Son dönemlerde teknoloji ve elektrikli otomobil üretim alanında büyük atılımlar yapan Türkiye; özellikle savunma sanayi, otomobil ve yüksek teknoloji üretiminde liderliğe oynamak istiyor. Bu kapsamda bugün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, HIT-30: Yüksek Teknoloji Yatırım Programı’nı duyurarak, Türkiye’nin geleceğine damga vuracak stratejik bir adım attı. İşte detaylar…
Yerli batarya üretimi için 4.5 milyar dolarlık teşvik verilecek
Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz saatlerde Türkiye’nin gelişen teknoloji alt yapısı ve sanayisi için büyük önem arz eden HIT-30: Yüksek Teknoloji Yatırım Programı’nı duyurdu. Bu paket kapsamında büyük üreticilerin Türkiye’ye fabrika kurmaları ve Ar&Ge alanında önemli çalışmaları ülkemiz içerisinde yapmaları hedefleniyor.
Bir hayalimiz gerçek oluyor! Türkiye'ye çip fabrikası kurulması için en büyük destek duyuruldu. Sadece çip fabrikası değil; elektrikli otomobil, batarya, enerji, sağlık gibi alanlar için yapılan planı, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sayın @mfatihkacir ile sıcağı sıcağına konuştuk. pic.twitter.com/TZ4wmHVwjh
Bu paket kapsamında şüphesiz en çok Türkiye’ye davet edilmek istenen markalar elektrikli otomobil üreticileri oldu. Geçtiğimiz günlerde Manisa’ya yapacağı 1 milyar dolarlık fabrika yatırımı ile gündeme oturan MG’nin arkasından hem Avrupalı hem Asyalı diğer elektrikli otomobil üreticilerinin de Türkiye’ye çekilmesi hedefleniyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan açıkladığı paket ile birlikte elektrikli otomobil üreticilerine 5 milyar dolarlık teşvikin yanı sıra yerli batarya üretimi için de toplamda 4,5 milyar dolarlık bir teşvik paketi duyurdu. Teşviklerle birlikte yıllık en az 1 milyon dolarlık batarya üretimi ve 2030 yılına kadar 80 GWh’lik kapasite inşa edilerek bölgesel bir üretim üssü olmak isteniyor.
Bu hedef doğrultusunda Türkiye’ye gelecek olan markalar hem ülke ekonomisi için büyük bir döviz kaynağı olacak hem de büyük oranda istihdam sağlanacak. Tüm bunların yanında yerli otomobil markamız Togg ile birlikte diğer üreticiler için rekabet ortamı sağlanacak bu da kullanıcılar için sürekli daha yeni ve daha iyi otomobillere daha uygun fiyatlara ulaşma imkanı sunacak.
Buna ek olarak bir de çip üretimi için verilecek teşvikler açıklandı. Buna göre Türkiye’de çip üretimi yapacak tesisler şu imkanlardan yararlanabilecek;
Türkiye’nin teknoloji odaklı kalkınmasında stratejik bir rol üstlenen İTÜ ARI Teknokent’in öncülüğünde girişimcilerin büyüme yolculuğuna 2011 yılından bu yana ivme kazandıran İTÜ Çekirdek, her yıl ortalama 500 startup’ı destekleyerek Türkiye ekonomisi için milyonlarca dolarlık katma değer sağlıyor.
14 yılda 5000’den fazla teknoloji girişimini destekleyerek, 2.000’inin şirketleşmesine katkı sağlayan İTÜ Çekirdek, girişimlerin 11 bini aşkın kişiye istihdam yaratmasına yardımcı olarak başarısını katlıyor. Bunlara bir yenisini ekleyen 29 İTÜ Çekirdek girişimi, yılın ilk yarısında 15,7 milyon dolar yatırım aldı. Böylece İTÜ Çekirdek girişimlerinin bugüne kadar aldığı toplam yatırım 325 milyon doları, toplam değerleme ise 3,2 milyar doları aştı.
?????????????????????????????????????????????????
Ayrıca, İTÜ Çekirdek son dört yıldır yereldeki başarısını globale de taşıma hedefini ITU Seed Uluslararası Hızlandırma programıyla sürdürerek uluslararası girişimleri de destekliyor.
Böylelikle globalden gelen yabancı girişimlere bir hub sunan ve bunun yanında Türkiye’nin en büyük girişimcilik etkinliği Big Bang’de onları finansmanla buluşturan ITU Seed’e, bugüne dek 95’den fazla ülkeden 1000’i aşkın girişim başvurdu ve 140 girişim programa kabul edildi.
2025 yılının ilk yarısında yatırım alan 29 İTÜ Çekirdek girişimi
Arkhe: PCB’lerin iç katmanlarını analiz ederek üretim hataları ve hizalama problemlerini tespit eden; tersine mühendislik ve kalite kontrol süreçlerini dijitalleştiren bir yazılım geliştirir.
Bitloops: Figma tasarımlarını profesyonel, duyarlı ve tepkisel kodlara dönüştüren; görselleri, yazı tiplerini ve stilleri otomatik olarak işleyen bir Frontend Copilot geliştirir.
Bak-Tek: Teknik bir operatöre gerek duymaksızın otomatik çalışan, atık su sistemlerindeki sorunlara doğal yöntemlerle çözüm sunan bir sistem geliştirir.
Büyütech: Yolları daha güvenli hâle getirmek amacıyla kamera tabanlı ileri seviye sürüş destek sistemleri (ADAS) geliştirir ve üretir.
Doğa-Pozitif Yatırımlar için Yeni Nesil Ekolojik İzleme ve Analiz Platformu: Enerji yatırımları için ekolojik verileri analiz eden ve raporlayan bir iş akışı geliştirir.
Footprints AI: Omnichannel perakende verilerinin gelirleştirilmesini sağlayan yeni nesil bir Retail Media platformu sunar.
Hergele Elektrikli Scooter: Yerli elektrikli scooter üretimi ve e-mobilite araç paylaşımı için teknolojik altyapı sağlar.
Heypungi: Pedagojik olarak onaylı kitaplar, eğitici oyunlar, aile etkinlikleri ve dil eğitimi sunan dijital bir öğrenme platformu geliştirir.
Hummingdrone: Tarım ve enerji sektörleri için yapay zeka odaklı havadan görüntüleme, haritalama, analiz ve otonom drone çözümleri sunar.
KamyondaPOS: Lojistik sektöründeki bireysel kamyoncuların kredi kartı ile tahsilat yapabilmesini sağlayan alternatif bir ödeme çözümü sunar.
Kolaj: E-ticaret markaları ile video içerik üreticilerini yapay zeka destekli bir platformda buluşturarak etkili reklam videoları sunan bir pazar yeri geliştirir.
Magnus: Yapay zekâ tabanlı portföy optimizasyonu ve robo danışmanlık çözümleri sunan bir platform geliştirir.
MEMS Tabanlı ve Biyo-Nano-Sensör Entegreli Modüler Analiz Sistemi: Elma suyundaki mikotoksinleri tespit etmek amacıyla biyosensör ve mikroakışkan teknolojileri kullanan bir kalite iyileştirme sistemi geliştirir.
OneNewOne: Yapay zekâ destekli işe alım platformu ile hem adaylar hem de işverenler için işe alım süreçlerini dönüştürür.
ORBİNA: Bilgi çalışanlarının chat arayüzüyle müşterileriyle etkileşime geçmesini sağlayan; müşteri desteği, satış ve pazarlama görevlerini yapay zekâ ile otomatikleştiren bir platform sunar.
OyunMu (UPley): Sağlıklı iletişim becerilerini oyunlar aracılığıyla öğreten ve motivasyonu artıran dijital bir platform geliştirir.
Pulsetto: Giyilebilir vagus siniri uyarıcısı ve mobil uygulamasıyla stres, anksiyete azaltımı ve uyku kalitesini artırmayı hedefler.
Qready Kuantum Optimizasyon Modülü: Kuantum ve klasik algoritmaların avantajlarını hibrit bir yapıyla birleştirerek büyük ölçekli optimizasyon problemlerine yenilikçi çözümler sunar.
