Kuantum hesaplama öncüsü D-Wave Quantum, altıncı nesil kuantum bilgisayarı Advantage2’nin genel kullanıma sunulduğunu duyurdu. Şirket, Advantage2’nin önceki sistemine kıyasla kat kat daha fazla performans sunduğunu ve şirketin optimizasyon problemlerinde başarabileceği görevleri genişlettiğini söyledi. Şirket, bu terimin oldukça tartışmalı geçmişine rağmen, makinenin uzun zamandır aranan kuantum “üstünlüğü” hedefine bile ulaştığını söylüyor.
D-Wave kuantum bilgisayar tarafında eni duyuru yaptı
D-Wave CEO’su Alan Baratz, Zoom üzerinden yaptığı bir röportajda “Bu hem D-Wave hem de kuantum hesaplama endüstrisi için gerçekten tarihi bir an. Temel olarak, teknolojimiz klasik olarak dokunulamayan bir şey yapıyor” dedi.
Baratz: “Üretimden çalışan müşterilerimiz var, bugün teknolojimizden değer elde ediyoruz. Ve yaptığımız her şey onu kullanımı kolay hale getirmek, böylece müşterilerimiz yüksek çalışma süresine sahip oluyor ve ihtiyaçlarına çok duyarlı olabiliyor. Bu bizi sektörün geri kalanından temelde farklılaştırıyor” dedi. Aynı röportajda D-Wave’in baş geliştirme sorumlusu Trevor Lanting: “Temelde performansta büyük bir sıçrama” dedi.
Advantage2, selefinden birden fazla vektörde gelişiyor. En önemlisi, 4.400 kübitin her birinden diğer kübitlere toplam 20 bağlantı yaparak, orijinal Advantage’daki 15 bağlantıdan, şirket “tutarlılık süresini”, kuantum durumu çökmeden önce bir çıktı elde etmek için kuantum hesaplamalarının ölçülebileceği dar pencereyi iki katına çıkarabiliyor.
Lanting: “Tutarlılığı iki katına çıkarmak, cevapları çok daha hızlı hale getiriyor” diye belirtti. Bu çelişkili gelebilir, ancak daha uzun tutarlılık daha fazla doğruluğa yol açar ve bu nedenle her şey kabul edilebilir kalitede bir cevaba ulaşmak için ne kadar zaman gerektiğiyle ilgilidir. D-Wave, rakipleri IonQ ve Rigetti Computing’in makineleri de dahil olmak üzere diğer kuantum hesaplama projelerinin çoğundan büyük ölçüde sıyrılıyor.
Çin uzaya gidecek bir yapay zeka süper bilgisayarı fırlatıyor. South China Morning Post’un bildirdiğine göre, sözde “Üç Cisimli Bilgisayar Takımyıldızı” projesi planlanan 2.800 uydunun ilk 12’sini kuzeybatı Çin’deki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi’nden fırlattı.
Çin uzayda bilgisayar ağı ile hizmet verecek
Yörüngesel süper bilgisayar ağı tamamlandığında, bilgileri Dünya’ya iletmek ve ardından uzaya yedeklemek için karasal bilgi işlem tesislerine güvenmek yerine yörüngede hızlı veri işleme olanağı sağlayacak. Ayrıca, yer tabanlı bilgisayarların serin kalmak için ihtiyaç duyduğu bol miktarda suya da ihtiyaç duymuyor. SCMP’nin belirttiğine göre, her uydu yörüngede ham verileri işleyebilen sekiz milyar parametreli bir yapay zeka modeli taşıyor. Uyduların saniyede bir kentilyon işlemlik muazzam bilgi işlem gücüyle eşleştirildiğinde, takımyıldızın tamamlandığında dünyanın en güçlü karasal süper bilgisayarlarıyla rekabet etmesi bekleniyor.
Kuzeybatı Çin’deki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi’nden fırlatılan her uydu, takımyıldızın fırlatılmasına yardımcı olan ADA Space girişiminin açıklamasına göre, gama ışını patlamalarını tespit etmekten acil servisler ve diğer endüstriler için Dünya arazisinin “dijital ikizlerini” oluşturmaya kadar her şeyi yapabilen benzersiz bilimsel yükler taşıyor.
Yörüngesel bilişim kavramı yeni bir şey olmasa da, Harvard gökbilimcisi Jonathan McDowell’ın SCMP’ye söylediğine göre, bu proje “gambitin ilk önemli uçuş testi” niteliğinde. McDowell’ın da belirttiği gibi, teorik uzay bulut bilişim projeleri şu anda “çok moda” ve Axiom Space ve Jeff Bezos’un Blue Origin gibi özel şirketler kendi yörüngesel bilişim uydularını planlıyor.
Uluslararası Enerji Ajansı’na göre 2026 yılına kadar Japonya kadar enerji kullanma yolunda olan karasal veri merkezlerinin aksine, yörüngesel veri merkezleri güneş enerjisini kullanabilir ve ısılarını uzaya yayarak enerji ihtiyaçlarını ve karbon ayak izlerini azaltabilir. Çin’in yörüngesel süper bilgisayarı, 2.800 uydudan ilkinin fırlatılmasıyla ülkeyi rakip ülkeler arasındaki uzay yarışında ABD’nin önüne taşıdı; ancak hangisinin önce bitiş çizgisini geçeceği henüz bilinmiyor.
Tüm yapay zekaların en açgözlü olanı, kullanıcı veri türlerinin %90’ını yutuyor. Birçok insan gibi, soruları yanıtlamak, içerik oluşturmak ve bilgi toplamak için yapay zekaya yönelebilirsiniz. Ancak dedikleri gibi, her zaman ödenmesi gereken bir bedel var. AI durumunda, bu kullanıcı verileri anlamına gelir. VPN ve güvenlik hizmeti Surfshark, yeni bir raporda çeşitli AI’ların sizden hangi tür verileri topladığını ve hangilerinin en fazla miktarda veri topladığını analiz etti. Burada özellikle yapay zeka sohbet robotları dikkat çekiyor.
Surfshark, raporu için 10 popüler AI sohbet robotuna baktı. ChatGPT, Claude AI, DeepSeek, Google Gemini, Grok, Jasper, Meta AI, Microsoft Copilot, Perplexity, Pi ve Poe. Analiz, Apple’ın App Store’undaki her uygulamanın gizlilik ayrıntılarını ve DeepSeek ve ChatGPT’nin gizlilik politikalarını kontrol etti. Amaç, her uygulamanın kaç tür veri topladığını, sizinle bağlantılı verileri toplayıp toplamadığını ve uygulamanın üçüncü taraf reklamları kullanıp kullanmadığını belirlemekti. AI sohbet robotları bu süreçte önemli bir yer tutuyor.
Surfshark, iletişim bilgileri, sağlık ve zindelik, finansal bilgiler, konum, hassas bilgiler, kişiler, kullanıcı içeriği, geçmiş, tanımlayıcılar, teşhisler, kullanım verileri ve satın alımlar dahil olmak üzere 35 farklı veri türüne odaklandı. Bir örnek olarak, hassas bilgiler ırksal veya etnik veriler, cinsel yönelim, hamilelik veya doğum bilgileri, engellilik, dini veya felsefi inançlar, sendika üyeliği, siyasi görüş, genetik bilgiler veya biyometrik verileri içerir. Yapay zeka sohbet robotları tarafından toplanan bu veriler, kullanıcı güvenliğini tehdit edebilir.
