Bu rakam, önceki yıla kıyasla yüzde 25’lik ciddi bir kesintiyi ifade ediyor. Ancak NASA tarafından yürütülen Ay ve Mars keşif programları bu kesintiden etkilenmek bir yana, ek kaynak alıyor.
Bütçe teklifinde NASA’nın Artemis programı kapsamında Ay’a iniş çalışmaları için 7 milyar dolar, Mars keşfi için ise ilk kez ayrı bir kalemle 1 milyar dolar ayrılıyor. Bu gelişme, Başkan Trump’ın Mars’a insan göndermeye dair önceki söylemleriyle örtüşüyor. Ancak Artemis programı da Çin ile yaşanan jeopolitik gerilim nedeniyle Kongre tarafından desteklenmeye devam ediyor. Böylece NASA, hem Ay hem de Mars hedeflerine paralel bir yol izliyor.
Yeni bütçede en fazla kesintiye uğrayan kalem ise bilim programları. 2.2 milyar dolarlık kesintiyle Mars Sample Return (Mars’tan örnek getirme) gibi pahalı görevlerin iptali öngörülüyor. Ayrıca, Dünya Bilimleri programı da 1.1 milyar dolar kaybediyor; düşük düzeyli iklim izleme projeleri tamamen durduruluyor ve Landsat programının yeniden yapılandırılması hedefleniyor.
Yeni NASA bütçesi ile ISS, STEM ve SLS tehlikede
Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) için de kötü haber var: 503 milyon dolarlık kesintiyle mürettebat sayısının azaltılması ve araştırma kapasitesinin düşürülmesi planlanıyor. Ancak mürettebat sayısının altıya düşmesi, bakım işlerinin yükünü artıracağı için araştırma faaliyetlerinin neredeyse durmasına neden olabilir.
Ayrıca, NASA’nın eğitim ve farkındalık birimi olan STEM Outreach tekrar kapatılmak isteniyor. Gerekçe olarak ise etkisi sınırlı ve bazı grupları önceliklendiren programların uzay sektörüne katkı sunmadığı gösteriliyor. Bu teklif daha önce de gündeme gelmiş, ancak Kongre’nin iki kanadından da destek bulan STEM programı fonlanmaya devam etmişti. Bu sefer nasıl bir karar çıkacağı ise belirsiz.
Son olarak, SLS ve Orion roket sistemlerinin Artemis II görevinden sonra bırakılarak özel sektörle çalışılması öneriliyor. Bu durum, Kennedy Uzay Merkezi’nde inşa edilen Mobil Fırlatma Kulesi 2’nin iptal edilmesi anlamına gelebilir.
Her ne kadar bu bütçe planı kamuoyuna sunulmuş olsa da, nihai kararı Kongre verecek. Cumhuriyetçi ve Demokrat birçok Kongre üyesi NASA’ya yapılan bu kesintilerden memnun değil. Bu nedenle 2026 bütçesinin kesinleşmesi önümüzdeki aylarda yoğun tartışmalara sahne olabilir.