SekGames: Akıllı saatleri hareket algılayan birer kumanda gibi kullanarak, akıllı telefonlarla entegre çalışan çapraz platform oyunlar geliştirir.
Spiky.ai: Öğrenci verileri ile performans ölçümlemesi, öğrenme yolu modellemesi ve ileri düzey tahminleme sunarak eğitim sistemlerine kolay entegre olan bir analiz platformu geliştirir.
Sporsepeti: Spor aktivitelerini daha erişilebilir hâle getiren bir dijital platform sunar.
Sürdürülebilirlik Veri Yönetimi Platformu: Web tabanlı, büyük veri yönetimi ile sürdürülebilirlik performansının takibini sağlayan bir geliştirme platformu sunar.
Syntonym: Görsel verileri metrik kaybı olmadan anonimleştiren, GDPR-KVKK uyumlu yapay zekâ tabanlı bir platform geliştirir.
Tamamliyo.com: Sağlık sigortaları özelinde teklif, satış ve provizyon süreçlerine insurtech çözümleri geliştirir.
Veur AI: Radyoloji ve dijital patoloji alanında sağlık uzmanlarının kendi yapay zekâ çözümlerini geliştirip kendi ortamlarında kullanabileceği bir ekosistem sunar.
Virasoft: Dijital patoloji ve telepatoloji alanında kanser başta olmak üzere patolojik hastalıkların tanı ve teşhis süreçlerini daha etkili hâle getiren çözümler sunar.
Werover: Yenilenebilir enerji sektöründe yapay zekâ ve IoT teknolojilerini kullanarak kestirimci bakım çözümleri sunar.
Winfluencer: Influencer’lar ile e-ticaret sitelerini gelir ortaklığı modeliyle buluşturan, otomatikleştirilmiş bir pazaryeri uygulaması sunar.
Zephlen AI: Müşteri geri bildirimlerini yapay zekâ ile analiz ederek anlamlı içgörüler sunan bir müşteri asistanı çözümü geliştirir.
22 Mart 2023, Istanbul – Turkiye. Atilla Dikbas (ITU)
Kurumsal başarıların ekip düzeyinde görünürlük kazanmasını amaçlayan The Hammers Awards, bu yıl 6 ana bölüm ve toplam 89 alt kategoride projeleri değerlendirecek. Sosyal Sorumluluk ve Sürdürülebilirlik’ten Teknoloji ve Veri’ye, Marka Deneyimi’nden PR’a uzanan geniş kategori yelpazesi sayesinde, farklı uzmanlık alanlarındaki ekiplerin performansları kapsamlı biçimde ele alınacak.
Sektörel başarılar artık çoklu projelerle ve yenilenen kriterlerle değerlendiriliyor
The Hammers Awards hakkında değerlendirmelerde bulunan Pazarlamasyon CEO’su Necip Murat, “Ekip başarısını ön plana çıkaran sistemlerin iş dünyasında daha kalıcı etkiler yarattığını görüyoruz. Her yıl artan ilgi, bize bu yaklaşımın ne kadar doğru olduğunu gösteriyor. Bu platform, yalnızca ödül kazanmayı değil, kurum içi iş birliğinin gücünü keşfetmeyi de teşvik ediyor. Ekiplerin farklı uzmanlıkları bir araya getirerek oluşturduğu sinerji, kurumların rekabet avantajını doğrudan etkiliyor. The Hammers Awards da bu kolektif gücü görünür kılarak, ilham verici başarı hikâyelerinin daha fazla duyulmasına katkı sağlıyor.” dedi.
Yapay zeka veri merkezlerindeki darboğazları çözmeye çalışan Silikon Vadisi merkezli çip girişimi Enfabrica, bu merkezlerdeki bellek çiplerinin maliyetini kontrol altına almayı amaçlayan bir çip ve yazılım sistemi duyurdu. Bugüne kadar 260 milyon dolar risk sermayesi toplayan ve Nvidia tarafından desteklenen Enfabrica, “vurgu” şeklinde telaffuz edilen EMFASYS adını verdiği bir sistem piyasaya sürdü.
Enfabrica bellek maliyetleri için yeni sistem piyasaya sürdü
Sistem, Nvidia veya Advanced Micro Devices gibi rakiplerin amiral gemisi yapay zeka yongalarının yüksek maliyetinin bir kısmının, işlem yongalarının kendisinden değil, bu hızlı işlem yongalarına veri sağlamak için gereken pahalı yüksek bant genişliğine sahip bellekten (HBM) kaynaklandığı gerçeğini ele almayı amaçlıyor. Bu HBM yongaları, SK Hynix ve Micron Technology gibi üreticiler tarafından tedarik ediliyor.
Enfabrica sistemi, yapay zeka hesaplama çiplerini doğrudan HBM muadilinden daha yavaş ama çok daha ucuz olan DDR5 adı verilen başka bir bellek çipiyle dolu kutulara bağlamak için tasarladığı özel bir ağ çipi kullanıyor.
Enfabrica’nın kurucu ortağı ve CEO’su Rochan Sankar, Enfabrica’nın yapay zeka çipleri ile büyük miktarda düşük maliyetli bellek arasında veriyi ileri geri yönlendirmek için yine Enfabrica tarafından üretilen özel bir yazılım kullanarak, çipin veri merkezi hızlarını yüksek tutmasını ancak teknoloji şirketlerinin sohbet robotlarını ve yapay zeka temsilcilerini artırmasıyla maliyetleri düşürmesini umduğunu söyledi.
Rochan, Enfabrica’nın çipi kullanan üç “büyük yapay zeka bulutu” müşterisi olduğunu söyledi ancak isimlerini açıklamayı reddetti. Sankar verdiği demeçte: “Bu, HBM’nin yerini almıyor. İnsanların beklentilerine uyum sağlamak için bu tür şeylerin normalde çok uçması gereken (maliyetleri) sınırlandırıyor” dedi.
Uber, özel kiralama rakiplerine uygulanan vergi nedeniyle İngiltere Yüksek Mahkemesi’ne yaptığı itirazı kaybetti. Rakip taksi operatörleri, Londra dışındaki kar marjları üzerinden %20 vergi ödemeyecek.
Uber vergi itirazı için beklenti içindeydi
Uber’in rakip taksi işletmecileri, İngiltere Yüksek Mahkemesi’nin uzun süredir devam eden bir davada verdiği kararın ardından Londra dışındaki kârları üzerinden %20 KDV ödemek zorunda kalmayacak.
Mahkeme, özel kiralama operatörlerinin yolcularla sözleşme yapmaması gerektiğine karar vererek Uber’in itirazını reddetti. Özel kiralama şirketleri, yolcular için ücretlerin keskin bir şekilde artmasıyla sonuçlanabileceğini söyledikleri üç yıllık bir hukuk mücadelesinin ardından kararı “sektör için bir zafer” olarak nitelendirdi.
Uber, sürücülerinin işçi olduğuna dair 2021 tarihli Yüksek Mahkeme kararının ardından davayı açmıştı. Bu karar, şirketin vergi ve diğer yükümlülüklerini etkiliyordu. Şirket, özel taksi işletmecilerinin yolcularla sözleşme yapması yönünde bir beyanname talep etti ve Londra’daki yüksek mahkeme 2023’te bu yönde karar verdi. Bu karar, operatörlerin %20 oranında KDV ödemesi anlamına geliyordu ancak karar, özel kiralama operatörleri Delta Taxis ve Veezu platformunun itirazı üzerine geçen yıl temyiz mahkemesi tarafından bozuldu.
Uber, Yüksek Mahkeme’ye başvurdu ve Yüksek Mahkeme oybirliğiyle ABD’li şirketin davasını reddetti. Veezu Hukuk Müşaviri Nia Cooper: “Bu karar, Birleşik Krallık özel kiralama sektörü için bir zaferdir. Oybirliğiyle alınan karar, üç yıllık bir hukuk mücadelesini sona erdiriyor ve işletmecilerin işlerini yürütmek için hangi iş modelini benimseyeceklerini seçmeye devam edebileceklerini teyit ediyor.” dedi.