10 AI uygulamasının hepsi bir tür kullanıcı verisi toplar. Toplanan veri türlerinin ortalama sayısı 35’ten 13’tü. Uygulamaların yaklaşık %45’i konumunuzu toplar. Yaklaşık %30’u kullanıcı verilerini izler, bu da uygulamadan toplanan bilgilerin hedefli reklamlar sunmak veya bir veri aracısıyla paylaşmak için üçüncü taraf verileriyle bağlantılı olduğu anlamına gelir. Bu durum, yapay zeka sohbet robotlarının ne kadar veri topladığını göstermektedir.
Valve CEO’su Gabe Newell’ın Neuralink rakibi ilk beyin çipi için artık az bir zaman kaldı. Gizli girişim, birden fazla eş zamanlı küçük beyin implantının bir taneden daha iyi olabileceğini düşünüyor. Half-Life ve DOTA 2 ile Counter-Strike’ın ve önde gelen PC oyun dağıtım platformu Steam’in arkasındaki şirket olan Valve’ın kurucu ortağı ve CEO’su Gabe Newell, beyninizin PC’nize daha fazla bağlı olması gerektiği fikriyle uzun zamandır uğraşıyor.
Bu fikir, on yıldan fazla bir süre önce şirket içi psikologların insanların video oyunlarına verdiği biyolojik tepkileri incelemesiyle başladı; Valve bir zamanlar ilk VR başlığı için kulak memesi monitörlerini düşünmüştü. Şirket, 2019’daki GDC’de oyun için beyin-bilgisayar arayüzleri fikrini kamuoyuna açıkladı. Ancak Newell fikri devretmeye karar verdi. Aynı yıl, sessiz sedasız yeni bir beyin-bilgisayar arayüzü girişimi olan Starfish Neuroscience’ı bünyesine kattı; bu girişim, bu yılın ilerleyen zamanlarında ilk beyin çipini üretme planlarını açıkladı.
Valve CEO’su beyin çipi için uzun süredir çalışıyor
Valve gözlemcisi Brad Lynch tarafından fark edilen Starfish’in ilk blog yazısı, henüz tam bir implanttan bahsetmediğimizi açıkça ortaya koyuyor. Bu parça, beyin aktivitesini kaydetmek ve beyni uyarmak için tasarlanmış özel “elektrofizyoloji” çipi. Ancak Starfish, onu çalıştıracak sistemleri veya onu bir kişinin kafasına yerleştirecek parçaları zaten inşa ettiğini iddia etmiyor.
Starfish nöromühendisi Nate Cermak (kendilerininkini kalınlaştırarak) “İlk çiplerimizin 2025 sonlarında gelmesini bekliyoruz ve böyle bir çipin yeni ve heyecan verici yollar açacağı işbirlikçiler bulmakla ilgileniyoruz” diye yazıyor ve Starfish’in kablosuz güç veya hatta son beyin implantı için diğer şirketlerle ortaklık kurabileceğini öne sürüyor. Ancak Starfish, hedefin rakiplerinden daha küçük ve daha az invaziv bir implant, tek bir bölge yerine “birden fazla beyin bölgesine eş zamanlı erişim sağlayan” ve pil gerektirmeyen bir implant olduğunu yazıyor. Starfish, “normal kayıt” sırasında sadece 1,1 miliwatt kullanarak bunun yerine kablosuz güç iletimiyle çalışabileceğini söylüyor.
İşte çipin güncel teknik özellikleri:
Düşük güç: Normal kayıt sırasında toplam 1,1 mW güç tüketimi
Fiziksel olarak küçük: 2 x 4 mm (0,3 mm aralıklı BGA)
Hem kayıt (sivri uçlar ve LFP) hem de stimülasyon (iki fazlı darbeler) yeteneğine sahip
32 elektrot bölgesi, 18,75 kHz’de 16 eş zamanlı kayıt kanalı
Rasgele elektrot çiftlerinde stimülasyon için 1 akım kaynağı
Yerleşik empedans izleme ve stimülasyon voltajı geçiş ölçümü
Dijital yerleşik veri işleme ve sivri uç tespiti, cihazın düşük bant genişliğine sahip kablosuz arayüzler üzerinden çalışmasını sağlar. TSMC 55nm prosesinde üretilmiştir
Manufacturing & Service Operations Management dergisindeki yeni bir araştırma, insan ticaretinin gerçekte başladığı yere, yani işe alıma odaklanıyor. Pennsylvania Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, milyonlarca çevrimiçi reklamı analiz etmek için makine öğrenimini kullanarak aldatıcı iş tekliflerini ticaret ağlarına bağlayan kalıpları ortaya çıkardı. İşe alım ve satış noktaları arasındaki bağlantıları haritalayarak, çalışma gizli bir tedarik zincirini ortaya çıkarıyor; bu artık insan ticareti sürecinin daha erken aşamalarında açığa çıkarılıp kesintiye uğratılabilir.
İnsan ticareti büyük bir sorun
Pennsylvania Üniversitesi’nden Hamsa Bastani: “Veri bilimini derin web analiziyle birleştirerek, insan ticareti ağlarını ortaya çıkarmaya ve kolluk kuvvetlerine sömürü gerçekleşmeden önce müdahale etmeleri için araçlar sağlamaya yardımcı oluyoruz. Araştırmamız, insan ticaretinin gizli tedarik zincirlerini ortaya çıkarıyor ve işe alımın genellikle savunmasız topluluklarda sahte vaatlerle başladığını gösteriyor” diyor.
“Makine Öğrenmesiyle İnsan Ticareti Tedarik Zincirlerinde İnsan Ticareti Riskini Açığa Çıkarmak” adlı çalışma, tacirlerin çoğu zaman insanların satışlarının gerçekleştiği büyük şehirler yerine, banliyö toplulukları gibi ekonomik olarak savunmasız bölgelerden kurbanları cezbettiğini buldu. Bu şaşırtıcı keşif, ticaret ağlarının nasıl işlediği ve müdahalelerin nereye odaklanması gerektiği konusundaki tartışmayı değiştiriyor. Araştırmacılar, yalnızca ticareti satışlarının en görünür olduğu kent merkezlerini hedeflemek yerine, daha küçük, ekonomik olarak zor durumda olan topluluklardaki işe alım noktalarına daha fazla dikkat edilmesi gerektiğini savunuyor.
Bastani’ye göre, araştırma ticareti önleme çabalarında kritik bir boşluğu dolduruyor. “Sadece ticaretin satış tarafına odaklanan çoğu çalışmanın aksine, araştırmamız genellikle göz ardı edilen işe alım aşamasını inceliyor ve ticareti tedarik zincirlerinin tam bir görünümünü sağlıyor,” diye açıklıyor. Birkaç yıl boyunca yürütülen ve dark web’den gerçek dünya verilerinden yararlanan proje, teknik yeniliği gerçek dünyayla alakalılık ile birleştiriyor. Yapay zeka destekli içgörüleri yalnızca kolluk kuvvetlerini desteklemekle kalmayıp aynı zamanda risk altındaki nüfusları korumak için çalışan toplum örgütleri, sosyal hizmet sağlayıcıları ve politika liderleri arasındaki koordinasyonu da geliştirebilir.
