Her yıl düzenlenen ClimateLaunchpad 2016 yarışmasına bu yıl “temiz teknoloji” fikriyle Türkiye adına katılacak üç kilit isim; Ertan Özel, İçten Eraybat ve Pınar Şardar’dan yarışmanın detaylarını ve Türkiye’nin temiz teknolojiye neden ihtiyaç duyduğunu öğrendik.
Türkiye’nin ClimateLaunchpad 2016 katılımcı ülkeleri arasında dahil olma serüveninden biraz bahseder misiniz? Süreç nasıl işledi?
Yarışmanın Türkiye ayağını yürüten ülke liderleri, bizler Ertan Özel, İçten Eraybat ve Pınar Şardar aslında yarışmaya önceki yıllarda (Türkiye’nin katılımcı ülke olmamasından ötürü) Kıbrıs ve Yunanistan adına iş fikirleriyle katılan bir ekibiz. Bu yıla gelindiğinde, yarışmayı diğer ülkelerin adı altında sınırlı kaynak ve zaman çerçevesinde deneyimleyen bir grup olarak bu fırsatı, bizim gibi “temiz teknoloji” iş fikirlerine sahip Türkiye’den katılımcılarla da paylaşmak istediğimizden emindik. Uluslararası ana ekip ile bu isteğimizi paylaştığımızda onlar da çok kısa bir süre içinde bize olumlu yanıt verdiler. Bu sene artan katılımcı ülke sayısına Türkiye’yi de şubat ayında Amsterdam’da yapılan toplantısında resmen eklemiş olduk.
ClimateLaunchpad yarışmasına katılmak için ne tür fikirler sunmak gerekiyor?
ClimateLaunchpad’e temiz teknoloji odağında çevreci iş fikri olan ve girişimciliği benimseyen herkes başvurabilir. Öğrenciler, şirketler, danışmanlar, ev kadınları…. Önemli olan katılımcı olarak bize bir ekip ile gelmeniz. İş fikrinizi sıfırdan siz geliştirdiyseniz bile, onu en az iki kişiden oluşan bir ekip olarak karşımıza çıkartmanız.
Bunun haricinde ise katılımcıların;
• İş fikirlerini gerçekleştirdikleri bir işlerinin olmaması ya da 1 yıldan daha az bir süre önce kurulmuş olması
• İş fikirleri üzerinden mevcut karlarının olmaması
• İş fikrinin toplamda 200.000€’dan az bir yatırıma ihtiyaç duyması
• Daha önce iş fikrine bağlı herhangi bir ürün/prototip ya da çözümü ticari olarak satmamış olması gerekmekte
Geçtiğimiz yıllardan en göze çarpan örnek fikirleri paylaşabilir misiniz? Bu fikirler bugün hayata geçirildi mi?
Geçen seneden örnek vermek gerekirse, ClimateLaunchpad’e 25 ülkeden 700’ün üzerinde fikir katılmıştı. Amsterdam’da gerçekleştirilen final sonucunda Norveç ülke finalinin de birincisi olan ekip, Climatelaunchpad’in 2015 birincisi de olmuştu. Projeleri, Nanoclay, 15-20 yıl arasında bir sürede gerçekleşen, kum şeklindeki toprağın sadece 7 saat içerisinde verimli toprağa dönüşmesini sağlamakta… Bir diğer örnek ise, Avrupa finali 3.sü ise Estonya ulusal finalinde 2.olan ekip ise, atık sudan tekrardan toplanılıp kullanılabilen deterjan fikrini sundular. Şu an tüm bu fikirler Climate-KIC Accelarator programının bir parçası. Programın tamamlanması ile birlikte projelerin hayata geçip kendi pazarlarında yol almaları eş zamanlı olacak.
Ertan Özel, İçten Eraybat ve Pınar Şardar’ı tanıyabilir miyiz?
Üçümüz de daha önce beraber çalıştığımız danışmanlık firmasından tanışıyoruz. Ancak farklı uzmanlık alanlarımız ve eğitimlerimiz var. Ertan Özel ve İçten Eraybat Endüstri Mühendisliği, Pınar Şardar ise sosyoloji mezunu. Yarışmaya Kıbrıs Rum Kesimi altında katıldığımız iş fikri daha önce Türkiye’de olmayan “Plastikten tekstil ürünü üretme” fikriydi. Başvurumuz Rum Kesimi’ndeki Eğitim Kampı’na davet edildi. Vize, ulaşım gibi konuları zorlu bir sürecin sonunda nihayate erdirerek, iki günlük eğitim kampında, Oster Wald tarafından business modelling eğitimi alan eğitmenler bize bu iş fikrimizi nasıl bir iş modeline dönüştürebileceğimizin eğitimini verdiler. Orada kahve tohumundan mantar üreten, duştaki sıcak suyun ısısının sisteme geri kazandırılması gibi iş fikri sahipleri ile beraber yarıştık. Bu tip projeler aslında “temiz teknoloji” denilince akla ilk gelen labarotuvar, ileri teknoloji gibi çağrışımların etkisi altında kalınmaması gerektiğini, çevreci fikri olan herkesin aslında bu geniş yelpazede bir şekilde ilerleyebileceğini gösterdi.