Bu sonucun, yolcuları tehdit edici ücret artışlarından koruyacağını ve lisans yetkililerinin yükünü hafifleteceğini söyledi. Cooper: “Uber, tüm PHV ücretlerine %20 KDV uygulanmasını sağlayacak bir beyanname talep ediyordu. Bu karar aynı zamanda, İngiliz şirketlerin, sektörü kendi iş modellerine uyacak şekilde şekillendirmek için dava açma taktiğini kullanmaya çalışan küresel devlere karşı ayakta kalabileceğini de gösteriyor” dedi.
Bir Uber sözcüsü: “Yüksek Mahkeme kararı, Londra’da seyahat rezervasyonu yapan kişilere İngiltere ve Galler’in geri kalanına kıyasla farklı sözleşmesel korumaların uygulandığını doğruluyor. Kararın, Uber’in diğer mahkemeler tarafından iki kez onaylanan KDV uygulaması üzerinde hiçbir etkisi yok” dedi.
Mark Zuckerberg için Silikon Vadisi’nin giderek yoğunlaşan gelişmiş yapay zeka yarışında önemini korumak için elinden gelen her şeyi yapıyor.
Meta CEO’su, OpenAI dahil rakiplerinden araştırmacıları agresif bir şekilde bünyesine katarak milyar dolarlık bir yetenek savaşını başlattı. Ancak Meta’nın harcamaları arttıkça, getiri sağlama baskısı da artıyor. Ancak Wall Street, ikinci çeyrekte hayal kırıklığına uğramaya hazırlanıyor. Zira şirket son iki yılın en yavaş kAr artışını açıklayacak. Şirketin kArı %11,5 artarak 15,01 milyar dolara yükselirken, işletme giderleri de yaklaşık %9 arttı.
Meta süper zeka planı kritik önem kazanıyor
LSEG’nin ortalama analist tahminine göre, gelir de muhtemelen bu dönemde son yedi çeyreğin en yavaş artışını göstererek %14,7’lik bir artışla 44.8 milyar dolara yükseldi.
Zuckerberg yüksek riskli işlere yabancı değil. Meta’nın artırılmış gerçeklik birimi 2020’den bu yana 60 milyar dolardan fazla para harcadı. ancak son hamlesi, şirketin büyük dil Llama 4 modelinin yetersiz performansı nedeniyle daha da acil hale geliyor.
Yakın zamanda devasa yapay zeka veri merkezleri inşa etmek için yüzlerce milyar dolar yatırım sözü verdi ve Meta’nın insanları işten çıkarmaya devam etmesine rağmen, 28 yaşındaki milyarder CEO’su Alexandr Wang’ı kadrosuna katarak Scale AI adlı girişimin hissesi için 14.3 milyar dolar harcadı.
Yatırımcılar, Zuckerberg’in yapay zekanın insan zekasını her açıdan geride bıraktığı varsayımsal bir kavram olan süper zeka arayışını büyük ölçüde desteklediler ve bu da şirketin hisselerinin bu yıl şimdiye kadar beşte birinden fazla değer kazanmasını sağladı. Ancak Meta’nın Nisan ayındaki sermaye harcamalarını artırmasının ardından, bu yıl için sermaye harcamalarını daha da artırıp artırmayacağını izleyecekler. Alphabet de geçen hafta çıtayı yükselterek, yapay zeka destekli Google Cloud hizmetlerine olan talebin artması nedeniyle yıllık sermaye harcaması tahminini %13 artırarak 85 milyar dolara çıkardı.
Meta hisselerine sahip olan Quilter Cheviot’un teknoloji araştırmaları başkanı Ben Barringer: “Artan sermaye harcamalarını olumlu görüyoruz… Meta birçok pazarlama departmanı için tek durak noktası haline gelebilir” dedi.
Analistler, stratejinin Meta’nın güçlü yanlarını ortaya çıkardığını, 3 milyarı aşkın sosyal medya kullanıcı tabanına ve son yıllarda yapay zeka destekli içerik hedeflemeyle sağlanan etkileşim artışına dikkat çekiyor.
Araştırmacılar, vücudunuzun Wi-Fi sinyalini bozma şekli dışında hiçbir şey kullanmadan sizi tanımlayabilen bir sistem geliştirdiler; hiçbir cihaz, görüntü veya onay gerekmiyor.
WhoFi adını verdikleri sistemleri, Wi-Fi bağlantısı olan bir odada yürürken vücudunuzun neden olduğu sinyal kesintisine ihtiyaç duyuyor. Araştırmacılar, arXiv’de yayınlanan çalışmalarında, “Temel fikir, bir Wi-Fi sinyali bir ortamda yayılırken, dalga formunun, yolu üzerindeki nesnelerin ve insanların varlığı ve fiziksel özellikleri tarafından değiştirildiğidir” diye yazdı.
Wi-Fi ile kişi tespiti çığır açıcı oldu
Mahremiyet anlayışımız zaten hep tartışma konusu oldu. Kamusal alanlardaki yüz tanıma sistemlerinden her hareketimizi takip eden uygulamalara kadar, bizi izleyen araçlar daha gelişmiş ve tespit edilmesi daha zor hale geldi. Ancak çoğu güvenlik sistemi sizi tanımlamak için telefonunuzu, yüzünüzü veya şifrenizi kullanırken, Wi-Fi algılama havada nasıl hareket ettiğinizi kullanır.
Bir Wi-Fi sinyali bir odadan her geçtiğinde, duvarlardan, mobilyalardan ve tabii ki insan vücudundan yansır. Sonuç, Kanal Durumu Bilgisi (CSI) olarak bilinen, sinyal genliği ve fazında bir dizi küçük değişikliktir. Bu veriler genellikle kablosuz bağlantı sorunlarını gidermek için kullanılır. Ancak doğru ellerde, kişisel bir imzaya dönüşür.
WhoFi sistemi bu görünmez bozulmaları alır ve her bir vücudun bir sinyali nasıl benzersiz şekilde bozduğunu tanıyıp hatırlamak üzere eğitilmiş derin bir sinir ağına aktarır. Bir kişiyle hiçbir şekilde etkileşime girmesine gerek yoktur. Sadece yanından geçmeleri yeterlidir.
Araştırmacılar, 14 gönüllünün sırt çantası, ceket ve mont giyerek veya giymeden farklı giyim tarzlarıyla yürürken Wi-Fi sinyallerini nasıl değiştirdiğini kaydeden NTU-Fi adlı halka açık bir veri setini kullanarak sistemlerinin bireyleri %95,5’e varan bir doğrulukla tespit edebildiğini buldu.
Aeva, LG’nin yan kuruluşuyla lidar çipi üretim anlaşması imzaladı. Güney Koreli LG Grubu’nun bileşen ve malzeme iştiraki LG Innotek, 4D LiDAR algılama sistemleri üreten Aeva Technologies ile üretim ortaklığı anlaşması imzaladı.
Aeva çip anlaşması için karar çıktı
Bu ortaklık kapsamında LG Innotek, Aeva’nın Atlas Ultra 4D LiDAR sensörünü otomobiller için üretip tedarik edecek ve teknolojiyi tüketici elektroniği, robotik ve endüstriyel otomasyon alanlarında kullanıma sunacak. Anlaşma kapsamında LG Innotek, Aeva’ya 50 milyon dolara kadar yatırım yapacak ve ABD’li şirkette yaklaşık %6 hisse satın alacak.
Aeva’nın kurucu ortağı ve CEO’su Soroush Salehian: “Ortaklığın ilk aşaması otomotiv sektörüne odaklanıyor. LG Innotek, dünyanın en büyük 10 binek araç üreticisinden bazılarının üretim ortağımız olacak” dedi.
2017 yılında kurulan Aeva, “çip üzerinde 4D LiDAR” adını verdiği teknolojiyi geliştirmek için yaklaşık yarım milyar dolar harcadığını söylüyor. Salehian, mesafeyi tahmin etmek için uçuş süresi ölçümlerine dayanan geleneksel LiDAR sistemlerinin aksine, Aeva’nın Frekans Modülasyonlu Sürekli Dalga tabanlı algılama teknolojisinin her piksel için hem mesafeyi hem de hızı gerçek zamanlı olarak ölçtüğünü söyledi.
