30 yıldır nakitsiz toplum olmaya odaklanan Türkiye, 2020 yılında pandeminin de etkisiyle bu hedefine oldukça yaklaştı. 2010 yılında BKM verilerine göre nihai tüketimin yüzde 60’ı aşkın bölümü nakit gerçekleştirilirken bugün bu oran yüzde 46’ya gerilemiş durumda. Türkiye ekonomisinde 2023 nakitsiz topluma geçiş yılı olarak görülüyor.
Visa ve Hackquarters ortaklığında hayata geçirilen Visa İnovasyon Programı’nda ilk dönemin sonuna gelindi. Türkiye’nin dijital ödeme ekosisteminde inovasyonu desteklemek ve hızlandırmak amacıyla gerçekleştirilen programda fintech’ler, ortaya çıkardıkları çözümleri girişimci ekosistemi…
Türkiye’nin nakitsiz toplum yolculuğundaki adımları
İlk olarak 1991 yılında ilk POS’un hayata geçmesiyle nakitsiz toplum hedefine yönelen ülke, 1998 yılında taksitli ödemelerle vatandaşlarımızı tanıştırdı. 2000’li yılların başlangıcında kredi kartıyla hızlı, güvenli ve kolay ödeme hızlandı. 2006 yılında temassız kredi kartı veren ilk Avrupa ülkesi olan Türkiye, 2007 yılında Fransa ve İngiltere’den sonra Chip&PIN dönüşümünü tamamlayan üçüncü Avrupa ülkesi oldu. 2012 yılında da ülkede ilk dijital cüzdan faaliyete geçti.
Bugün Türkiye, kartlı ödemeler pazarında Avrupa’da liderliği elinde bulunduruyor. Pandemi sürecinde hijyen ve mesafe kaygıları ve yaşanan kısıtlamalar da toplumu nakitten uzaklaştırdı. Birçok sektörün daraldığı geçtiğimiz yıl Türkiye’de ödemeler pazarındaki büyüme sürdü. Kredi kartı sayısı 2020’de bir önceki yıla kıyasla yüzde 8 artışla 75,7 milyon olurken, banka kartı ve ön ödemeli kart sayısı toplamda yüzde 13 artışla 188,1 milyona çıktı. Böylece toplam kart adedi yaklaşık 264 milyon adede ulaştı.
Temassız ve mobil ödemedeki büyüme
Önümüzdeki birkaç yıl içinde Türkiye’de nakit kullanımında ciddi bir gerileme bekleniyor. Bu beklentide Türkiye’nin özellikle mobil ve temassız ödeme teknolojilerinde yaşadığı atılım öne çıkıyor. Sadece 2020 yılında temassız kredi kartı adedi 45 milyona ulaştı. Bu ise her 5 kredi kartından 3 tanesinin temassız özellikli olduğu anlamına geliyor.
Banka kartlarında da temassız dönüşüm hızla devam ederken, temassız banka kartı adedi 51 milyona, temassız banka kartlarının toplam banka kartları içindeki payı ise yüzde 27‘ye yükseldi. Temassız ödeme yapılabilen terminal sayısı ise 2020’de hızla artarak 2 milyona yaklaşırken, bugün her 4 terminalden 3’ünde temassız ödeme yapılabiliyor.
2020 yılında Strategy&’in aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 12 ülkede 3 bin 500 katılımcıyla gerçekleştirdiği “Ödemeler Araştırması 2020”ye göre Avrupa’da mobil ödeme yöntemlerinin kullanımı yüzde 14 iken Türkiye’de bu oran yüzde 21’e çıktı. Mobil cüzdanların artış ivmesinin devam ettiğine dikkat çeken araştırma, yeni ödeme yöntemlerinin bu cüzdanlara dahil edildiğini belirtiyor. Perakende, ulaşım ve telekomünikasyon gibi banka dışı alanlarda mobil cüzdan uygulamalarının yaygınlaşması, bu ödeme yönteminin hayatın her alanında kullanılabilmesinin önünü açıyor. Araştırmaya göre mobil temassız işlem sayılarında bu yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 225 artış olması da bu durumu doğruluyor.
“Büyüme geride bıraktığımız 10 yıla göre hızlanacak”
Paynet CEO’su Serkan Çelik, Türkiye’nin nakitsiz toplum olma yolundaki performansının son derece başarılı olduğunu belirtti. Nakit kullanımının gittikçe azaldığını, pandemi etkisiyle artan e-ticaret ve anlık ödeme çözümlerinin de bu hedefi desteklediğini ifade eden Çelik, “Önümüzdeki birkaç yılda nakitsiz topluma geçiş geride bıraktığımız 10 yıla kıyasla çok daha fazla hızlanacak. Türkiye nakitsiz toplum olma konusunda dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olacak. Fintech ekosistemimizin gücü, genç nüfusun yeni teknolojilere adaptasyon hızı, tek kanaldan ödeme kolaylığı da içeren Süper Uygulamalarının yaygınlaşması nakitsiz topluma ulaşma hedefimizde bizi destekleyecek” dedi.
