Bir yandan günlük çözümler peşinde koşan teknoloji esnafı olarak koşuşturup, akabinde “yeni medya leşkerleri” güruhuna kapağı atmaya çalışırken, dünyayı da görebildiği kadar anlamlandırmaya çalışan insanlardan mürekkep bir dünyaya doğru evrimleşiyoruz sanki. Hepimizin her konuda fikri var ve bunları ifade edebilecek kanallar her an çoğalıyor. Ama dünyayı görebildiklerimizden ibaret sandığımızdan, fikirlerimizin değerini tam anlamıyoruz, birileri “like” ederse, “tıklarsa” “paylaş” butonuna basmayı lütfeder, “RT” ya da “follow” yaparsa asıl anlamını kazanıyor herşey birden… Bizim böyle sanmamız sadece kendimizi yanıltıyor olsa neyse, görebildiğimizi sandıklarımızın alanını, sürekli daraltmaya çalışan üstyapının ataklarıyla da günübirlik cebelleşiyoruz… Oysa en bilinen hikayelerden değil mi, dünyayı kuyunun ağzı kadar sanmak… Eleştiri, Yazı, Algı, Tarih, Kavramlar Dünyayı tanımlarken “iyi” olanı, benzerlerimizin ve kendimizi ait hissettiğimiz kümenin “anlık çıkarları ya da hayat standartlarının durumu” üzerinden tanımlıyorsak, küresel bir yanlışın yerel paydaşları olmaktan başka bir akıbet beklemiyor oysa bizi… Yine de, belki ve bir umut; içtenlikli eleştiriler, umut verici bir çok işaretin anlaşılır açıklamasının yapılabilmesine ve iyileştirici yolların geliştirilebilmesine fırsat tanıyabilir. Bir konuya verdiğimiz önem, konuyu araştırırken katlandığımız zorluklar ve anlamak için harcadığımız zamanla ölçülebilir. Bir arama motorundan elde edilmiş bir kaç parça alıntı ile yazılan yazılardan ne umacağız gelecekte… Evet; demek ki sadece söylenti bağlamında da olsa bir gelecek var, olmak zorunda… Zamanın oku tek yönlü değil mi, kaçınılmaz olarak yaşadığımız bu Newton evreninde? Ses çıkarmayı başaran ilk insanlar, aralarında sonradan anımsamak üzere bir uzlaşmaya vararak, sözcükleri yapan sesleri yeniden ve yeniden, belki de binlerce yıl boyunca kısa sesler olarak da olsa bugüne taşıdı. Şimdi binlerce sözcükten ve bir araya geldiklerinde milyonlarca manadan oluşan bir algı evreninde yolumuzu yitirmek üzereyiz… Yolun sonu mu, yeni bir dönemeç mi? Birbirine söyleyecek sözü olmayanların konuşma gayreti, son tahlilde ikiyüzlülük olacaktır. Demek ki karşıtlarımızın yokluğundan değil varlığından güç alarak, herkes için iyi olana yönelmeliyiz, eğer iyimserliğimizi korumak gelecek açısından en anlamlı tasarruf ise… Kavramların varlık nedeni olmayabilir, kendileri olmaktan başka amaçları da: Ama teknolojide bu böyle değildir; teknolojik bir kavramın varlık nedeni yoksa kendisi de yoktur, varsayımsal süreçlerin=kavramların kurbanı olan çok proje vardır. Üstyapının internetle imtihanı Bugün “bireysel özgürlük” “sivil haklar” türünden, neredeyse tarihsel gerçekliklerinden koparılarak telaffuz edilen kavramların son derece karmaşık ve üzerinde herkesin görüş birliği hala sağlanamamış upuzun bir geçmişleri var… Geçtiğimiz yazılardan birinde eski matbaa makinelerinin büyüleyici yanlarına değinmiştim. İnternet ve bağlı gelişmeler ise artık büyünün günlük hayata tamamen sindirildiği yepyeni bir süreç başlattı. Örneğin, Twitter’in erişime kapatılmasını elektriklerin gitmesiyle aynı biçimde algılayan pek çok tepki okudum… Ne yazık ki, yazarını anımsamadığım bir kaynaktaki şu cümleyi günümüze uyarlarsak, gündelik bir gerçeğe vakıf olmak ya da azıcık da olsa yaklaşmak belki mümkün olur: “Erasmus bir yumurta yumurtladı ve Luther ondan civciv çıkardı…” II. Dünya savaşı sonrasında, 20. yüzyılda Birleşik Devletler savaş siyaseti, süreçleri ve imkanları analiz ederek bir yumurta yumurtladı ve Tim Berner Lee ondan civciv çıkardı: Ki biz ona kısaca İnternet diyoruz. İfade özgürlüğü nasıl kurtulur? Ölümsüz bir Commedia dell’Arte karakteri olan hasis tüccar Pantalone, hala hepimizin gölgesinde yaşamakta… Oysa gezginci tüccarın da bir geçmişi var inanılmaz… Şarkıları taşıyan, tuzu ve sabunu, ipeği ve çeliği… Arzularına yenildiği ve iktidara mahkum edildiği tarihe kadar, bir dönemin neredeyse tek kahramanı… Fellini der ki… “Yapıtları hakkında soru sorma gereği hissedilebilecek iyi bir sanatçının yapıtlarında, ona sorulabilecek olası soruların yanıtları zaten bulunmaktadır.” Kadim akıldan kopuş Kadim akıldan kopuşun temsilcisi olarak kabul edilebilecek gezginci tüccarın atası, gezginci şövalye ile günümüz girişimcisi arasındaki, çok dikkatli bakılmazsa görünmez ama itiraz edilemez tuhaf genetik köprünün kodlarını görmenin yarattığı karmaşık duygularla yazıyı bitiriyorum, belki bir ara bunu da yazmak gerektiğini düşünerek…