Trump, geçtiğimiz günlerde yaptığı bir sosyal medya paylaşımında, ABD’de satılacak iPhone’lerin ABD’de üretilmesi gerektiğini vurgulayarak aksi durumda Apple ürünlerine yüzde 25 oranında gümrük vergisi uygulanabileceğini duyurdu. Bu açıklama, Trump’un doğrudan Apple’ye yönelik en ekonomik tehditlerinden biri olarak yorumlandı.
Apple ise son dönemlerde Çin yerine Hindistan’ı üretim üssü olarak ön plana çıkarıyor. CEO Tim Cook, bu planı geçtiğimiz haftalarda finansal sonuçlar toplantısında doğrulamış ve ABD pazarına yönelik iPhone’lerin büyük bölümünün Hindistan’da üretileceğini açıklamıştı.
Trump’un bu çıkışı kamuoyunda ve sektör analizlerinde geniş yankı buldu. Teknoloji devinin tedarik zinciri konusunda uzman isimlerinden Ming-Chi Kuo, üretim hatlarının ABD’ye taşınmasının Apple için kârlılığı ciddi şekilde azaltacağını belirtiyor. Ona göre, Apple için en mantıklı seçenek, ithalata uygulanacak vergiyi göze alıp üretimi Hindistan’da sürdürmek. UBS analisti David Vogt ise söz konusu gümrük vergisinin Apple’nin hisse başına yıllık kârını yalnızca 51 sent düşüreceğini, bunun da ölçülü bir etki yaratacağını ifade ediyor.
Uygulamada, ABD’de iPhone üretmek sadece ekonomik değil, aynı zamanda lojistik anlamda da son derece zorlu. Üretim bantlarının kurulması, makinelerin yerleştirilmesi, eğitimli iş gücünün bulunması ve tüm tedarik zincirinin yeniden inşa edilmesi yıllar sürebilir. Ayrıca, teknoloji devinin üretim için ABD’ye ithal edeceği parçaların da ek gümrük vergilerine tabi tutulma riski bulunuyor. Bu da nihai maliyeti daha da artırabilir.
Apple Hindistan’da büyümeye devam ediyor
Apple, Hindistan’da üretim kapasitesini hızla artırıyor. Şirketin ana üretim ortağı Foxconn, Hindistan’da 1,5 milyar dolarlık yeni bir fabrika inşa ediyor. Bu tesisin de iPhone üretiminde kullanılacağı düşünülüyor. Trump’un tehdidinin Hindistan üretimini doğrudan nasıl etkileyeceği ise belirsizliğini koruyor. Uzmanlar, Trump yönetiminin Hindistan kaynaklı telefonlara özel bir gümrük vergisi uygulamaya yönelmesi halinde teknoloji devinin hukuki yollarla karşılık verebileceğine işaret ediyor.
Şu an için Apple, Trump döneminde Çin kaynaklı telefonlar için alınan gümrük muafiyetinden yararlanıyor. Ancak bu muafiyetin haziran sonrasında devam edip etmeyeceği belirsiz. Apple ise Trump’un açıklamalarıyla ilgili herhangi bir yorum yapmaktan kaçındı.
Trump’un tehdidi manşetlerde dikkat çekici olsa da, Apple gibi küresel üretim devleri açısından ABD’de üretime dönüş kısa vadede gerçekçi görünmüyor. Gelişmeler, ABD dış politikasının teknoloji üretiminde ne kadar belirleyici olabileceğini bir kez daha gözler önüne seriyor.
Zoox, 8 Mayıs’ta meydana gelen bir olayda robotaksisinin kavşakta dönüş yaptığı sırada bir elektrikli scooter sürücüsüyle çarpıştığını açıkladı. Kazada hafif şekilde yaralanan scooter sürücüsü, tıbbi yardım almayı reddetti.
Zoox’un blog yazısına göre, robotaksi düşük bir hızla seyir halindeyken kavşakta yol vermek için fren yaptı ve o sırada elektrikli scooter sürücüsü aracına hakim olamayarak robotaksiye çarptı. Şirket, kazayla ilgili olarak Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi’ne (NHTSA) gönüllü bir yazılım geri çağırma bildirimi sundu. Geri çağırma, 270 aracı kapsıyor.
NHTSA, geri çağırma bildirisini aldığını doğrularken, sürücüleri özellikle scooter veya bisiklet gibi savunmasız yol kullanıcılarına karşı dikkatli olmaları konusunda uyardı. Kurum, otonom araçların temas sonrası hareket etmeye devam etmesinin ciddi riskler barındırdığını belirtti. Daha önce General Motors’un desteklediği Cruise şirketi, benzer bir kazanın ardından robotaksi faaliyetlerini durdurmak zorunda kalmıştı.
Bu, Zoox’un sadece iki hafta içinde yaşadığı ikinci ciddi yazılım sorunu. Mayıs başında, Las Vegas’ta başka bir otonom araç kazası yaşanmış ve şirket, başka bir yazılım hatası nedeniyle 270 aracını geri çağırmıştı. O olayda, Zoox aracı başka bir otomobille çarpışmış ve her iki araçta da hafif hasar meydana gelmişti. Bu geri çağırmada da araçların, diğer araçların hareketlerini yanlış tahmin etme riski bulunduğu belirtilmişti.
Otonom ulaşım sektöründe rekabet kızışıyor
Amazon, 2020 yılında Zoox’u 1 milyar doların üzerinde bir bedelle satın almış ve otonom ulaşım sektöründeki vizyonunu bu şirket aracılığıyla gerçekleştirmek istediğini açıklamıştı. Şirket şu anda ABD’de halka açık yollarda testlerine devam ediyor.
Bu sırada Alphabet’in sahibi olduğu Waymo, Phoenix, San Francisco, Los Angeles ve Austin’de sürücüsüz yolcu taşıma hizmetlerini halihazırda başlatmış durumda. Tesla ise temmuz ayında Austin’de kendi robotaksi filosunu hizmete sokmayı ve ardından San Francisco, Los Angeles ve San Antonio’ya yayılmayı planlıyor.
Zoox’un art arda gelen geri çağırmaları, otonom araç teknolojisinin güvenlik sınavından tam olarak geçip geçmediğini yeniden tartışmaya açıyor. Kamu güvenliği ve yazılım doğruluğu konuları, bu yeni nesil ulaşım sistemlerinin geleceğini doğrudan şekillendirecek gibi görünüyor.
The Wall Street Journal’ın haberine göre, söz konusu yasa Apple ve Google gibi teknoloji devlerinin tepkisini çekti. Özellikle Apple, bu tür bir düzenlemenin kullanıcı gizliliğini ciddi anlamda tehdit edebileceğini savunuyor.
