Yıkıcı inovasyon teorisi, büyük, yerleşik şirketler için uyarıcı bir kavramdır: En iyi yaptığınız şeyde çok iyi olma tehlikesi vardır . Ana pazara sunmak iyidir ve her şey yolundadır. Ancak bir bozucu, yeni bir iş modeliyle mevcut ürününüz tarafından yeterince hizmet verilmeyen bir pazarı hedef alabilir.
Harvard Business School profesörü Clayton Christensen, çığır açan kitabı The Innovator’s Dilemma ile 1990’larda yıkıcı yenilik kavramını geliştirdi ve teori, takip eden yıllarda çılgınca popüler oldu. Ancak bazı açılardan kendi başarısının kurbanı oldu: The Harvard Business Review , “Geniş bir şekilde yayılmasına rağmen, teorinin temel kavramları büyük ölçüde yanlış anlaşıldı ve temel ilkeleri sıklıkla yanlış uygulandı” diyor.
Yıkıcı inovasyon, girişimcilerin alt uç veya yeni bir pazara girdiği ve bu pazarlarda mevcut olanlardan farklı iş modelleri yarattığı bir süreçtir. İş modelleri ana akım haline geldiğinde bozulma meydana geldi.
Böylece yeni bir şirket gözden kaçan bir müşteri tabanını hedefler ve daha düşük bir fiyat noktasında daha iyi bir ürün sunmayı başarır. İlk başta, yerleşikler tehdidi ciddiye almazlar, bu da potansiyel bozucuların bir dayanak kazanmasına izin verir. Ardından, bozucular, yerleşiklerin ana akım müşterilerini hedef alır. Potansiyel bozucular, ana akımın hacim olarak benimsediği bir şey yaratırsa, pazarı başarıyla bozmuşlardır.
Yıkıcı inovasyon ne değildir?
Klasik yıkıcı inovasyon, herhangi bir karışıklık durumunu basitçe tanımlamamalıdır. Yeni bir şirket, mevcut rakipler için işleri biraz sarsıyorsa, bu sahne mutlaka yıkıcı yeniliklerden biri değildir – bu sadece bir atılım olabilir. Bu teorinin güçlü olması ve analitik ve tahmine dayalı bir model olarak kullanılabilmesi için kesin olarak tanımlanması gerekir.
Örneğin Christensen, Uber’in tanımına göre yıkıcı bir yenilikçi olmadığını savundu. Düşük kaliteli veya yeni bir pazarda başlamadığı için iki gereksinimi karşılamıyor. Bunun yerine, ana pazarda kendine bir isim yaptı ve ardından daha ucuz çözümlerle hizmet almayan müşterileri çekmeye başladı. Ve daha ucuz olmak veya sürüşleri selamlamak için bir uygulama oluşturmak, mevcut modeli bozmak yerine devam ettirir. Herkes durumun böyle olduğunu düşünmüyor ve Uber’in aslında yıkıcı bir yenilikçi olduğunu iddia eden başka bakış açıları da bulunabilir. Bu açıdan Uber, isteğe bağlı siyah araba hizmetleri sunarak düşük pazarlı bir dayanakla başladı. Başlangıç, yalnızca düşük kaliteli bir pazar teklifi olan UberX’i tanıttığında, ana akıma geçebildi. Özellikle Christensen’in teorisi değişen bağlamlara uygulandığından, neyin yıkıcı sayılacağı tartışmaya açıktır.
