ABD’nin eski başkanı ve Kasım 2024 seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti potansiyel başkan adayı Donald Trump dijital doları “özgürlüğe yönelik tehlikeli bir tehdit” olarak eleştirdi. 77 yaşındaki eski başkan, Kasım ayındaki seçimlerde Cumhuriyetçi Parti’nin adayı olmak ve Beyaz Saray’a dönmek için kampanya yürütüyor. Geçtiğimiz hafta New Hampshire eyaletinde konuşan eski başkan, destekçilerinden oluşan bir kalabalığa şunları söyledi “Başkanınız olarak, bir merkez bankası dijital para biriminin oluşturulmasına asla izin vermeyeceğim.”
Trump’ın bu çıkışı, merkez bankası dijital para birimi kavramı olan CBDC’lerin dünya çapında hükümet yetkilileri için giderek daha önemli bir konu haline gelmesinden kaynaklanıyor. Bugüne kadar sadece bir avuç ülke resmi olarak bir CBDC ihraç etti. Ancak CBDC’lere ilgi oldukça fazla. Örneğin Çinli yetkililer dijital yuan çıkarma çalışmalarını sürdürürken, Hindistan dijital rupi çıkarma yolunda ilerliyor ve Avrupa Merkez Bankası potansiyel bir dijital euro için ‘hazırlık aşamasına’ girmiş durumda. Hatta Uluslararası Para Fonu (IMF) Genel Müdürü Kristalina Georgieva, geçtiğimiz aylarda dünyanın en büyük Fintech konferans etkinliklerinden birisi olarak görülen Singapur Fintech Festival’de CBDC’yi merkezine alan bir konuşma gerçekleştirdi.
ABD’de Federal Rezerv, iki yıl önce potansiyel bir dijital doların artıları ve eksileri üzerine merakla beklenen bir çalışma yayınladı. Ancak merkez bankası başkanı Jerome Powell, dijital doların geleceği konusunda herhangi bir taahhütte bulunmadı.
New Hampshire’da 17 Ocak’ta “Make American Great Again!” sloganı eşliğinde konuşan Trump, “Bu gece Amerikalıları hükümetin zorbalığından korumak için bir söz daha veriyorum” dedi ve ekledi: “Başkanınız olarak, bir merkez bankası dijital para biriminin oluşturulmasına asla izin vermeyeceğim. Onların (mevcut hükümet) ne yaptığını biliyorsunuz. Böyle bir para birimi federal hükümete paranız üzerinde mutlak kontrol sağlayacaktır. Paranızı alabilirler, gittiğini bile anlamazsınız. Bu, özgürlüğe yönelik tehlikeli bir tehdit olacaktır – ve ben bunun Amerika’ya gelmesini engelleyeceğim.”
Geçtiğimiz hafta Cumhuriyetçi adaylık mücadelesinden çekilen Florida valisi Ron DeSantis de CBDC’ye karşı çıkanlardan. Geçtiğimiz yıl Florida’da CBDC kullanımını yasaklayan bir yasa tasarısını imzaladı ve ‘Big Brother’s Digital Dollar’ sloganını savundu. Dolayısıyla Cumhuriyetçi Parti’nin CBDC’ler konusunda genel tavrının olumsuz olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
CBDC (merkez bankası dijital para birimi) nedir?
CBDC’ler bir ülkenin itibari para biriminin dijital formudur ve ülkenin merkez bankası tarafından düzenlenir. Blok zinciri teknolojisi tarafından desteklenirler ve merkez bankalarının hükümet ödemelerini doğrudan hane halklarına yönlendirmesine olanak tanırlar. Türkiye’de 2021 yılında başlayan Merkez Bankası Dijital Türk Lirası projesi, geçtiğimiz yıl sonunda birinci faz çalışmalarını tamamlayarak ikinci faz çalışmalarına geçmişti. Dijital Türk Lirası İşbirliği Platformu’nun 2023 yılında seçili bankalar ve finansal teknoloji firmalarının katılımıyla genişletilmesine yönelik çalışmalar devam ediyor.