Henüz Vali Abbott tarafından imzalanmayan yasa tasarısı, telefon ve tablet bilgisayar gibi teknolojik cihazları kullanan kişilerin yaşlarının doğrulanmasını zorunlu hale getiriyor. Ayrıca yasa, bir çocuğun bu cihazları kullanması durumunda, onun App Store hesabının ebeveyn hesabına bağlanmasını ve uygulama indirme işlemleri sırasında ebeveyn onayı alınmasını şart koşuyor. Apple adına yapılan açıklamada, “Eğer bu yasa yürürlüğe girerse, hava durumu veya spor skorları gibi basit uygulamaları indirmek isteyen her Teksaslıdan hassas kişisel bilgiler toplamak ve saklamak zorunda kalınacak.” ifadeleri yer aldı.
Apple, daha önce de bir yasa tasarısına karşı çıkmıştı
Apple ve Google, benzer düzenlemelere karşı daha önce de lobi faaliyetleri yürütmüştü. Nitekim Apple, geçtiğimiz yıl Louisiana’da gündeme gelen benzer bir yasa tasarısının geçmesini engellemişti. Ancak aynı eyalet şimdi tekrar bu düzenlemeyi gündemine aldı. Texas’taki yasa tasarısı ise, ebeveynlerin çocukları üzerindeki dijital denetimini artırma amacıyla savunuluyor.
Destekçilerine göre, bu tarz düzenlemeler sayesinde ebeveynler çocuklarının uygulama indirme alışkanlıklarını daha yakından takip edebilecek ve dijital dünyada daha güçlü bir kontrol sağlayabilecek. Ancak teknoloji firmaları, bu sürecin kullanıcıların özel bilgilerinin riske atılması pahasına yürütülmemesi gerektiği görüşünde.
Texas’taki gelişmeler, en az dokuz başka eyaletin de benzer yasalar üzerinde çalıştığını gösteriyor. Bu durum, önümüzdeki dönemde teknoloji devlerinin daha fazla eyaletle karşı karşıya gelebileceği anlamına geliyor. Apple’ın bu yasaya karşı duruşu, şirketin kullanıcı gizliliğini önceleyen politikalarının bir uzantısı olarak değerlendiriliyor. Gelişmeler, sadece Teksas değil, tüm ABD için dijital haklar ve güvenlik konusunda yeni bir dönemin kapısını aralayabilir.
Halihazırda beta aşamasında olan yapay zekâ modeli, metin veya görsel girdilerle çalışabiliyor ve ön yüz ile tam yığın web geliştirme görevlerinde yüksek performans vadediyor.
Modele yalnızca V0 Premium ve Team planına sahip kullanıcılar erişebiliyor. Kullanıma dayalı faturalandırma sistemine dayanan bu hizmet, Vercel’in web geliştiricilerine sunduğu yapay zekâ destekli çözümler arasında dikkat çeken en yeni adım.
Stack Overflow’un 2023 yılı verilerine göre geliştiricilerin %82’si hali hazırda yapay zekâ araçları kullanıyor. Y Combinator’ın W25 girişimlerinden dörtte biri ise kod tabanlarının %95’ini yapay zekâ ile üretiyor. Bu veriler, sektördeki dönüşümün boyutunu net şekilde ortaya koyarken, Vercel’in bu alanda attığı adımı da daha anlamlı kılıyor.
v0-1.0-md, özellikle Next.js gibi modern web framework’leri ile test edilerek optimize edildi. Model aynı anda 128.000 tokene kadar veri işleyebiliyor, bu da onu büyük ölçekli projeler için uygun hale getiriyor. OpenAI’nın API formatıyla uyumlu şekilde çalışan model, mevcut SDK’lar ve araçlarla da kolayca entegre edilebiliyor.
Modelin sunduğu özellikler arasında, geliştiricilerin sıkça karşılaştığı yaygın kodlama hatalarının otomatik olarak düzeltilmesi de bulunuyor. Bu sayede geliştiriciler, kod kalitesini manuel müdahaleye gerek kalmadan artırabiliyor.
Vercel’in bu hamlesi sektörde yalnız değil. JetBrains geçtiğimiz ay kendi açık yapay zeka modelini duyururken, Windsurf SWE-1 adlı yeni bir model ailesini piyasaya sürdü. Mistral ise dün sadece geliştiricilere özel görevlerde uzmanlaşmış Devstral adlı modelini tanıttı.
Ancak bu yeniliklerin yanında bir uyarı da var: Yapay zekâ destekli kod üretim araçları hâlâ güvenlik açıkları ve mantıksal hatalar üretmeye eğilimli. Bu nedenle geliştiricilerin insan denetimi olmadan bu araçlara tamamen güvenmesi riskli olabilir. Vercel’in yeni modeli de bu riskten muaf değil.
Yine de, v0-1.0-md, web geliştirmede üretken yapay zekânın gücünden faydalanmak isteyen geliştiriciler için yeni bir dönemin kapısını aralıyor. Özellikle hızlı prototipleme, kullanıcı arayüzü üretimi ve kod hatalarının giderilmesi gibi görevlerde bu modelin sunduğu pratik çözümler dikkat çekiyor.
Tarım teknolojisi girişimi Aigen, Element otonom ot ayıklama robotunun ikinci neslini tanıttı. Batı Yakası’ndaki büyük bir pamuk yetiştiricisiyle stratejik ortaklık kurduğunu duyurdu. Aigen robotik ayıklama teknolojisiyle büyük ilerlemeler kaydediyor. Güncellenen Element gen2’nin selefinden daha geniş ve uzun olduğunu, bu sayede güneş enerjisiyle çalışan filolarının orijinal ürün grubuna ek olarak daha uzun boylu pamuk, soya ve şeker pancarı tarlalarında da çalışabileceğini söyledi. Bu sayede makinelerin artık dünya çapında milyonlarca tarlada çalışabileceğini belirtti.
Aigen robotik ayıklama sistemini yeniliyor
Aigen’in CEO’su Kenny Lee: “Element gen2 ile çiftçilerin pratik bir ayıklama çözümünde gerçekten neye ihtiyaç duyduğunu öğrendiğimiz her şeyi uyguladık. Robotik ekiplerimiz artık gerçek pamuk tarlalarında çalışıyor ve Aigen robotik ayıklama ile kimyasal kullanımını azaltırken verimi artıran daha akıllı bir alternatif sunuyor. Ünlü Bowles Farming Company ile çalışmak, robotlarımızın günümüzün çeşitli çiftçilik operasyonları için güvenilir, uygun maliyetli yabani ot kontrolü sağladığını doğruluyor” dedi.
Element, ağ bağlantısı üzerinden birlikte çalışan beş, 10 veya 20’den fazla robottan oluşan ekiplerle ekin tarlalarını elle ayıklama ihtiyacını ortadan kaldırmak için tasarlanmıştır. Sadece güneşle çalışan beş ünitelik bir filo, yabani otları tespit etmek ve mekanik vurucularla temizlemek için yapay zeka görüşünü kullanarak sezon başına 200 dönümlük alanı otonom olarak yönetebilir ve fosil yakıt veya kimyasal kullanmayan çevre dostu bir çözüm sunar.
Her robot, şirketin ıslak ve çamurlu koşullarda engebeli çiftlik arazilerinde hareket edebildiğini söylediği dört bağımsız tahrik tekerleği tarafından manevra yapılan masa benzeri bir platformun üstündeki 350 watt’lık bir güneş panelinden oluşur. Aigen robotik ayıklama sırasında otlar, ünitenin önündeki bir sensör tarafından algılanan otlara çarpmak için aşağı doğru yayılan, kürek şeklindeki çapalarla temizlenir.