Aeva, optikler de dahil olmak üzere tüm LiDAR sistemini bir silikon fotonik modülüne entegre ettiğini belirtiyor. Salehian, bu minyatürleştirilmiş, çip ölçeğindeki tasarımın, özellikle otomotiv, robotik ve tüketici elektroniği gibi pazarlarda ölçeklendirme için daha verimli üretim ve entegrasyon sağladığını söyledi.
Şirket, anlaşmadan elde edilen sermayeyi ürün geliştirmeye ve ekibini güçlendirmeye ayırmayı planlıyor. Salehian: “Son sekiz yıldır donanımı çok küçük hale getirdik ve bu yolda ilerliyoruz. Bunu tek bir çipten oluşan monolitik bir sisteme dönüştüreceğiz” dedi.
TikTok, videolarda çalan şarkıları kaydetmek için YouTube Music’i bir seçenek olarak ekliyor. TikTok, kullanıcıların platformdaki video kliplerde duydukları şarkıları seçtikleri müzik akış platformuna kaydetmelerini kolaylaştırıyor. Kısa video hizmeti bugün bu listeye YouTube Music’i de bir seçenek olarak ekledi.
TikTok video şarkıları için iyileştirme yapıyor
Şirket, bu özelliği ilk olarak Kasım 2023’te Spotify, Apple Music ve Amazon Music desteğiyle ABD ve İngiltere’de kullanıma sundu. Şubat 2024’te ise dünya genelinde 160’tan fazla ülkede kullanıma sundu. Zamanla TikTok, Deezer ve SoundCloud’u da müzik akışı seçeneklerine ekledi.
Kullanıcılar artık klip açıklamasının altında, parça adının yanında bulunan “Şarkı Ekle” düğmesine dokunup YouTube Müzik’i seçebilirler. Kullanıcılar, şarkıları kaydetmek için varsayılan ayar olacak tercih ettikleri müzik akışı hizmetini seçebilir veya Ayarlar’daki “Müzik” menüsünden değiştirebilirler.
Bir şarkı eklediğinizde, bu şarkı YouTube Music’teki TikTok Şarkılar çalma listesine eklenecektir. TikTok’un Küresel Müzik İş Geliştirme Başkanı Tracy Gardner, yaptığı açıklamada, “Add to Music Uygulaması, müzik endüstrisi için gerçek sonuçlar sunmaya devam ediyor; yüz milyonlarca parça kaydı, müzik yayın hizmetlerinde milyarlarca dinlenmeye dönüşüyor.” dedi.
Adobe, Adobe Firefly destekli iki yeni üretken yapay zeka özelliğini beta olarak kullanıma sundu: Harmonize ve Generative Upscale. Photoshop’u iş akışınızın temel taşı olarak her gün kullanan yaratıcı bir profesyonel veya pazarlamacı olmasanız bile, daha önce fotoğraf çektiyseniz veya sakladıysanız, muhtemelen yeni özelliklerden en az birinden faydalanabilirsiniz.
Photoshop görüntü çözünürlüğü için iyileştirme yaptı
Generative Upscale özelliği, netlikten ödün vermeden görüntünün çözünürlüğünü sekiz megapiksele kadar artırıyor. Örneğin, yıllar içinde fiziksel bir görüntüde oluşan aşınma ve yıpranma nedeniyle veya daha yüksek çözünürlükte çekmeyi dilediğiniz bir görüntü nedeniyle ayrıntıları belirsiz olan bir görüntüyü yükleyebilir ve görüntünün ayrıntılarından ödün vermeden iyileştirebilirsiniz. Bu, mevcut pikselleri genişleten geleneksel yöntemler kullanılarak bir görüntünün büyütülmesinde sıklıkla karşılaşılan bir durum.
Yıllar boyunca fiziksel bir görüntü olarak kalması nedeniyle bazı detayları kaybolmuş eski bir siyah-beyaz aile fotoğrafını geliştirmek için kullanılan Generative Upscale’in canlı bir demosunu inceledik. Sadece düğmeye dokunarak görüntü yalnızca daha yüksek piksellere sahip olmakla kalmıyor, aynı zamanda araç bazı detayları daha net hale getiriyor. Adobe, gelecekte görüntünün gerçek ayrıntılarını geliştiren özellikler eklemeyi planladığını paylaşıyor.
Photoshop masaüstünde yeni bir Projeler beta sürümü de yayınlanıyor. Bu sürüm, kullanıcıların tüm varlıklarını kolayca erişip düzenleyebilmeleri için tek bir alanda depolayabilmelerine yardımcı olmayı amaçlıyor. Adobe, kullanıcıların tüm koleksiyonları aynı anda paylaşabilmeleri sayesinde paylaşım sürecine yardımcı olduğunu belirtti.
Son olarak Adobe, Photoshop’ta GenAI Model Seçici’yi tanıttı. Bu özellik, viral Generative Fill ve Generative Expand araçlarını kullanırken, kullanıcıya ek kontrol sağlamak için farklı Firefly Görüntü Modellerini görüntüleyecek.
Rusya’nın Yandex’i kayıptan toparlanarak ikinci çeyrek kar artışına ulaştı. Rus internet devi Yandex yaptığı açıklamada, birinci çeyrekteki net zararının ardından ikinci çeyrekte yıllık bazda düzeltilmiş net kârının %34 artarak 30,4 milyar rubleye (374,61 milyon dolar) ulaştığını bildirdi.
Yandex ikinci çeyrek sonuçları
2024 yılında Nasdaq’ta işlem gören Hollandalı ana şirketinden uzun bir süre ayrılan ve temettüden çok büyümeye öncelik veren Yandex, bir yıl önce ilk kez temettü ödeyeceğini duyurmuştu. Yandex, 2024 yılında altı aylık ve tam yıllık sonuçlara göre hisse başına 80 ruble temettü ödediğini ve yönetim kurulunun 31 Temmuz’da 2025 yılının ilk yarısı için hisse başına 80 ruble temettü ödemeyi tekrar değerlendireceğini söyledi.
Yandex’in e-ticaret bölümü ve fintech hizmetlerindeki büyümenin etkisiyle gelirler yıllık bazda %33 artarak 332.5 milyar rubleye ulaştı.Faiz, vergi, amortisman ve itfa öncesi düzeltilmiş kazanç %39 artarak 66 milyar rubleye ulaştı.
Temmuz 2024’te bir Rus alıcı konsorsiyumu, Yandex’in Rusya merkezli varlıklarını satın almak için 5,4 milyar dolarlık nakit ve hisse senedi anlaşmasını tamamladı. Bu, Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’ya savaş açmasından bu yana yapılan en büyük kurumsal anlaşma oldu.
Yandex, 2025 yılında toplam gelirinin %30’un üzerinde, düzeltilmiş FAVÖK’ünün ise 250 milyar ruble olacağı tahminini korudu. Yandex Rusya’nın en önemli şirketleri arasında olmaya devam ederken, düzeltilmiş ikinci çeyrek sonuçları umut vaat ediyor.
Scale AI rakibi Micro1, girişimin değerini 500 milyon dolara çıkaran A Serisi yatırım turunu tamamlıyor.
Micro1, son yıllarda yüksek kaliteli, insan yapımı veri kümelerinin gelişmiş yapay zeka sistemlerinin eğitiminde daha da önemli hale gelmesiyle muazzam bir büyüme kaydeden yapay zeka laboratuvarlarına veri etiketleme hizmetleri sunmakta. Micro1, yapay zeka laboratuvarlarının düşük ücretli büyük işgücü havuzları yerine uzman uzmanları hedeflemesini sağlayan yapay zeka destekli bir işe alım motoru oluşturarak bu trendden yararlanmıştır.
