Jet Zero, havacılık sektöründe köklü bir değişimin öncüsü olmaya hazırlanıyor. Günümüzde uçak tasarımlarında yapılan ufak iyileştirmeler verimliliği artırsa da, artık bu gelişim süreci sınırlara dayanmış durumda. Bu nedenle havacılıkta tamamen yeni bir tasarıma geçişin kaçınılmaz olduğu belirtiliyor. Jet Zero’nun sunduğu yeni konsept, geleneksel uçak yapısından uzaklaşarak yüzde 50’ye varan yakıt tasarrufu sağlayacak. Uçak tasarımları, ticari uçuşların başladığı 1950’li yıllardan bu yana tüp gövde, kanatlar ve kuyruk stabilizatörleri üzerine kurulu bir düzene dayanıyordu. Geçmişte mekanik sistemlerin uçuş kararlılığı sağlaması için bu tasarım gerekliydi, ancak günümüzde bilgisayar destekli sistemler sayesinde pilotların daha çok yönetici rolüne büründüğü bir yapı ortaya çıkıyor.
Jet Zero, yenilikçi tasarımıyla havacılık sektörünü değiştirebilir
Amerikan merkezli Jet Zero firması, geleneksel uçak tasarımını tamamen değiştirerek askeri havacılıkta kullanılan uçan kanat teknolojisini ticari havacılığa entegre etmeyi planlıyor. Bu teknoloji, özellikle radara yakalanmayan askeri uçaklarda uzun süredir kullanılıyor, ancak yolcu uçaklarında bugüne kadar uygulanmamıştı. Bu dönüşümün önündeki en büyük engellerden biri, ticari uçaklarda kullanılan büyük jet motorlarının gerekli itkiyi sağlayamamasıydı. Askeri uçaklar daha küçük ve özel motorlarla çalışırken, ticari uçaklar dev, harici, bakımı kolay ve verimli motorlara ihtiyaç duyuyordu. Ancak günümüz motor teknolojisi sayesinde küçük boyutlu motorlardan yüksek itki almak artık mümkün hale geldi. Jet Zero, bu avantajı kullanarak motorları uçağın kuyruk kısmına monte edip bağlantı aparatlarını ortadan kaldırarak ek bir ağırlık avantajı sağlamış durumda.
Bu yeni tasarımın en büyük farkı, geniş gövdeli uçakların sunduğu yolcu kapasitesini dar gövdeli uçaklarda sunabilmesi. Devasa kanatların sağladığı kaldırma kuvvetiyle, dar gövdeli uçak motorları kullanılarak 200 ila 300 yolcu taşıyabilen bir model geliştirilebiliyor. Yakıt tasarrufunun en önemli unsurlarından biri de kuyruk bölümünün tamamen kaldırılması. Geleneksel uçaklarda stabilite ve yönlendirme işlevi gören kuyruk yerine, kanatlar üzerine yerleştirilen kontrol yüzeyleri ile aynı işlev sağlanıyor. Bu dönüşüm, uçağın tamamen bilgisayar destekli bir uçuş sistemine geçmesine neden oluyor. Artık pilotlar uçağı doğrudan hidrolik sistemlerle yönetmek yerine, kontrol kumandasından gelen sinyallerin bilgisayar tarafından hesaplanıp en uygun hareketlerin gerçekleştirilmesini sağladığı bir sisteme güveniyor.
Tüm bu yenilikler sayesinde yakıt tüketimi yüzde 50 oranında azalıyor ve ilerleyen dönemlerde bu oranın daha da artırılması hedefleniyor. Tamamen sıfır emisyonlu bir sistem geliştirme planları da gündemde, ancak mevcut öncelik elektrikli motorlar yerine yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilmiş sürdürülebilir havacılık yakıtı (SAF) kullanmak. SAF, şu anda ticari uçuşlarda kullanılan bir alternatif yakıt olmasına rağmen oldukça pahalı. Bunun yanı sıra, hidrojen yakıtlı motorlar da seçenekler arasında yer alıyor ve Jet Zero’nun geliştirdiği uçaklar bu tip yakıtlarla uyumlu olacak şekilde tasarlanıyor.
Jet Zero, sadece yolcu uçaklarıyla sınırlı kalmayıp farklı alanlarda da yenilikçi projeler geliştirmeyi hedefliyor. Bunlardan biri, diğer uçaklara havada yakıt ikmali yapabilen uçan tanker modeli. Geleneksel yakıt tankerlerine kıyasla çok daha yüksek menzil sunabilmesi nedeniyle ABD Hava Kuvvetleri, Jet Zero’ya 235 milyon dolarlık bir hibe sağlayarak bu projenin geliştirilmesini destekledi. Pathfinder adı verilen bu proje kapsamında, 2027 yılında 1/8 ölçekli bir prototip üretilerek hem uçuş testleri hem de mürettebat için gerekli basınçlı kabin testleri gerçekleştirilecek.
Bir diğer model ise kargo taşımacılığı için geliştiriliyor. Yapılan hesaplamalara göre, bu modelde yakıt tasarruf oranı yüzde 52’ye kadar ulaşabilecek. İlk yolcu uçağının hizmete girmesi için belirlenen tarih 2030 olarak öngörülüyor. Ancak bu sürecin sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesi için önce askeri uçan tanker modelinin tamamlanması, ardından kargo versiyonunun ticari uçuşlara başlaması ve en son aşamada yolcu uçağı modeline geçiş yapılması planlanıyor. Bu aşamalı geçiş süreci, pazara entegrasyonu daha sağlam ve sorunsuz hale getirecek.