Element’teki diğer iyileştirmeler arasında, tüm gün durmadan çalışabilmelerini sağlayan %50 daha fazla güç sağlayan geliştirilmiş güneş panelleri ve pil depolama sistemleri yer alıyor. Robotun hesaplama yeteneği de önemli ölçüde daha hızlı yabani ot tespiti ve çok üniteli filoların daha iyi koordinasyonu için dört kat artırıldı. Robotlar ayrıca, büyümenin çeşitli aşamalarında yabani otları tespit etmede doğruluğu artıran stereo derinlik algısıyla yükseltildi.
Google, yapay zeka tarafından üretilen içeriği tespit etmeye yardımcı olacak yeni bir araca sahip. SynthID Detector, içeriğin Google’ın yapay zeka araçlarıyla oluşturulup oluşturulmadığını belirleyen bir ‘doğrulama portalı görevi görüyor.
Yapay zeka içerik tespiti
Google, Google I/O’da, içeriğin Google’ın AI araçlarının yardımıyla oluşturulup oluşturulmadığını kontrol etmenizi sağlayan yeni SynthID Detector aracını duyurdu. Google DeepMind’dan Pushmeet Kohli, bir blog yazısında SynthID Detector’ı “Google AI ile oluşturulan AI tarafından üretilen içeriği hızlı ve etkili bir şekilde tanımlayabilen bir doğrulama portalı” olarak tanımlıyor. Ayrıca “çeriğin hangi bölümlerinin SynthID ile filigranlanmış olma olasılığının daha yüksek olduğunu vurgulayabiliyor.
Kohli, SynthID filigranlarının Google’ın Gemini, Imagen, Lyria ve Veo modelleri tarafından oluşturulan içerikler de dahil olmak üzere yapay zeka tarafından oluşturulan görsellere, metinlere, seslere ve videolara uygulandığını söylüyor.
Kohli’ye göre araç şu şekilde çalışıyor: “Google’ın AI araçları kullanılarak oluşturulmuş bir resim, ses parçası, video veya metin parçası yüklediğinizde, portal medyayı bir SynthID filigranı için tarayacaktır. Bir filigran algılanırsa, portal içeriğin filigranlanma olasılığı en yüksek olan belirli kısımlarını vurgulayacaktır. Ses için portal, SynthID filigranının tespit edildiği belirli bölümleri belirliyor ve görüntüler için filigranın bulunma olasılığının en yüksek olduğu alanları belirtiyor” ifadeleri yer alıyor.
Kohli: “İlk test aşamasının ardından portal, SynthID Detector’a erişim kazanmak için bekleme listesine kaydolan kullanıcılara kademeli olarak sunulacak ” diyor
Yapay zeka sektörü giderek artan maliyetlerle ve halüsinasyonların giderek artmasıyla boğuşurken, yatırımcılar sabırsızlanıyor. Bir yatırım şirketi, uygulama geliştirmeyi “pizza sipariş etmek kadar kolay” hale getirmeyi amaçlayan İngiltere merkezli bir yapay zeka girişimi olan Builder.ai’nin sahip olduğu hesaplardan 37 milyon dolar ele geçirdi. Bloomberg’e göre bu, şirketin elinde sadece 5 milyon dolar bıraktı ve kıdemli borç verenlerin şirketi temerrüde düşürmesine neden oldu.
Milyar dolarlık yapay zeka girişimi nakit akışı sağlayamıyor
Gemiyi ayakta tutacak çok az nakit kaldığından, CEO Manpreet Ratia girişimin kapılarını kapattı ve iflas başvurusunda bulundu. Builder.ai daha önce oyundaki en iyi finanse edilen teknoloji girişimlerinden biriydi ve teknoloji devi Microsoft, Japon yatırım şirketi SoftBank ve Katar hükümetinin egemen servet fonu gibi büyük kaynaklardan 450 milyon doların üzerinde destek alıyordu. Bu, ona 1 milyar doların üzerinde bir değer kazandırdı ve Mark Zuckerberg’in Meta’sıyla karşılaştırıldı.
Ratia, Financial Times’a yaptığı açıklamada, şirketin ” tarihi zorluklardan ve geçmişte mali pozisyonunda önemli bir gerginlik yaratan kararlardan kurtulamadığını” belirterek, ABD ve İngiltere hesaplarında “sıfır dolar” ile işletmeyi yönettiğini söyledi. FT’ye göre, CEO, Mart ayında Builder.ai’nin yöneticisi ve “baş sihirbazı” Sachin Dev Duggal’ın , azalan nakit fonunu yakarken şirketi yüz milyonlarca dolar borç altına sokmasının ardından onun yerini aldı .
Duggal da Hindistan’daki yetkililer tarafından yürütülen yüksek riskli bir yasal soruşturmada karşı karşıyaydı ve yetkililer onu iddia edilen bir kara para aklama davasında şüpheli olarak adlandırdı. Duggal ise suçlamaları reddederek sadece bir tanık olduğunu söyledi. Ancak FT ayrıca Duggal’ın yakın kişisel bağları olan bir denetçinin hizmetlerine büyük ölçüde güvendiğini bildirdi.
Birçok yapay zeka girişimi, teknoloji tutkunu risk sermayedarlarının ötesinde istikrarlı bir gelir akışı bulmakta zorlanıyor ve önemli sayıda girişim, yatırımcıları yapay zekalarının nakit akışını sürdürme yetenekleri konusunda yanıltırken yakalandı.
Fintech şirketi Klarna bu yılın ilk çeyreğinde 99 milyon dolar net zararla karşı karşıya. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine kıyasla iki kattan fazla. Şirket, bir zamanlar değeri 15 milyar doların üzerinde olan ve merakla beklenen ABD’deki halka arzını geçen ay durdurmuştu. Bu durum özellikle dikkat çekici çünkü CEO Sebastian Siemiatkowski daha önce yapay zeka teknolojisine daha fazla yatırım yapmasının ardından bir yıldır kimseyi işe almadığını söylemişti.
Klarna yapay zeka çalışanlarla sürdürülebilir model oluşturamadı
Bu ayın başlarında Bloomberg ile yaptığı bir röportajda Siemiatkowski, bu kumarın işe yaramadığını açıklayarak oldukça farklı bir ton kullandı. Müşteri hizmetleri söz konusu olduğunda “isterseniz her zaman bir insan vardır” diye itiraf etti. Yatırımcıların yaygın ekonomik belirsizlik nedeniyle bazı zor sorular sormaya başlamasıyla birlikte zamanın bir işareti. Yine de, bu tam bir geri dönüş değildi. Siemiatkowski geçen hafta yapay zekayı benimsemesini savundu ve bu teknolojinin Klarna’nın iş gücünü yüzde 40 oranında küçültmesine olanak tanıdığını söyledi.
Financial Times’ın haberine göre kazanç açıklamasında Siemiatkowski’nin yapay zeka tarafından oluşturulmuş bir avatarı yönetici olarak göreve başladı. Bu durum şirketin teknolojiden vazgeçmekten çok uzak olduğunu gösteriyor. Ancak teknolojiye yönelik kamuoyu desteği açıkça azalıyor. Çeviri şirketi Duolingo, tartışmalı CEO’su Luis von Ahn’ın yapay zekanın kademeli olarak tüm yüklenicilerin yerini alacağını duyurmasının ardından, özellikle TikTok’ta olmak üzere sosyal medya kullanıcılarından gelen bir tepki seline maruz kaldı.
