediği için.” diyor ve sendikanın yaklaşık 50 üyesi olduğunu ekliyor. Tesla’nın yerlerini kim temizliyor? Dört showroom ve servis merkezi etkilenecek; üçü Stockholm çevresinde ve biri Umeå şehrinde. “Atölyeleri ve showroomları temizlenmeyecek.”
Üç gün sonra, 20 Kasım’da, posta işçilerini temsil eden Seko sendikası, Tesla’nın İsveç’teki tüm adreslerine mektup, yedek parça ve palet teslimatını durduracak. Seko’nun sendika başkanı Gabriella Lavecchia yaptığı açıklamada, “Tesla, işçilere toplu sözleşmeyle vereceklerinden daha kötü ücret ve koşullar vererek rekabet avantajı elde etmeye çalışıyor.” dedi . “Elbette kesinlikle kabul edilemez.“
Grev ve ablukanın, şirketin Avrupa’daki beşinci büyük pazarı olan İsveç’teki Tesla operasyonları üzerinde ne gibi bir etki yaratacağı belli değil. Yerel İsveç medyası, yeni Tesla’ların Danimarka limanlarında boşaltıldığını ve sınırın ötesine sürüldüğünü bildiriyor.
İsveç sendikalarının çalışma koşulları nedeniyle uluslararası bir şirketle karşı karşıya geldiği son sefer, oyuncak şirketi Toys R Us’un da 1995 yılında toplu sözleşme müzakeresini reddetmesiydi. Perakende çalışanlarıyla başlayan ve diğer sendikaların boykotlarına yayılan üç aylık grevin ardından, şirket sonunda imzaladı.
Ülkenin eski başbakanı Stefan Löfven, sürücünün Tesla’nın direksiyonunda olması durumunda taksiye binmeyi reddedeceğini söyledi. Facebook’ta “Bir şirketin faaliyet gösterdiği ülkelerdeki gelenekleri takip etmesi açık olmalı, ancak Tesla İsveç işgücü piyasası modelini görmezden gelmeyi planlamış gibi görünüyor.” dedi.