Türkiye özelinde konuşacak olursak, iklim değişikliğine karşı alınan önlemleri yeterli buluyor musunuz? Bu konuda ne gibi iyileştirmeler yapılabilir sizce?
Dünya her geçen gün daha büyük bir iklim değişikliği tehlikesi altında bulunuyor. Türkiye’deki temiz enerji kaynaklarının yüzde 5’ten 2020’de yüzde 30’a artırılması hedeflendiği düşündüğümüzde, temiz teknoloji alanında yapılan veya yapılacak işlerin potansiyeli oldukça açık. 2020 hedefi ile sera gazı emisyonu şu anki değerlere göre yüzde 11.4 daha az olacak. Türkiye’de Temiz Teknoloji Fonu aracılığı ile temiz teknonojiye fonlar ayrılmaktadır verilen fonların yüzde 90’a yakını enerji verimliliği projelerine verilmiştir. Yenilenebilir enerji ile ilgili kısmı sadece yüzde 10’dur. Yeni temiz teknoloji projeleri için ülkemizdeki bilinç artırılmalıdır. Daha çok proje üretmemiz geremektedir. Bizler de bu noktada çok kişiye ulaşarak bu konudaki bilincin artırılmasına destek vermek istiyoruz.
Yarışmayla ilgili planlarınız nelerdir? Bu yıl neler öngörüyorsunuz?
Amsterdam’da bu seneki ClimateLaunchpad’in başlangıç toplantısında herkesten aldığımız ortak sorular “Türkiye’nin start-up potansiyeli nedir?” “Bu sene iddialı mısınız?” ya da “Genç nüfusunuz çok fazla, Türkiye’den iyi işler gelir gibi hissediyoruz, ne dersiniz” idi. Biz Türkiye’nin temiz teknoloji alanında yapılan veya yapılacak işlerin yüksek potansiyeli ile ilgili ekipçe oldukça mutabık idik. Bu sebeple bu yıl Türkiye’nin ilk kez katılıyor olması öncelikle hem heyecan hem de gurur kaynağımız. Bizim amacımız büyük finalde olabildiğince ses getirecek iyi fikirleri ve iyi ekipleri bünyemizde görmek ve Talin’den ödülle dönmek.
Elbette bu isteğimizi gerçekleştirmek için en temel ihtiyacımız ise fikir sahiplerine ulaşmak ve ClimateLaunchpad’i anlatmak. İş fikirlerinin ortak paydasının ise cleantech olduğu düşünüldüğünde, iklim değişikliği için bir şeyler yapmanın önemini hayata geçebilecek projeler ile vurgulamak istiyoruz. Böylece ClimateLaunchpad’i Türkiye’de her sene bir önceki seneye göre daha fazla bir katılım ile gerçekleştirme hedefimize ulaşabiliriz.
ClimateLaunchPad’i farklı kılan nedir?
ClimateLaunchpad’i belki de diğer iş fikri yarışmalarından ayıran en büyük özelliği katılımın oldukça kolay ve iş fikri odaklı olması. Yani iş fikriniz sadece bir peçetenin arkasında taslak halinde duruyorsa bile, bu Climatelaunchpad’e 11 Haziran’a dek başvurmanız için yeterli. Bu ekipleri de seçebilmek için 10 Ağustos’taki Türkiye finalinde Akademisyen ve ODTÜ Teknokent Genel Müdür Yardımcısı Ufuk BATUM, Startsup Watch’ın kurucusu Serkan Ünsal ve “knowledge partner”miz Ernst and Young’ın da katılımı olacak. Jürimizin değerlendirmeleri sonucu bu yıl Estonya’da gerçekleşecek dünya finalinde Türkiye’yi temsil edecek ilk üç ekip belirlenmiş olacak.
Bu yıl büyük finalin kazananları 10.000 Euro, 5.000 Euro ve 2.500 Euro nakit ödüllere ve aynı zamanda ilk 10’a giren iş fikirleri Avrupa’nın farklı ülkelerinde bulunan Climate KIC Accelerator Programına girerek 95.000 Euro yatırım fırsatına sahip olacaklar.
