Yenilikçi sosyal ağ Snapchat, veri gizliliği konusunda pek çok tartışmaya imza attıktan sonra, özellikle gençlere yönelik tasarımıyla kullanıcıların gönlünde taht kurdu ve Amerikalıların yüzde 40’ına ulaşmayı başardı. Şimdi de 25 milyar dolarlık mega unicorn olmak üzere halka arza hazırlanıyor.
26 yaşındaki Evan Spiegel tarafından 2011’de kurulan Snapchat, söylentilere göre 2017’de New York borsasında halka arz olmak için Morgan Stanley ve Goldman Sachs bankalarını tuttu. Snapchat, Facebook’tan sonra en başarılı sosyal ağlardan biri olarak tanımlanıyor ve gelir kapısı olma açısından satışa çıkan, ancak bir türlü satılamayan Twitter’dan fersah fersah önde bulunuyor.
Bununla birlikte sosyal ağların hisse senedi değerlerinin halka arz olduktan sonra düştüğünü biliyoruz. Bakalım Snapchat peşinden gelecek diğer teknoloji girişimlerine örnek olmak üzere halka arz olduktan sonra kendi gücü dışında borsayla da değer kazanmayı başaracak mı?
1 Milyar dolar nerede 40 Milyar dolar?
NetApp Kuzey EMEA ve MEEAR Bölgesinden Sorumlu Başkan Yardımcısı Gos Hein ile yaptığım söyleşide, veri merkezlerindeki gelişmelerin ve bir bütün halinde bilgi teknolojilerinin startupların önünü açacağından söz etmiştik. Bu bağlamda Gos Hein girişimciler için 1 milyar dolarlık Unicorn olmanın Amerika’da artık başlangıç seviyesi sayıldığından söz etti.
Ancak burada önemli bir nokta ortaya çıkıyor: 1 milyar dolardan sonra sıradaki adım 25 milyar dolar değil, 40 milyar dolarlık şirket olmak. Ancak bu aşamaya gelen bir startup mega unicorn olarak yerini sağlama alıyor. Aksi takdirde spin off durumu söz konusu oluyor. Pek yakında yayınlanacak NetApp söyleşimizde ayrıca belirteceğim gibi, Gos bu konuda çok ilginç bir tespitte bulunuyor ve 40 milyar dolarlık sınır ekonomik kapasiteyle değil, bilgi teknolojileriyle sınırlı bir barajdır diyor.
Enformasyon girişimciliği
Kısacası enformasyon ekonomiden önce geliyor ve bu dünya tarihinde bir ilk ve 5 yıldır Ray Kurzweil tekillik geliyor derken doğruyu söylediğini bu yüzden düşünüyorum; uçuk kaçık teknoloji haberleri yüzünden değil.
Mega unicornlar geçidi
Yine de bu aşamaya ulaşmaya aday olan birçok şirket var. Bunlar değeri 10 milyar doları aşan ve borsada servetlerini artırmak isteyen şirketler. Elbette ilk ikisi 68 milyar dolarlık Uber ve 30 milyar dolarlık Airbnb.
Snapchat şirketine de son fonlamada 18 milyar dolar değer biçildi ve bu da Twitter’ın 2013’te borsaya girmesinden bu yana en büyük halka arz olacak. Bunun yanı sıra, Twitter kurulduktan sonra sürdürülebilir gelir modelleri yaratamayan girişimlerin kötü sonuna en iyi örneği oluşturuyor. Twitter’ın hisseleri 69 dolardan 17,80 dolara düştü ve şirket kendine alıcı bulamıyor. Gerçi bu noktada büyük şirketler satın almayalım da iyice ayağa düşsün, sonra ölü fiyatına alırız diyor olabilirler.
Snapchat başarılı olursa
Şirketin kurucu ortakları Spiegel ve Bobby Murphy mülti milyarder olacaklar. Sohbet ve sosyal ağdan Instagram’ın hormonlu mutant versiyonu fotoğrafçılığa kayan, bunun için de geçenlerde adını Snap Inc. olarak değiştiren Snapchat’in kurucuları halka arzın ardından kişi başına 4 milyar dolarlık servetin sahibi olabilirler.