Scale AI rakibi Micro1 büyümesini sürdürüyor
Şirket, yatırımcılara yıllık gelirinin bu yılın başlarında 10 milyon dolardan 50 milyon dolara çıktığını ve Eylül ayı sonuna kadar yıllık gelirinin 100 milyon doları aşmasını beklediğini bildirdi. Kaynaklar, eski Twitter COO’su Adam Bain’in yakın zamanda yönetim kuruluna katıldığını ve 01A ve LG Technology Ventures gibi risk sermayesi şirketlerinin bu tura yatırım yapacağını belirtti.
Micro1, kuruluşların yapay zeka modellerinin gelişimini hızlandırmalarına yardımcı olmak için altyapı ve hizmetler sağlayan San Francisco merkezli bir veri etiketleme şirketi olan Scale AI’daki son değişikliklerden faydalandı. Scale AI, Meta Platforms’un CEO’su Alexandr Wang’ı Meta’nın yeni Süper Zeka Laboratuvarları’nı yönetmek üzere Meta’nın baş yapay zeka sorumlusu olarak işe almasının ardından yakın zamanda müşteri kaybetti. Scale AI’dan ayrılan veya ayrılmayı planlayan müşteriler arasında, Scale ile iş yapmanın araştırma önceliklerini Meta’ya ifşa edebileceği endişesiyle ayrılmayı planlayan Alphabet’in Google ve OpenAI şirketleri de yer alıyor.
Scale AI’nın bir diğer rakibi olan Surge AI, 1 milyar dolara kadar yatırım alıyor ve geçen yıl 1 milyar doların üzerinde gelir elde etti.
Citigroup, yapay zekayı ön plana çıkararak özel teknoloji şirketlerine yönelik araştırmalarını genişletiyor. Analistler Citigroup için yüzde 6’lık bir yükseliş beklentisiyle hedef fiyat belirledi. GuruFocus, Citigroup için yaklaşık %36’lık bir potansiyel düşüş öngörüyor.
Citigroup yapay zeka tarafında iş sürecini genişletiyor
Citigroup, yapay zeka gibi gelişmekte olan sektörlere odaklanarak araştırma alanını yaklaşık 100 özel teknoloji firmasını kapsayacak şekilde stratejik olarak genişletti. Bu hamle, yüksek değerli özel şirketlerin artan cazibesiyle tetiklenen JPMorgan’da gözlemlenen benzer eğilimlerle örtüşüyor. Citigroup’un girişimi, yeni ürün lansmanları ve stratejik ortaklıklar da dahil olmak üzere önemli gelişmeleri vurgulamaya odaklanacak.
20 önde gelen analistin tahminlerine göre, Citigroup Inc ( C , Financial ) önemli bir değerleme değişikliğine hazırlanıyor. Ortalama fiyat hedefi 101,28 dolar olarak belirlendi ve tahminler en yüksek 123,00 dolar ile en düşük 87,00 dolar arasında değişiyor. Bu ortalama hedef, mevcut 95,55 dolarlık işlem fiyatından %6,00’lık bir potansiyel artışa işaret ediyor. Daha derinlemesine analiz için Citigroup Inc (C) Tahmin sayfasını inceleyin.
22 aracı kurumun ortak görüşüne göre Citigroup Inc’in ( C , Financial ) tavsiyesi şu anda ortalama 2.0 olarak derecelendiriliyor ve “Daha İyi Performans” olarak sınıflandırılıyor. Bu derecelendirme ölçeği, Güçlü Alım anlamına gelen 1’den Satış anlamına gelen 5’e kadar uzanıyor.
Buna karşılık, GuruFocus tahminleri, Citigroup Inc.’in ( C , Finansal ) adil değerinde önümüzdeki yıl önemli bir değişim öngörüyor ve GF Değerini 61,26 dolara sabitliyor. Bu tahmin, mevcut 95,55 dolarlık fiyatından %35,89’luk bir düşüş potansiyeline işaret ediyor. GF Değeri, GuruFocus’un geçmiş işlem çarpanları, geçmiş iş büyümesi ve gelecekteki performans projeksiyonlarından türetilen hesaplanmış adil değer.
Nvidia, sözleşmeli üreticisi TSMC’ye 300.000 adet H20 yonga seti siparişi verdi. İki kaynak, Çin’den gelen güçlü talebin, ABD’li firmanın mevcut stoklarına güvenmek yerine kararını değiştirmesine yol açtığını söyledi.
Nvidia çip talebi yönetimine odaklanıyor
Trump yönetimi bu ay, Nvidia’nın Çin’e H20 grafik işlemci birimleri (GPU’lar) satışına yeniden başlamasına izin verdi. Bu, ulusal güvenlik endişeleri nedeniyle gelişmiş yapay zeka çiplerinin Çin’in eline geçmesini engellemek için Nisan ayında getirilen etkili yasağın kaldırılması anlamına geliyor.
Nvidia, 2023 sonlarında diğer yapay zeka yonga setlerine yönelik ABD ihracat kısıtlamalarının getirilmesinin ardından H20’yi özellikle Çin pazarı için geliştirdi. H20, Nvidia’nın H100 veya Çin dışındaki pazarlarda satılan yeni Blackwell serisi kadar işlem gücüne sahip değil. Medyaya konuşma yetkisi olmayan ve isminin açıklanmasını istemeyen kaynaklara göre, Tayvan’ın TMSC şirketine verilen yeni siparişler, mevcut 600.000 ila 700.000 adet H20 çipi stoğuna eklenecek.
Karşılaştırma amacıyla, ABD’li araştırma şirketi SemiAnalysis’e göre Nvidia, 2024 yılında yaklaşık 1 milyon H20 çipi sattı. Nvidia CEO’su Jensen Huang, bu ay Pekin’e yaptığı bir gezide, aldıkları H20 siparişlerinin seviyesinin üretimin tekrar başlayıp başlamayacağını belirleyeceğini, tedarik zincirinin yeniden başlamasının ise dokuz ay süreceğini söyledi.
Huang’ın seyahatinin ardından Information, Nvidia’nın müşterilerine sınırlı sayıda H20 stoğu bulunduğunu ve GPU için yonga üretimini yeniden başlatma konusunda acil bir planı olmadığını bildirdiğini bildirdi. Nvidia’nın H20 yongalarını gönderebilmesi için ABD hükümetinden ihracat lisansı alması gerekiyor. Şirket, Temmuz ortasında yetkililerden yongaların yakında teslim edileceğine dair güvence aldığını açıklamıştı.
Kaynaklardan biri, Nvidia’nın Nvidia H20 yongalarını satın almak isteyen Çinli şirketlerden, müşterilerden gelen sipariş hacmi tahminleri de dahil olmak üzere yeni belgeler sunmalarını istediğini söyledi.
Spotify’ın şu anda 675 milyon aktif kullanıcısı var. Şimdi, müzik akışı için videoya doğru genişledikçe ve daha fazla kişi Spotify’ı kullandıkça, uygulamanın çevresel ayak izinin artması bekleniyor.
Reklam gelirini artırmayı hedefleyen video içi reklamlar, kullanıcının tercihlerini belirlemek için yapay zeka kullanıyor. Bu, kullanıcının yayın çözünürlüğüne göre ölçeklendirilen, küçük farklılıklar içeren birçok ayrı videonun ek işlem gerektirmesi anlamına geliyor. Ancak Spotify daha önce çevresel maliyetleriyle ilgili verileri yayınlasa da 2021’den bu yana raporları eksik. Amerikalı yazar ve akademisyen Shoshanna Zuboff’un Gözetim Kapitalizmi Çağı adlı kitabında belirttiği gibi birçok teknoloji şirketinde çevresel hesap verebilirlik eksikliği var.
Spotify karbon ayak izi için önlem almaya çalışıyor
İşletmelerin karbon ayak izlerini azaltmalarına yardımcı olan bir danışmanlık şirketi olan Carbon Trust , sürdürülebilir bir geleceği küresel olarak desteklemek için çalışıyor ve video akışının Avrupa’daki ortalama karbon ayak izinin saatte 55 g CO₂e ürettiğini hesapladı. Bu CO₂e veya karbondioksit eşdeğeri, farklı sera gazlarının iklim üzerindeki potansiyel etkisinin karşılaştırılabilir bir ölçüsüdür: 55 g CO₂e, ses akışından 50 kat daha fazladır ve dört paket patlamış mısırı mikrodalgada ısıtmaya eşdeğer.