Klarna’nın kredi kayıpları, Başkan Donald Trump’ın ticaret savaşının etkisini göstermesiyle yaygın ekonomik belirsizlik ve düşen tüketici güvenini yansıtarak, yıllık bazda yüzde 17 artarak 136 milyon dolara çıktı.
OPET, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) süreçlerinde T.C. Darphane Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendiren sektöründeki tek akaryakıt dağıtım firması olarak müşterilerine montaj hizmeti sunmayı hedefliyor. OPET, yetkili UTTS montaj merkezleriyle sistemin kurulumunu kolaylıkla geçekleştirirken şahıs firmalarından büyük işletmelere kadar geniş bir yelpazede UTTS dönüşümü için en uygun çözümleri sunuyor.
Araç sayısı fazla olan işletmelere mobil montaj imkânı
UTTS çözüm danışmanları ile araç sahiplerinin sorularına yanıt üreten OPET, randevu sistemi ile yetkili montaj noktalarında dönüşüm hizmeti verirken, aynı zamanda avantajlı ürün ve hizmetleri ile de müşterilerini buluşturuyor. Geniş filo sahibi işletmeler için istasyonlara gitmeden yerinde “mobil montaj” seçeneği sunan OPET; Opet Pay, Otobil, Otobil Mobil ve Otobil Kart çözümleriyle hızlı ve avantajlı ödeme imkânı sağlıyor. OPET’in indirim ve filo yönetimi sağlayan ürünlerinden, UTTS dönüşümünü OPET dışında gerçekleştirmiş olan müşterileri de faydalanabiliyor.
OPET Genel Müdürü Özgür Kahramanzade, “Sadece akaryakıt tedarik eden bir marka olmanın ötesinde, müşterilerimizin tüm ihtiyaçlarını karşılayan bir iş ortağı olmayı amaçlıyoruz. Kapsayıcı bir bakış açısı ile hız, tasarruf ve ödeme kolaylığı sağlayacak yenilikçi çözümler üretiyoruz. UTTS dönüşüm sürecinde de müşterilerimizi bilgilendirmeye ve ihtiyaçlarına yönelik en doğru çözümleri sunmaya devam ediyoruz. OPET Müşteri İletişim Merkezi’nde UTTS Çözüm uzmanlarımızdan oluşan bir ekibimiz bulunuyor. Ayrıca OPET Whatsapp hattından da markamızın bilgi birikimine ulaşılabiliyor. Sektörümüzün en gelişmiş Whatsapp chatbot’unu da bir dijital çözüm danışmanı olarak müşterilerimizin kullanımına sunduk. Dijital montaj randevu sisteminden, OPET güvencesinde montaja ve montaj sonrasında da avantajlı ürünlerin seçimine kadar birçok hizmetimiz bulunuyor. OPET olarak teknoloji ile iş süreçlerini bir araya getirmenin haklı gururunu yaşıyoruz” diye konuştu.
Opet Mobil uygulamasını indiren UTTS’li kullanıcılar, Opet Pay dijital cüzdan ile araçtan inmeden ödeme yapabiliyor ve yüzde 5’e varan nakit iade kazanıyor. 30 gün vadeli, faizsiz kredi avantajından da yararlanıyor. Taahhüt gerektirmeden aktifleşen Otobil Mobil ise istasyonda temassız ödeme ve araç tüketim-kilometre takibini tek bir uygulamada topluyor.
Luis von Ahn’a göre yapay zeka yakında öğrencileri insan öğretmenlerden daha etkili bir şekilde destekleyecek. Business Insider ile yaptığı bir röportajda öğrenme şeklimizin değişmek üzere olduğunu belirtti. Öğrencilerin yapay zekadan öğrenmesinin geleneksel sınıf eğitiminden öğrenmesinden daha kolay olacağına inanıyor. Ancak öğretmenlerin ve okulların modası geçmediğini, bunun yerine rollerinin önemli ölçüde değişmesinin beklendiğini vurguladı.
Yapay zeka öğretmenler göreve geliyor
Von Ahn, okulların giderek daha fazla çocuklara güvenli ve denetlenen bir ortam sağlamaya odaklanacağını, AI’nın ise öğretmenlerin büyük grup ortamlarında sunmakta sıklıkla zorlandıkları bireyselleştirilmiş eğitimin çoğunu üstleneceğini öne sürüyor. Yetişkin denetimi ve bakımının devam eden önemini vurgulayarak, okulların çocuk bakımı sağlayıcıları olarak da önemli bir işlev gördüğünü belirtti.
Uyarlanabilir öğrenme teknolojilerinin, AI’nın her öğrencinin performansına göre içeriği onun ihtiyaçlarına göre uyarlamasına nasıl izin verdiğini vurguladı; bu, yüzlerce öğrenciyi aynı anda yöneten bir öğretmen için zor, hatta imkansız bir şey. Eğitim kaynaklarının kısıtlı olduğu alanlarda, bu tür AI destekli araçlar özellikle dönüştürücü olabilir.
Potansiyele rağmen, von Ahn eğitimde yaygın değişikliklerin zaman alacağını kabul etti. Herkes sınıflarda AI’yı benimsemeye hazır değil ve bazı toplulukların bu araçları benimsemeden önce daha fazla zamana ve güvenceye ihtiyacı olabilir. Yine de Duolingo gibi platformlar halihazırda otomasyona doğru ilerliyor ve AI sistemleri daha yetenekli hale geldikçe insan yüklenicilere olan bağımlılıklarını azaltıyor.
Küresel olarak, AI’nın eğitime entegrasyonu halihazırda devam ediyor. Örneğin, Ukrayna’nın Mriya uygulaması, öğrenciler için özelleştirilmiş testler üretmek için yapay zekayı kullanıyor ve teknolojinin öğrenmeyi geniş çapta nasıl yeniden şekillendirebileceğini gösteriyor.
Alphabet hisseleri Perşembe günü %4 oranında yükselerek 175,27 dolara ulaştı. Bu seviye, son üç ayın en yüksek noktası olarak dikkat çekiyor. Hisseler iki gündür art arda yükselişte.
Yatırımcıları en çok heyecanlandıran gelişme ise, AI Mode özelliğinin artık ABD genelindeki tüm Google kullanıcıları tarafından erişilebilir hale gelmesi oldu. Google, bu yeni arama modunu geliştirici konferansında duyurmuş ve dikkatleri üzerine çekmişti.
Google, arama motoruna entegre ettiği yapay zekâ destekli yanıt sistemiyle sadece kullanıcı deneyimini dönüştürmeyi değil, aynı zamanda reklam gelirlerini de artırmayı hedefliyor. Şirketin arama ekibinden bir yönetici, yapay zekâ ile daha karmaşık soruların yanıtlanmasının daha alakalı reklamların gösterilmesine imkân tanıyacağını belirtti. Bilindiği üzere reklamlar, Alphabet’in toplam gelirlerinin büyük kısmını oluşturuyor.
