Deniz altı enerji depolama konusunda yeni bir yaklaşım geliştiren Sperra Enerji, beton küreler kullanarak uzun dönem enerji depolamayı hedefliyor. Açık deniz rüzgar türbinlerinden elde edilen enerjiyi ucuz ve etkili bir şekilde depolama gerekliliğine yanıt olarak tasarlanan bu sistem, ABD ve Avrupa’dan önemli finansal destekler aldı. Kaliforniya açıklarında yapılacak denemeler için ABD Enerji Bakanlığı 4 milyon dolarlık bir hibe sağlarken, Almanya da türbin görevi gören çift yönlü pompa için 3,7 milyon Euro katkıda bulundu. Şirketin hedefi, enerjinin fiyatının yüksek olduğu dönemlerde bu depolanmış elektriği satarak kazanç sağlamak.
Denizin altında beton kürelerle enerji depolanıyor
Bu teknolojinin en dikkat çeken avantajı, bilindik pompajlı hidroelektrik sistemlerin maliyetine benzer bir bütçeyle, arsa kullanımı ve doğal yaşam üzerinde minimum etki ile kurulabilmesidir. Ayrıca bu sistemin modüler bir yapıda olması, dev rezervuarların yüksek sermayelerle inşa edilmesine gerek kalmadan esnek bir kullanım olanağı sunuyor. Almanya’da 100 metre derinlikte yapılan ilk küçük ölçekli denemeler başarıyla tamamlanmış durumda. Çalışma mekanizması ise oldukça basit: Basınca dayanıklı bir beton küre, 500 ila 800 metre derinlikte deniz altına yerleştiriliyor. Kürenin içi yüzey basıncında hava ile doldurulurken, alt kısmında yer alan çift yönlü pompa sayesinde sistem elektrik üretebiliyor ve suyun pompalanması ile küre tekrar enerji depolayabiliyor.
Bu inovasyon, mevcut teknolojilerle uyumlu olacak şekilde geliştirildi. Örneğin, kullanılan pompalar hali hazırda petrol çıkarma için kullanılan sistemlere dayanıyor. Beton kürelerin üretimi, liman kenarında kurulan 3D beton yazıcılarla yapılarak nakliye ve üretim maliyetlerini azaltıyor. Girişimin arkasındaki fikir Alman mühendislerden gelse de uygulamayı hayata geçiren Sperra Enerji, ilk etapta 10 metre çapında küreler ile 500 kW güç üretimi ve 600 kWs enerji depolama kapasitesi hedefliyor. Gelecekte ise 30 metre çaplı küreler ile 20 MWs gibi yüksek bir enerji depolama kapasitesine ulaşılması planlanıyor.
Sistem, tam tur verimlilik açısından %70-80 arasında bir başarı sağlıyor. Her ne kadar enerji kaybı gözlemlense de, özellikle rüzgarlı günlerde açık deniz türbinlerinin ürettiği fazla elektriği depolamak, ekonomik ve çevresel açıdan önemli bir çözüm sunuyor. Kimyasal ve sınırlı ömre sahip bataryalar yerine bu mekanik enerji depolama yöntemi, hem maliyet hem de çevresel etki açısından oldukça uygun bir alternatif oluşturuyor. Bu teknoloji, deniz dibi elektrik hatlarının aynı zamanda depolama sistemleriyle entegre olmasını sağlayarak, yüzer rüzgar türbinlerinin yaygınlaşması ile daha fazla kullanılabilir hale gelecek. Özellikle derin denizlere yakın ve beton üretim maliyetlerini düşük tutabilen ülkeler için bu sistemin büyük bir potansiyel sunduğu belirtiliyor.
