Ukrayna yönetiminin hacklediği iddia ettiği Rosaviatsia, Rusya’da sivil havacılık sektörünü denetlemekten sorumlu olan ve uçuş ya da acil durum olaylarının kayıtlarını tutan bir kurum. Ukrayna tarafından yapılan açıklamaya göre hack sonucu ortaya çıkan bilgiler, Batı ülkelerinin yaptırımları nedeniyle Rusya’nın uçak tamiri ve bakımında sıkıntılar yaşadığını ortaya koyar nitelikte. Geçen yıldan bu yana, operatörlerin filolarını çalışır durumda tutmak için eski uçakları sökmek zorunda kaldıkları bildiriliyor.
Bu siber saldırı, Ukrayna hükümetinin “siber uzayda karmaşık bir özel operasyon” olarak tanımladığı ve bir ülkenin devlet düzeyinde bilgisayar korsanlığını açıkça kabul ettiği benzeri görülmemiş bir durum olması açısından kayda değer. Duyuruda, “Düşman bilgi sistemlerinin hacklenmesi ve sızılması sonucunda elde edilen veriler, Rosaviatsiya’nın bir buçuk yıldan fazla bir süredir tüm Rusya Federasyonu için günlük raporlarının bir listesini içeriyor. Analizler, terörist Rusya’nın sivil havacılık sektörünün çöküşün eşiğinde olduğunu gösteriyor” deniliyor.
Ukrayna çalınan verileri bir dosya paylaşım sitesine sızdırdı. Bu verilere göre Ocak 2023’te Rus sivil havacılık kurumu 185 kaza bildirdi. Bunların yaklaşık %30’u önemli kazalar. Rus uçak arızaları 2022’nin ilk dokuz ayında 50 iken 2023’ün aynı döneminde üç kat artarak 150’ye çıkmış durumda. Rus havacılık sektöründeki kritik sorunlar arasında motor arızaları, iniş takımları problemleri, hidrolik arızaları, flaplar ve yazılım problemleri yer alıyor.
Yine Ukrayna’nın ele geçirdiğini iddia ettiği verilere göre bakım konusunda zorluklarla karşılaşan Rusya, işlerin genellikle sertifikasız olduğu İran’dan dış kaynak kullanıyor. Mart 2022’de %10 olan bu oran, 2023 ortalarında %70 düzeyine tırmanmış. Rusya’nın 2023 ortalarında filosunun %35’inden fazlasını etkileyen, bazı uçakları parça için sökerek “havacılık yamyamlığına” başvurduğu da iddia ediliyor. Ayrıca Sovyet An-2 uçaklarının çoğunun Polonya’dan motor tedarikinin durması nedeniyle yere indirildiği, Ocak 2023’te Rusya’nın 220 Airbus uçağı, Aeroflot’un filosundaki 17 duman vakası da dahil olmak üzere 19 arıza yaşadığı ve Rusya’nın 230 Boeing uçağının çeşitli sistemlerde 33 teknik arıza yaşadığı da iddialar arasında.
Ukrayna istihbarat servisi bu sorunların temelinde yedek parça tedariki, yazılım güncellemeleri, Rus uçaklarının yabancı ülkelerde alıkonulması ve hava seyrüseferi için gerekli meteorolojik ve diğer verilere erişimin kısıtlanmasına yönelik yaptırımların önemli ölçüde rol aldığını söylüyor.