Geliştirici konferansında tanıtılan bir diğer önemli yenilik ise, ileri düzey kullanıcılar için sunulacak olan aylık 249,99 dolarlık AI abonelik paketi oldu. Bu hizmet, yapay zekâdan daha yoğun faydalanmak isteyen profesyonellere hitap ediyor ve şirketin devasa yapay zekâ geliştirme bütçesini nasıl finanse edeceği konusundaki soru işaretlerini de büyük ölçüde ortadan kaldırdı.
Citigroup analisti Ronald Josey, konferans sonrası yayımladığı değerlendirme notunda, “Google’ın arama motoru gelirlerini artırmaya devam ederken, yapay zekâ entegrasyonuyla birlikte bu süreci başarılı şekilde yürütebileceğine artık daha fazla inanıyoruz.” dedi. Josey, AI Mode’un ABD’deki lansmanının ardından kısa sürede gelir elde etme yönünde adımların atılacağını da öngörüyor.
CEO Sundar Pichai, kullanıcıların klasik aramadan yapay zekâ sohbet sistemlerine kaydığı yönündeki kaygıları hafifletmeye çalıştı. “Yaratıcı yapay zekânın yükselişi, arama motorunu tamamen ortadan kaldırmıyor.” diyen Pichai, AI Mode ile bu ikisini harmanlayan bir kullanıcı deneyimi sunulacağını vurguladı.
Alphabet’in hisseleri yılbaşından bu yana yaklaşık %7 değer kaybetmişti, ancak bu son yükseliş, kayıpların bir kısmını telafi etmeye yardımcı oldu. Şirketin yapay zekâ atılımlarını sürdürülebilir ve kârlı hale getirme yönündeki adımları, Wall Street’te olumlu karşılanıyor.
Klarna, kazançlarını bildirmek için CEO’sunun yapay zekalı bir avatarını kullandığını söyledi. Sebastian Siemiatkowski, şimdi satın al-sonra öde, halka arza hazır girişimi Klarna’nın bir AI şirketi olduğu fikrine tamamen yaslanıyor. Klarna güncellenmiş üç aylık kazançlarını açıkladığında, şirketin YouTube videosuna göre öne çıkanları sunan AI avatarıydı.
Klarna CEO avatarı gerçeğini aratmadı
AI Siemiatkowski’nin itirafı dışında, bunun AI olduğu belli değildi. Sadece birkaç ince işaret vardı: AI Siemiatkowski çoğu insan kadar göz kırpmıyordu. Ses senkronizasyonu iyiydi, ancak mükemmel değildi. AI ayrıca, insan benliğinin yaygın olarak dolaşan bir kurumsal fotoğrafındaki cekete çok benzeyen kahverengi bir ceket giyiyordu.
Halka açık bir şirket olarak çıkış yapmaya hazırlanan Klarna, güncellenen finansallarını kullanarak 100 milyon kullanıcıya ulaşmak için itici bir faktör olarak yapay zekayı öne çıkardı. Şirket, blog yazısında , dördüncü ardışık karlı çeyrekte yapay zeka kullanımına atıfta bulunarak, “iş gücünü yaklaşık %40 oranında basitleştirdiğini” ve çalışan başına geliri yaklaşık 1 milyon dolara çıkardığını söyledi.
Human Siemiatkowski yaptığı açıklamada: “Şirketin yaklaşık 5.000 çalışanı varken şu anda neredeyse 3.000 çalışanı var.” dedi. Bir CEO’nun yerini bir yapay zekanın alması fikriyle dalga geçen ilk CEO o değil. Viral “insanları işe almayı bırakın” reklam kampanyasıyla bilinen yapay zeka satış temsilcisi girişimi Artisan, CEO’su Jaspar Carmichael-Jack’in kovulup yerine bir yapay zeka CEO’sunun getirilmesinin yer aldığı bir 1 Nisan şakası videosu yayınladı. Ancak belki de AI’ların CEO’ların yerini alması fikri tamamen bir şaka değildir.
Şirket verilerinin büyük parçalarını sindirmek, başarılı iş stratejilerinin yığınlarını incelemek ve bunları kararlar almak için kullanmak üzere SATA akıl yürütme modeli üzerine inşa edilmiş bir AI’dan daha iyi kim olabilir? Aslında, Harvard Business Review’da geçen yıl yayınlanan bir araştırma, GPT-4o kullanan bir modele dayanarak bir AI’nın çoğunlukla insan CEO’lardan daha iyi performans gösterebileceğini buldu.
Signal’in Windows uygulamasına gelen yeni güncelleme, kullanıcıların Recall’un ekran görüntülerinden kaçınmasına yardımcı olacak ancak başka sorunlara da yol açabilir. Signal, Microsoft’un Geri Çağırma (Recall) özelliğinin güvenli sohbetlerinizin ekran görüntüsünü alamamasını sağlamak için, varsayılan olarak ekran güvenliğini etkinleştiren Windows 11 istemcisi için yeni bir Signal sürümü yayınlayarak yenilikçi adımlar atıyor. Bu, kullanıcıların bilgisayarlarında veya telefonlarında bir Netflix şovunun ekran görüntüsünü kolayca almasını engelleyen aynı DRM’dir ve burada kullanılması, ekran okuyucular gibi erişilebilirlik özelliklerini kullanan kişiler için sorunlara neden olabilir.
Signal Windows uygulaması için yeni özellikler aktif
Signal, özelliği devre dışı bırakmayı kolaylaştırdığını söylese de Signal Ayarları > Gizlilik > Ekran Güvenliği altında, bu noktaya hiç gelmemeliydi. Geliştirici Joshua Lund, Microsoft gibi işletim sistemi satıcılarının “Signal gibi uygulamaların geliştiricilerinin, uygulamalarındaki hassas bilgilere işletim sistemi düzeyindeki yapay zeka sistemlerine erişim izni vermeyi reddetmek için her zaman gerekli araçlara ve seçeneklere sahip olmalarını sağlamaları gerektiğini” yazıyor.
Recall’ı geçen ay nihayet piyasaya sürmeden önce iki kez ertelememize rağmen , “fotoğrafik hafıza” özelliği henüz uygulama geliştiricilerinin kullanıcılarının hassas içeriklerini yapay zeka destekli arşivlerinden çıkarması için bir API’ye sahip değil. Aldığınız bir resmin açıklaması veya geniş bir konuşma konusu gibi hatırlayabildiğiniz her şeyi kullanarak e-postaları veya sohbetleri (Signal’dakiler dahil) bulmak için yararlı olabilir. Ancak aynı zamanda büyük bir güvenlik ve gizlilik sorunu da olabilir.
Kullandığımız telefonlar, dizüstü bilgisayarlar ve akıllı saatler gün boyu kişisel verilerimizi taşırken, perde arkasında kaç saldırıdan kıl payı kurtulduğumuzu biliyor muyuz? Sadece 2024’te, küresel ölçekte 33,3 milyon mobil tehdit engellendi; Kaspersky laboratuvarları her gün 467 bin yeni zararlı dosyayı katalogluyor.
Yine de pek çoğumuz “güncellemelerim açık, sorun yok” diyerek yolumuza devam ediyoruz. İşte tam da bu soruları aklımda taşıyarak Tayland’ın Phuket adasında düzenlenen Cyber Security Weekend – META 2025 buluşması oturumlarına katıldık.