Şirketlerin emisyon yaratmadaki önemli rolü azaltılmamalı, ancak sorumluluğun platformdan kullanıcılara ve içerik üreticilerine kayması, akış cihazları ve akış kalitesi ayarları konusunda daha bilinçli seçimler yapılması ve daha büyük ekranların kullanılması gerektiği anlamına geliyor. Daha yüksek çözünürlüklerde akış, videonun karbon ayak izini artırmada önemli faktörler haline geliyor. Artan bu sorumluluk, son kullanıcıların yayın cihazları ve yayın kalitesi ayarları konusunda daha bilinçli seçimler yapması gerektiği anlamına geliyor.
Şirketlerin emisyon üretimindeki önemli rolünün azaltılmaması gerekirken, sorumluluğun son kullanıcıya kayması, daha büyük ekranların ve daha yüksek çözünürlükte yayınların videonun karbon ayak izini artırmada önemli faktörler haline gelmesi anlamına geliyor.
Konum, karbon emisyonlarının nasıl yönetildiğini de etkiliyor. Almanya, saatte 76 g CO₂e ile video akışında en büyük karbon ayak izine sahip ve bu, kömür ve fosil yakıtlara olan bağımlılığının devam ettiğini gösteriyor. Birleşik Krallık’ta ise bu rakam saatte 48 g CO₂e. çünkü enerji karışımı yenilenebilir enerji ve doğal gazı içerir ve nükleer, Birleşik Krallık’ın düşük karbonlu geleceğinin merkezinde giderek daha fazla yer alıyor. Nükleere bağımlı olan Fransa, saatte 10 g CO₂e ile en düşük karbon ayak izine sahip.
Jack Dorsey’in Bluetooth mesajlaşma uygulaması artık App Store’da. Dorsey, Bitchat’i yeni bir açık kaynaklı geliştirme kolektifinin kanatları altında geliştirdi. Bu ayın başlarında, Block CEO’su ve Twitter’ın kurucu ortağı Jack Dorsey, kendi geliştirdiği eşler arası, Bluetooth tabanlı bir mesajlaşma uygulamasını tanıttı. Artık uyumlu bir iPhone, Mac veya iPad’e (hatta Apple Vision Pro’ya) sahip olan herkes, App Store’da bulunan Bitchat’i deneyebilir.
Bluetooth mesajlaşma uygulaması Bitchat
Dorsey, Bitchat’i finansal olarak desteklediği açık kaynaklı bir geliştirme kolektifi olan “and Other Stuff”ın himayesinde oluşturdu. Ücretsiz uygulamanın açıklamasına göre, kullanıcıların e-posta adreslerine veya telefon numaralarına ihtiyaç duymadan fiziksel olarak yakın oldukları kişilerle sohbet etmelerine olanak tanıyor ve bu da Bitchat’i yüz yüze etkinlikler için kullanışlı hale getirebilir. Mesajlar gizli ve şifreliyken, Panik Modu özelliği tüm Bitchat verilerinizi üç dokunuşla silmenize olanak tanıyor.
Dorsey, Bitchat’i “Bluetooth ağları, aktarma ve depolama modelleri, mesaj şifreleme modelleri ve birkaç başka şey” üzerine bir deney olarak geliştirdiğini söyledi. Uygulamanın çalışması için internet erişimi gerekmiyor, bu da onu yetkililerin mobil veri ve Wi-Fi bağlantısını engellediği durumlarda kullanışlı bir seçenek haline getiriyor. Bluetooth ağ mesajlaşması sunan diğer uygulamalar ise on yıldan uzun bir süre önce ortaya çıkmaya başladı. Şu anda mesajlaşma uygulamaları arasında Bitchat, WhatsApp ve Telegram ile rekabete hazırlanıyor. Bitchat’in sunacağı internetsiz mesajlaşma imkanı ön plana çıkmasında yardımcı olabilir.
Chrome artık çevrimiçi mağazaların yapay zeka destekli incelemelerini gösterecek. Bu özellik ilk etapta masaüstü bilgisayarlarda kullanıma sunulacak. Google, Chrome web tarayıcısı için kullanışlı bir özellik duyurdu. Artık çevrimiçi mağazaların yapay zeka tarafından oluşturulan yorumlarını göstererek alışverişi “daha güvenli ve verimli” hale getirecek.
Chrome yapay zeka destekli özellikler ekliyor
Özellik, tarayıcıdaki web adresinin hemen solundaki bir simgeye tıklanarak kullanılabiliyor. Bu özellik, mağazanın genel itibarı hakkında bilgi veren ve ürün kalitesi, fiyatlandırma, müşteri hizmetleri ve iade politikası gibi konularda bilgi veren bir açılır pencere oluşturuyor. Yapay zeka, bu açılır pencereleri Reputation.com, Reseller Ratings, ScamAdviser, Trustpilot ve diğer birçok iş ortağından gelen kullanıcı yorumlarını tarayarak oluşturuyor.
Şu anda yalnızca ABD’li alışveriş yapanlar için geçerli ve mevcut tek dil İngilizce. Ayrıca şu anda masaüstü tarayıcısına da bağlı. Özelliğin mobil cihazlara gelip gelmeyeceğini ve ne zaman geleceğini sormak için Google ile iletişime geçtik. TechCrunch tarafından benzer bir soru sorulduğunda şirket herhangi bir doğrulama yapmadı.
Bu özellik, Google’ın ürün puanlarını ve benzerlerini özetlemek için zaten yapay zeka kullanan Amazon ile rekabet etmesine yardımcı olabilir. Bu, şirketin yapay zekayı alışveriş deneyimine entegre etmek için attığı son adım. Google, yakın zamanda kıyafetleri ve makyaj malzemelerini sanal olarak deneme olanağını tanıttı ve kişiselleştirilmiş ürün önerileri ve gelişmiş fiyat takibi sağlayan araçlar geliştiriyor.
AppsFlyer’ın 2025 yılı State of eCommerce App Marketing raporu, küresel büyüme stratejisinde büyük bir değişim yaşandığını ortaya koyuyor. Dünya çapında iOS kullanıcı edinme harcamalarının %85’ine sahip olan Çin menşeli e-ticaret uygulamaları, bütçelerini ABD’den Batı Avrupa’ya kaydırmaya başladı. Almanya’da iOS üzerinde kullanıcı edinme Ocak-Mayıs 2025 döneminde bir önceki yıla göre %170 artarken Fransa’da tam iki kattan fazla bir artış göstererek belirsiz bir pazar ortamında esnek ve bölgesel olarak uyarlanmış stratejilerin artan önemini vurguluyor.
Bulgular ayrıca, pazarlamacıların yılın ilk dönemlerinde satın almaya daha fazla bütçe ayırması ve ilginin yüksek olduğu dönemlerde yeniden pazarlamaya odaklanması nedeniyle mevsimsel değişikliklere de işaret ediyor. Yalnızca Kasım ayında yeniden etkileşim ABD’de %218, Brezilya’da ise %330’luk artış gösterdi.
Platformlara bakacak olursak iOS monetizasyonda daha iyi performans göstermeye devam ediyor. iOS platformunda kullanıcılar diğer platformlara göre 1,3 gün daha hızlı şekilde dönüşüm gerçekleştiriyor. Buna ek olarak platform %39 daha yüksek ilk kez satın alma oranına ve %68 daha güçlü yeniden satın alma performansına sahip. iOS’taki uygulama içi satın alma geliri 2025’te %10 artarak Android’deki büyümenin neredeyse iki katına ulaştı. Hindistan, bir önceki yıla göre %44’lük iOS büyümesiyle öne çıktı ve Android’in dominant olduğu pazarlarda bile yüksek değer getiren müşteri davranışlarının giderek daha fazla platform odaklı olduğunu gösterdi.