İnovasyon şart
Türkiye’de önüne gelenin girişimci olabileceği algısı ne yazık ki Facebook’un yenilikten çok optimizasyona yönelen anlayışıyla birleşerek bizde sosyal ağlar yenilik yapmaz algısına yol açtı. Twitter’ın gecikmiş yenilikleri de buna tuz biber ekti. Ancak, Snapchat sohbetten fotoğrafçılığa kayarak şirketlerin, özellikle de sosyal ağ girişimlerinin her an radikal yenilikler yapabileceğini gösterdi.
Spiegel muhtemelen bu ata oynayarak 2013’te Facebook’un yaptığı 3 milyar dolarlık teklifi geri çevirmiş ve “Bunlar bana şimdi 3 milyar dolar veriyorsa gelecekte kim bilir kaç milyar dolara erişeceğimi görüyorlar” demişti.
Para para para!
Snapchat ergenler ve genç yetişkinlerden oluşan kullanıcı tabanını gittikçe genişletiyor. 150 milyon aktif kullanıcısıyla (genellikle Twitter ve Facebook’tan daha aktif kullanıcısıyla) yılda 350 milyon dolardan fazla reklam geliri üretmeyi planlıyor. Bu da geçen yıl elde ettiği 59 milyon doların yanında büyük artış. Snapchat bu bağlamda Burberry, Tiffany ve KFC gibi markalarla işbirliği yapıyor.
Yeni medya reklamcılığına hazır mısınız?
eMarketer analiz uzmanları geçenlerde şirketin 2017’de yılda yaklaşık 1 milyar dolar reklam geliri elde edeceğini söylüyorlar; çünkü markalar geleneksel reklamcılık modellerinden vazgeçip yeni medya reklamcılığına geçiyor. Bu bağlamda 18-34 arasındaki Amerikalıların yüzde 40’ı Snapchat kullanıyor.
Doğrusu ben de eski bir Friendfeed kullanıcısı olarak Facebook’un Snapchat’i o gün satın almamış olmasına ve sosyal ağın tırtıldan kelebeğe dönüşmek üzere bugüne dek yaşamış olmasına seviniyorum. Snapchat başarılı olmasını istediğim bir deney; çünkü bugüne kadar denenmemiş bir şey. Özellikle de ücretsiz içerik reklam ağı olan; ama kendine sosyal ağ diyen Facebook’un yeni medya reklamlarını Snapchat karşısında nasıl kullanacağını izlemek ilginç olacak. Elbette bunu PPC (alışveriş reklamları) ve Google aramaya etkisini görmek açısından da izlemek heyecanlı olacak.
Hedef kitle eşleme
Snap Inc. geçenlerde Snap Hedef Kitle Eşleme uygulamasını başlattı ve pazarlamacıların tüketicilerin e-posta adresleriyle telefon numaralarını Snapchat kullanıcı verileriyle eşleştirmesine izin verdi. Böylece Snapchat de Google ve Facebook gibi hedefli reklamlara geçmiş oldu. Snapchat aynı zamanda kullanıcıların ne tür içeriklere baktığını da (spor, oyun) şirketlere gösteriyor. Böylece tekil kullanıcıya değil, gruplara reklam hedeflemek de mümkün oluyor. Bütün bunlar internette kişisel bilgilerin gizliliği savunucularını kızdırıyor ama AC/DC’nin dediği gibi Dünya’da para konuşuyor.
Snap Inc. şu anda halka arz konusunda hiç bilgi vermiyor. Geliri 1 milyar doların altında olduğu için Snap Inc. ABD Menkul Kıymetler ve Borsalar Komisyonu’na gizli başvuru yapabiliyor. Bilgi teknolojilerinin ekonomiye etkileri açısından konun takipçisi olacağım.
