Odysseus, inişten önceki saatlerde, ay yüzeyine doğru otonom yolculuğuna rehberlik etmesi beklenen lazer telemetrelerin arızası gibi bazı heyecan verici anlar yaşadı. Görev mühendisleri, bunun yerine NASA tarafından sağlanan ikincil bir lazeri kullanabilmek için bir yazılım yaması yüklemek zorunda kaldı.
Uzay aracının kesin durumu, Houston saatiyle 17:23’te gerçekleşen inişinden hemen sonra belirsizliğini korudu. Ancak Houston’daki görev kontrolüne, en azından bir kısmının inişten sağ kurtulduğunu gösteren zayıf bir sinyal gönderiyordu. Kontrol odası tezahüratlarla dolup taşarken görev direktörü Tim Crain, “Odysseus yeni evini buldu.” dedi.
Ay dönüşü
Uzay aracının ilerlemesi ne kadar operasyonel olursa olsun; iniş, ABD ve ticari açıdan Ay’a dönme çabaları için büyük bir risk teşkil ediyor. NASA, özel görevin çoğunu ödedi ve astronotların oraya geri dönmesine hazırlık amacıyla Ay’a ekipman ve bilimsel aletler taşıma konusunda yardımcı olacak Intuitive Machines gibi şirketlere güveniyor.
NASA yöneticisi Bill Nelson, “ABD Ay’a geri döndü.” dedi. “Bugün NASA’nın ticari ortaklıklarının gücünü ve vaadini gösteren bir gün.”
Ay yüzeyinden ilk görüntülerin, uzay aracıyla iletişimin nasıl gittiğine bağlı olarak inişten sonraki birkaç saat içinde bekleniyor. Odysseus’un bilimsel yükleri başarılı bir şekilde kontrol edilirse, iniş alanında gece çökene ve operasyonlar için güneş enerjisi kalmayana kadar yedi güne kadar veri toplayabilirler.
Son dokuz Ay’a iniş denemesinden beşi başarısız oldu. Başarısızlıklar arasında, geçen ay Pittsburgh, Pensilvanya’da Astrobotic tarafından başlatılan ve bir valf arızası nedeniyle fırlatıldıktan birkaç saat sonra yakıtı biten bir görev de yer alıyor. Ancak geçen ay da Japon uzay ajansı, uzay aracı baş aşağı inmesine rağmen SLIM iniş aracını Ay’ın ekvatoruna yakın Shioli kraterinin yakınına yerleştirmeyi başardı.
Hızlı gezgin
Odysseus, 15 Şubat’ta Florida’daki Cape Canaveral’dan havalandı ve doğrudan Ay’a doğru yola çıktı. Yol boyunca kendisini doğru yörüngeye oturtmak için motorunu birkaç kez çalıştırdı ve Dünya ile Ay’ın görüntülerini aktardı. 21 Şubat’ta Ay yörüngesine girdi ve iniş girişiminde bulunmadan önce başlangıçta yüzeyin 92 kilometre yukarısında bir tur attı.
Uzay aracı daha alçak bir irtifaya inmek için motorlarını çalıştırdı, ardından otonom bir dizi manevraya geçerek kendini yeniden yönlendirdi ve altındaki kraterleri ve kayaları değerlendirmeye başladı. Planlanan iniş alanına doğru ilerlemesinin ardından inişini yavaşlatmak için motorlarını tekrar ateşledi ve sonunda yüzeye indi.
Altı bacaklı olan ve telefon kulübesi büyüklüğe sahip uzay aracı, ayın güney kutbundan yaklaşık 300 kilometre uzaktaki Malapert A kraterinin yakınına indi. NASA, Ay’ın güney kutbuyla ilgileniyor çünkü bölgenin toprak ve gölgeli kraterleri, gelecekteki ay kaşiflerine yakıt ve başka kaynaklar sağlayabilecek buz içeriyor olabilir. Ay’a iniş yapanların çoğu Ay’ın ekvator bölgelerini ziyaret etti; güney kutbu yakınına inen tek görev, geçen ağustos ayında yere inen Hindistan’ın Chandrayaan-3’ü oldu.
Pazarlık misyonları
Odysseus, Astrobotic’in girişiminden sonra; küçük havacılık şirketlerini NASA ve diğerleri için düşük maliyetle Ay’a yük taşımaya teşvik etmeyi amaçlayan NASA’nın Ticari Ay Yükü Hizmetleri (CLPS) programındaki ikinci fırlatma. NASA, Odysseus’u geliştirmek için Intuitive Machines’e 118 milyon dolar ödedi; bu, tipik bir gezegenlerarası görevin maliyetinin çok küçük bir kısmı.
NASA‘nın, roket egzozunun ay yüzeyiyle etkileşimini incelemek için bir dizi kamera dahil olmak üzere Odysseus’a altı yükü var. Uzay ajansı, kendi Ay’a dönüşü için teknolojileri test etmek için CLPS uçuşlarını kullanmak istiyor; bu da 2026’nın başlarında astronotları güney kutbuna gönderme planlarını içeriyor. İkinci bir Intuitive Machines Ay misyonu, bu yılın sonuna kadar belki de güney kutup bölgesine bir buz matkabı taşımayı planlıyor.
Odysseus, uzayda metan bazlı roket yakıtı yakan ilk araç. Metan bazlı itici gazlar, kerosen içerenler gibi geleneksel roket itici gazlardan daha verimli ve çevre dostu. Ancak aşırı soğuk sıcaklıklarda kalmaları gerektiğinden onlarla çalışmak daha zor olabilir. Diğer bazı havacılık ve uzay şirketleri gelecekte metan yakıtlarını kullanmayı planlıyor.