2025 Yılı e-Ticaret Durumuna İlişkin Ek Küresel Bilgiler
Yeniden pazarlama harcamaları 2024 yılında 16,4 milyar dolara ulaştı. Bu, kullanıcı edinme bütçelerinden 3,5 kat daha yüksek bir seviyede seyrettiğini gösteriyor. Android’in payı %64’ten %77’ye çıkarak daha oturmuş yeniden etkileşim stratejilerini ortaya koydu. Web’den uygulamaya yönlendirme sonrası indirmeler de önemli bir artış göstererek en yoğun sezon öncesinde %38, 2025 baharında ise %37 oranında arttı ve markaların mevcut web kullanıcılarını daha güçlü sadakat ve daha yüksek dönüşüm oranları sağlayan uygulamalarına yönlendirmeye verdikleri önemi ortaya koydu.
Dolandırıcılık riski küresel çapta 1 milyar dolara yaklaştı. iOS dolandırıcılık oranları %30,1’den %25,9’a düşerken Android’de bu oran %9,4’ten %10,5’e yükseldi. Yapay zeka destekli çözümler etkin koruma için önem taşımaya devam ediyor.
AppsFlyer’ın 2025 yılı State of eCommerce App Marketing Raporu, ülke başına ayda en az 3.000 yüklemeye sahip 1.600 e-Ticaret uygulamasından (pazar yerleri ve market uygulamaları hariç) alınan anonim, toplu verileri analiz ediyor. Çalışma, Ekim 2023’ten Mayıs 2025’e kadar 3,1 milyar ücretli uygulama yüklemesini ve 26 milyar yeniden pazarlama dönüşümünü kapsamaktadır. Tüm sonuçlar veri hacmi kriterlerini karşılamaktadır ve anonimleştirilmiş, gizliliği koruyan metodolojilere dayanıyor.
Microsoft, Birleşik Krallık Çevrimiçi Güvenlik Yasası’na uyum sağlamak için Xbox hesaplarında bir yaş doğrulama sistemi uyguluyor. Bu hamleyi duyuran yeni bir blog yazısında şirket, bunun diğer ülkelere de uygulanacağını belirtiyor.
Xbox yaş doğrulaması diğer ülkelere de geliyor
Microsoft, Birleşik Krallık’ta hesaplarında 18 yaşında veya daha büyük olduklarını belirten oyuncuların artık “yaşlarını doğrulamalarını teşvik eden bildirimler görmeye başlayacaklarını” belirtiyor. Bu işlem şimdilik isteğe bağlı ve oyuncular, “sesli veya yazılı iletişim ve oyun davetleri gibi Xbox’taki sosyal özelliklere tam erişimi sürdürmek için doğrulamanın zorunlu hale geleceği” “2026 başlarına” kadar Xbox oyunlarının keyfini çıkarabilecekler. Doğrulama yapmazsanız, yine de alışveriş yapabilecek, oyun oynayabilecek ve başarılar kazanabileceksiniz, ancak sosyal özellikler arkadaşlarınızla sınırlı olacak.
Microsoft, Birleşik Krallık programından ders çıkarmayı ve “yaş doğrulama süreçlerini gelecekte daha fazla bölgede kullanıma sunmayı” umduğunu söylüyor. Şirket, diğer bölgelerde kullanıma sunacağı sürümün, Birleşik Krallık’ta sunduğu “devlet tarafından verilmiş kimlik belgesi, yaş tahmini, mobil sağlayıcı kontrolü ve kredi kartı kontrolü” seçeneklerinden farklı görünebileceği konusunda uyarıyor, ancak yaş doğrulaması standart olacak.
Birleşik Krallık Çevrimiçi Güvenlik Yasası, rızaya dayanmayan deepfake pornolarını yasaklamak ve çocukların yetişkinlere yönelik içeriklere maruz kalmasını engelleyen kurallar oluşturmak için 2023 yılında yasalaştı. Düzenleyiciler, şirketlerin yasaya uyma yollarını tanımladıkça, yetişkinlere yönelik içerik barındıran çoğu platformun benimsediği çözüm, yaş doğrulama sistemi uygulamak oldu. Bu nedenle Microsoft, Bluesky, Reddit, Discord ve diğerleri son birkaç ayda yaş doğrulama programları duyurdu.
Sorun şu ki, hiçbir yaş doğrulama sistemi kusursuz değil ve bazı durumlarda tek yaptıkları, atlatmak için bir fotoğraf çekmek. Örneğin Death Stranding 2: On the Beach’teki fotoğraf moduyla Reddit’in yaş sınırını aşabilyorsunuz. VPN kullanmanın da yaş doğrulama araçlarını aşmanın bir yolu olduğu kanıtlandı. Şirketler Microsoft’un yaklaşımını benimseyip daha fazla bölgede yaş doğrulaması uygulamaya başlarsa, bundan kaçınmak daha zor olabilir; ancak yaygın bir şekilde benimsenmesinin kendi gizlilik ve güvenlik etkileri vardır.
Habitat Derneği’nin Starbucks Vakfı ve Alshaya Group iş birliğiyle hayata geçirdiği EmpowerMe: Gençlik Programı, Aralık 2024’te düzenlenen Gençlik Zirvesi’yle başladı. Program, ilk yılında girişimcilik segmentiyle Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan’daki genç girişimcilere ulaşarak uluslararası sahnede dikkat çeken bir başarıya imza attı.
Program kapsamında genç girişimcilere ve erken aşama girişimlere, iş fikirlerini sürdürülebilir ve etkili modellere dönüştürebilmeleri için ihtiyaç duydukları beceri ve kaynaklar sağlandı. 6 ay süren yoğun eğitim süreçleri, deneyimli mentorların rehberliği, yatırımcı eşleştirmeleri ve uluslararası hızlandırma fırsatları ile gençlere kapsamlı bir gelişim alanı sunuldu. Ağ kurma ve iş birliği kültürünü merkezine alan EmpowerMe: Gençlik Programı, katılımcı gençleri sadece kendi ülkelerinde değil, bölgesel ekonomik kalkınmada da söz sahibi bireyler haline getirmeyi amaçlıyor.
EmpowerMe: Gençlik Programı Avrasya Ekonomisinin Geleceği Genç Girişimcileri Destekliyor
Starbucks Vakfı ve Alshaya Group’un desteğiyle, Habitat Derneği tarafından Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan’da hayata geçirilen EmpowerMe: Gençlik Programı Girişimcilik Segmenti, 15-30 yaş arasındaki genç girişimcilere destek vererek bölgesel girişimcilik ekosistemini güçlendirmeyi amaçlıyor. Üç yıl sürecek program kapsamında 240’tan fazla girişim ve 720’den fazla girişimcinin ihtiyaç duyduğu beceri ve kaynaklara erişmesi hedefleniyor. İlk yılında Avrasya’daki gençlerden büyük ilgi gören program, beklentilerin üzerine çıkarak güçlü bir başlangıç yaptı.
Mart ayında başlayan girişimcilik segmenti kapsamında Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan’da girişimcilik bootcamp’leri ve hackathon’lar düzenlendi. Bu etkinliklere 120 girişim ve 428 genç girişimci katıldı. Jüri değerlendirmeleri sonucunda seçilen 14 takım, iki ay süren uluslararası girişim hızlandırma programına dahil oldu. Bu süreçte katılımcılar, birebir mentorluk, iş modeli geliştirme, yatırımcı ağlarına erişim ve prototipleme desteği gibi çeşitli imkanlardan yararlanarak girişimlerini büyütme fırsatı buldu.
Hızlandırma süreci boyunca genç girişimcilerin sunduğu çözümler, dijitalleşen iş dünyasının ihtiyaçlarına yanıt verirken sosyal etki odaklı yaklaşımlarıyla da öne çıktı. Programın sonunda yapılan ikinci jüri değerlendirmesi sonucunda 8 başarılı takım, İstanbul’da düzenlenen EmpowerMe: Genç Girişim Demo Day’e katılmaya hak kazandı. Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan’ın farklı şehirlerinden gelen 30 genç girişimci, Avrasya girişimcilik ekosisteminin önde gelen uzmanları ve yatırımcıları karşısında iş fikirlerini sunma imkânı buldu.