Sıfır-Gün açıkları rekor seviyede
Kaspersky Küresel Araştırma ve Analiz Ekibi, son iki yılda 32 kritik sıfır-gün açığını belgeledi; zincirin en taze halkası Mart 2025’te Google Chrome’da bulunan zafiyet oldu. Araştırmacılar, sıfır-günlerin kara piyasada değerinin artmasıyla, devlet destekli grupların yama çıkmadan saatler önce bile açık satın alabildiğini vurguluyor.
APT sahnesi
Gelişmiş kalıcı tehditler (APT) taktik ve coğrafya çeşitliliğini artırarak yoluna devam ediyor. Lazarus grubunun toplam 10 milyar dolar değerindeki kripto para hırsızlığı hâlâ rekor düzeyde dururken, SideWinder denizcilik rotalarını ve liman tedarik zincirini vuruyor. USB bellekle “air-gap” sistemlere sızan Tetris Phantom ise internete kapalı ağların bile güvenli olmadığını hatırlatıyor.
Fidye yazılımlarında kurumsal dönem
Verilere göre saldırı sayısı azalıyor gibi görünse de fidye yazılımlarının zarar katsayısı yükseliyor. Çeteler artık kırmızı-ekip saldırganlarından pazarlıkçılara, hatta medya sözcülerine kadar departmanlaşmış yapılarla çalışıyor.
Yeraltı servislerinden SantroX AI, abone olan suçlulara dört katmanlı şifreleme kullanan fidye yazılımlarını dakikalar içinde üretebilecek araç seti sunuyor. Güvenlik araştırmacıları, “hız ve ölçek ekonomisi”nin artık suç dünyasında da geçerli olduğuna dikkat çekiyor.
Tedarik zinciri tuzağı
2024’ün yılın hikayesi unvanı, imzalı güncellemelere veya popüler açık kaynak paketlerine gizlenen arka kapılara gitti. 3CX telefon yazılımına saklanan casus kod, Free Download Manager’ın resmî sitesinden üç yıl süreyle dağıtılan zararlı sürüm ve XZ sıkıştırma kütüphanesine gömülü backdoor vakası, “güvenilir” etiketinin bir ürünün otomatik olarak güvenli olduğu anlamına gelmediğini gösterdi. Uzmanlar, tedarikçi zincirinde proaktif denetim yapılmadıkça benzer vakaların artacağı görüşünde birleşiyor.
Kaspersky, özellikle üretim sektörüne özel geliştirdiği SCADA ve IoT uyumlu güvenlik ajanlarıyla endüstriyel alanda da fark yaratıyor. “Fırın gibi kesintisiz çalışması gereken üretim hatlarında geleneksel antivirüsler yetersiz kalıyor. Biz bu sektörler için düşük kaynak tüketimli, offline çalışan ve bilgi dışa aktarmayan çözümler sunuyoruz,” diyen Özar, OT (Operational Technology) güvenliğinin önümüzdeki yıllarda daha da öne çıkacağını vurguluyor.
Mobil cephede yükselen risk
Veriler, mobil bankacılık truva atı ailelerinin 2024’te 3,6 kat büyüdüğünü gösteriyor. Bölgedeki zirve ülke Türkiye; saldırıların üçte birinde Meland grubunun kodu kullanıldı. Ayrıca yapay zeka destekli SparkCat zararlısı, telefon galerisindeki kripto cüzdan kurtarma ifadelerini optik karakter tanıma yoluyla çalan ilk örnek olarak kayda geçti. NFC üzerinden PIN kopyalamaya dayalı dolandırıcılık senaryolarının 2025’te temassız ödemeleri baskı altına alması bekleniyor.
Türkiye’de tehdit dengesi
Kaspersky telemetrisi, 2024 boyunca Türkiye’de 10 ayrı APT kampanyası tespit edildiğini ortaya koyuyor. Hedef listesinin ilk sırasında kamu ve finans kuruluşları yer alırken, mobil bankacılık truva atlarında Türkiye hâlâ Orta Doğu-Afrika bölgesinin “en cazip” ülkesi konumunda.
Yerel ekosistemdeki en büyük açık ise kimlik avına karşı düşük farkındalık. Uzmanlar, kullanıcı refleksleri güçlendirilmedikçe teknik bariyerlerin tek başına yeterli olmayacağı konusunda hemfikir. İlkem Özar (Kaspersky Türkiye Genel Müdürü) ülke pazarındaki risk haritasını ve yatırımları anlattı.
Kaspersky Türkiye, şirketin küresel büyüme stratejisinde Brezilya ve Hindistan’la birlikte özel olarak yatırım yapılan üç ülkeden biri. İlkem Özar, “Türkiye’ye yönelik hızlandırılmış yatırım programımız kapsamında teknik destek, satış ve pazarlama ekiplerimizi büyüttük. 2028’e kadar Türkiye operasyonumuzu 5 katına çıkarma hedefiyle ilerliyoruz,” diyor.
Şirketin Türkiye kayıtlı çalışan sayısı 20’yi aşarken, özellikle kurumsal destek ve uçtan uca güvenlik çözümleri konusunda yerli teknik ekiple hizmet verilmesi büyük önem taşıyor.
Telefonlarımız temassız ödemede risklerle karşı karşıya. Gerçekten telefonlarımız güvende mi? Bu sorunun cevabını öğrenmek için Kaspersky GReAT’in mobil tehdit ustası Baş Güvenlik Araştırmacısı Tatyana Shishkova’ya mikrofonu uzattık.
Yapay zekanın iki yüzü
Türkiye genelinde 500’den fazla aktif iş ortağıyla çalışan Kaspersky, özellikle Anadolu’daki KOBİ’lere MSP (hizmet olarak güvenlik) modeliyle erişiyor. “Bölgesel büyümede partner ekosistemimiz en önemli taşıyıcı güç,” diyen Özar, Silver, Gold ve Platinum seviyelerinde iş ortaklarına teknik eğitimler verdiklerini ve bu yolla yerli uzmanlık ekosistemine katkı sağladıklarını belirtiyor.
Kaspersky AI Teknoloji Araştırma Merkezi, 600 milyon dosyayla eğitilmiş sinir ağlarının ayda 1 milyon yeni tehdidi otomatik işaretlediğini açıkladı. Ancak aynı oturumda, büyük dil modellerinin saldırganlara polimorfik kod yazdırmak ve yüksek hacimde oltalama e-postası üretmek için kullanıldığına dair kanıtlar da paylaşıldı. “AI’nin sunduğu otomasyon savunma kadar saldırı tarafını da güçlendiriyor; dengeyi, güvenlik topluluğunun ne kadar hızlı adaptasyon geliştireceği belirleyecek” yorumu öne çıktı.
Phuket’teki Cyber Security Weekend’in ana fikri netti: Dijital tehditler olgunlaşıyor, savunma anlayışı da aynı hızla evrilmek zorunda. “Güvenlik” artık tek başına bir yazılım değil; sürekli sorgulama, hızlı yanıt ve bilinçli kullanıcı reflekslerinin birleşimi. Siz ne düşünüyorsunuz?