Jüri değerlendirmesi sonucunda birinci Türkiye’den yenilikçi glikoz izleme cihazı olan (CGM) LumoGluco girişimi 10.000 USD, ikinci Azerbaycan’dan şirketlere özel günlerde daha keyifli deneyimler sunan kurumsal hediyeleşme platformu Tada girişimi 5.000 USD, üçüncü ise Kazakistan’dan hava kalitesini gerçek zamanlı olarak izlemesine ve geliştirilmesine yardımcı olan çevre teknolojigirişimi Nauanix 2.500 USD ödülünün sahibi oldu.
EmpowerMe: Gençlik Programı, yalnızca gençlerin girişimlerini büyütmelerine destek olmakla kalmıyor; aynı zamanda bölgesel girişimcilik ekosistemine yeni fırsatlar sunarak geleceğin başarılı iş liderlerinin yetişmesine katkı sağlıyor. İlk yılında 120 girişime destek veren program, önümüzdeki yıllarda büyüyen mezun ağıyla birlikte bölgesel bir genç girişimcilik destek ağı oluşturmaya devam edecek.
Starbucks Alshaya- Avrasya Başkan Yardımcısı Figen Ilgaz, “Starbucks olarak, ‘kahveden fazlası’ ilkesinden hareketle çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Hizmet verdiğimiz her toplulukta anlamlı bir etki yaratmak amacıyla çalışmalarımız arasında önceliklendiriyoruz. 2024 yılında Starbucks Vakfı, Alshaya Group ve Habitat Derneği iş birliğinde hayata geçirdiğimiz ‘EmpowerMe: Gençlik Programı’, toplumsal gelişime katkı sağladığımız kıymetli projelerimiz arasında yer alıyor. Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan’daki gençlere kariyer hazırlığı ve beceri gelişimi konularında destek olmayı amaçladığımız program kapsamında üç yılda 255.000 gence ulaşmayı hedefliyoruz. Bugün bizleri bir araya getiren, programımızın “Girişimcilik” etabının son aşaması olan “Demo Day” etkinliği kapsamında üç ülkeden gelen 35 genç değişim öncüsünden oluşan 8 finalistin ilham veren fikirlerini dinlemek büyük bir mutluluk duyuyoruz. Starbucks olarak gençlerin dünyayı dönüştürme gücüne gönülden inanıyoruz. Hayallerini gerçeğe dönüştürme yolculuklarında gençlerin yanlarında olmaya devam edeceğiz” dedi.
Starbucks Alshaya- Avrasya Dijital ve Pazarlama Direktörü Murat Buyurgan, “Starbucks olarak misafirlerimize benzersiz kahve deneyimi sunmak bizim için bir başlangıç; esas olan ise insanlar arasında bağ kurmak, topluluğu beslemek ve ilham vermek. Bu anlayışla hayata geçirdiğimiz ‘EmpowerMe: Gençlik Programı’nın girişimcilik segmentinde girişimcilik ve inovasyona destek olurken; gençlere topluma fayda sağlayabilecekleri, sosyal sorumluluk bilinciyle hareket edebilecekleri ve hayallerini gerçeğe dönüştürebilecekleri bir alan sunuyoruz. 2024 yılında Türkiye’de Gençlik Zirvesi ile başlattığımız programımız 150 gönüllü genç elçi, 6 ay içinde kendi şehirlerinde düzenledikleri eğitimlerle 33.207 gence ulaştı. Bu sadece sayısal bir başarı değil; gençlerin birlikte büyüdüğü, birbirine mentorluk yaptığı bir sosyal etki zinciri demek. Programın girişimcilik fazında Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan’dan gençleri bir araya getirerek sınır ötesi bir üretim ortamı sağladık. Habitat Derneği’nin rehberliğinde; Türkiye’de 45 ekipten 168 genç, Azerbaycan’da 58 ekipten 192 genç, Kazakistan’da ise 17 ekipten 68 genç hem fiziksel bootcamp’lerde hem çevrim içi hızlandırma programlarında girişim fikirlerini olgunlaştırdı. Kıymetli proje ortağımız Habitat Derneği başta olmak üzere, tüm partnerlerimize gönülden teşekkür ediyorum” dedi.
Habitat Derneği İcra Kurulu Başkanı Bora Caldu, programın etkisine ilişkin şunları söyledi: “EmpowerMe: Gençlik Programı ile Avrasya’nın dört bir yanından genç girişimcileri bir araya getirerek yalnızca iş fikirlerini değil, ortak bir gelecek hayalini de büyüttük. Bu program sayesinde Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan’daki gençler, birbirlerinden öğrenerek, sınırları aşan bir iş birliği ve dayanışma modeli ortaya koydu. Girişimcilik yolculuklarında attıkları adımlar, yalnızca kendi hayatlarını değil, bölgemizin ekonomik ve sosyal kalkınmasını da dönüştürme gücüne sahip. Gençler artık yalnızca yarının değil, bugünün de liderleri; onların yarattığı bu ivme, Avrasya ekonomisinin geleceğini şekillendirecek. EmpowerMe: Gençlik Programı ile ulaştığımız yüksek katılım ve etki, gençlerin cesaretinin ve yaratıcılığının doğru desteklendiğinde neleri başarabileceğinin açık bir göstergesidir. Bu hareketin Avrasya’dan dünyaya yayılan güçlü bir değişim dalgasına dönüşeceğine yürekten inanıyoruz.”
OpenAI CEO’su Sam Altman bile terapi için yapay zekaya güvenilmemesi gerektiğini düşünüyor. Altman, sohbet robotları ve kullanıcılar arasında gizlilik korumasının önemini savundu. Bir Stanford araştırması, kişisel bilgilerin ifşa edilmemesi için başka nedenler de sunuyor.
Altman terapi konusunda endişeleri dile getirdi
Terapi, özellikle son zamanlarda sınırlı bir kaynak gibi hissedilebiliyor. Sonuç olarak, birçok kişi (özellikle genç yetişkinler), terapi deneyimini simüle etmek için ChatGPT ve Character.ai gibi platformlarda barındırılanlar da dahil olmak üzere yapay zeka sohbet robotlarına yöneliyor. Peki bu gizlilik açısından iyi bir fikir mi? ChatGPT’nin CEO’su Sam Altman bile şüphe duyuyor.
Altman podcaster Theo Von ile yaptığı röportajda, hassas kişisel bilgilerin yapay zeka sohbet robotlarıyla paylaşılması konusundaki endişeleri anladığını ve kullanıcı görüşmelerinin doktorlar, avukatlar ve insan terapistlerinin sahip olduğu ayrıcalıklarla korunması gerektiğini savundu. Von’un endişelerini paylaşarak, “Yapay zekayı çok fazla kullanmadan önce gizlilik konusunda netlik ve yasal netlik istemenin” mantıklı olduğuna inandığını söyledi.
Yapay zeka şirketleri şu anda, sohbet robotu görüşmelerini eğitim verilerinin dışında tutmak için bazı açık/kapalı ayarları sunuyor. ChatGPT’de bunu yapmanın birkaç yolu var. Kullanıcı tarafından değiştirilmediği sürece, varsayılan ayarlar tüm etkileşimleri kullanarak yapay zeka modellerini eğitecektir. Şirketler, bir kullanıcının bir sorgu sırasında bir robotla paylaştığı hassas bilgilerin (tıbbi test sonuçları veya maaş bilgileri gibi) daha sonra sohbet robotu tarafından paylaşılmasını veya veri olarak sızdırılmasını nasıl engelleyeceği konusunda daha fazla açıklama yapmadı. Ancak Altman’ın motivasyonları, kullanıcı gizliliği endişesinden ziyade OpenAI üzerindeki artan yasal baskılardan kaynaklanıyor olabilir. New York Times tarafından telif hakkı ihlali nedeniyle dava edilen şirketi, dava kapsamında kullanıcı görüşmelerinin saklanması ve iletilmesi yönündeki yasal talepleri reddetti.
